Βιαστήκαμε να… «πανηγυρίσουμε»; Μαύρος Ιανουάριος στην άσφαλτο

Ούτε μήνας δεν έχει περάσει από το ρεπορτάζ που εμπεριείχε τα στοιχεία και τους αριθμούς που αφορούσαν τις θανατηφόρες συγκρούσεις και τους νεκρούς της ασφάλτου για το 2022.

Όπως είχαμε αναφέρει, οι θάνατοι που προήλθαν από οδικές συγκρούσεις για το έτος 2022 έφτασαν τους 37, αριθμός που ήταν ο χαμηλότερος που είχε καταγραφεί από το 2019 και μετά. Με την ψυχρή γλώσσα των αριθμών, μέσα στο 2022 σημειώθηκαν 35 θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα 37 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους στην άσφαλτο. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν από πλευράς Υπουργείου Μεταφορών, Συγκοινωνιών και Έργων, ο αριθμός αυτός είναι ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Κύπρο, ενώ είναι αισθητά μειωμένος σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό (45) σε ποσοστό 17,8%.

Συγκεκριμένα, το 2019 καταγράφηκαν 52 θανατηφόρα στην Κύπρο, ενώ το 2020 ο αριθμός ανήλθε στα 48. Για το 2021 οι νεκροί ήταν 45, φτάνοντας στο 2022 και τους 37. Το μέγεθος της προόδου μάλιστα θεωρήθηκε ακόμα μεγαλύτερο εάν λάβουμε υπόψη τις αναφορές στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών της Ε.Ε. -που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο- με τους αρμοδίους να εκφράζουν την ανησυχία τους για την πανευρωπαϊκή αύξηση θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων του 2021 -σε σχέση με το 2020- αλλά και τα προκαταρκτικά στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2022, που επιβεβαίωναν την τάση.

Αποτέλεσμα πλάνου ή… πλασματικοί αριθμοί; 

Το δεύτερο σκέλος του προηγούμενου ρεπορτάζ της «Σημερινής» ξεκινούσε με μεσότιτλο «Ναι μεν, αλλά…» και στη συγκεκριμένη ενότητα θελήσαμε ν’ αναφέρουμε πως μια πιο ενδελεχής ανάγνωση καθιστούσε τα περιθώρια βελτίωσης αφενός πολύ μεγαλύτερα, ενώ αφετέρου υπάρχουν σημαντικές παράμετροι στον τρόπο που γίνεται η καταμέτρηση, με τον τελικό αριθμό να μην είναι απολύτως ενδεικτικός της κατάστασης. Με λίγα λόγια, υπογραμμίσαμε πως από τον συνολικό αριθμό απουσίαζαν 5 θάνατοι -με τις οδικές συγκρούσεις που τους αφορούν να λαμβάνουν χώραν σε έδαφος που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Βρετανικών Βάσεων- ενώ παράλληλα η μη-βελτίωση της κατάστασης συγκεκριμένων οδικών δικτύων, που αποτελούν επαναλαμβανόμενα σημεία θανατηφόρων συγκρούσεων, ενδεχομένως να «ωραιοποιούσαν» τη συνολική εικόνα κάνοντας τον αριθμό πλασματικό. 

Τον Ιανουάριο του 2019 είχαμε 3 νεκρούς στην άσφαλτο, ενώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020 ο αριθμός αυτός ανήλθε στους 5 - Αχτίδα φωτός στους συγκριτικούς πίνακες ο πρώτος μήνας του 2021, οπότε κανένα πρόσωπο δεν κατέληξε μετά από οδική σύγκρουση, ενώ την περσινή αντίστοιχη περίοδο είχαμε 5 θανάτους - Τη χρονιά που διανύουμε, φτάσαμε στο αρνητικό ρεκόρ πενταετίας με 8 νεκρούς σε οδικές συγκρούσεις

6(+2) τραγωδίες σε 29 ημέρες…

Οι πρώτες ημέρες του νέου έτους αποτέλεσαν «χαστούκι», αφού από την 31η Δεκεμβρίου μέχρι και τις 29 Ιανουαρίου συνολικά εννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο. Πρόκειται για έξι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία, δύο που έλαβαν χώραν σε έδαφος υπό την εποπτεία των Βρετανικών Βάσεων και μία που εξετάζεται ως απόπειρα ανθρωποκτονίας.

Αρχής γενομένης από την 31η Δεκεμβρίου, η 25χρονη Μαριλένα Κωνσταντινίδου ήταν συνοδηγός σε όχημα στον δρόμο Ακρωτηρίου, όταν το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο σύζυγός της ανατράπηκε και έπεσε σε παρακείμενο χαντάκι. Η 25χρονη βρήκε ακαριαίο θάνατο, ενώ ο σύζυγός της καθώς και το βρέφος τους, που βρίσκονταν στο αυτοκίνητο, τραυματίστηκαν σοβαρά. Στις 6 Ιανουαρίου σημειώθηκε τροχαίο στο οποίο ενεπλάκησαν δύο οχήματα και 5 πρόσωπα (δρόμος Φρενάρους - Αυγόρου), ενώ για τον απεγκλωβισμό των επιβαινόντων χρειάστηκε η παρέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Και τα 5 πρόσωπα μεταφέρθηκαν με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο, όμως η 77χρονη Μαρούλα Μάντζαλου δεν τα κατάφερε. Μόλις τρεις ημέρες αργότερα δύο πρόσωπα με διαφορά λίγων ωρών έχασαν τη ζωή τους στον δρόμο. Αρχικά τα ξημερώματα η 53χρονη Ανδριάνα Μοκάνου, με καταγωγή από τη Ρουμανία και μόνιμος κάτοικος Πάφου, ήταν συνεπιβάτιδα σε αυτοκίνητο το οποίο συγκρούστηκε με όχημα που οδηγούσε άλλη 53χρονη στην περιοχή των Δικαστηρίων της Πάφου. Μετά τη σύγκρουση μεταφέρθηκε στο ΓΝ Πάφου, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της. Την ίδια μέρα ο Παντελής Πεπονιάς, 72 ετών, από τα Μανδριά, κάτω από συνθήκες που διερευνώνται, έχασε τον έλεγχο του οχήματός του (δρόμος Πέρα Πεδίου - Μανδριών), με αποτέλεσμα να προσκρούσει σε δέντρο. Βρέθηκε στη θέση του συνοδηγού -δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας- ενώ ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Η 18η Ιανουαρίου έμελλε να είναι η τελευταία της ζωής 28χρονου Κονγκολέζου μετανάστη, που διέμενε στο «Πουρνάρα», αφού τραυματίστηκε ενώ περπατούσε στον δρόμο Μάμμαρι-Κοκκινοτριμιθιάς από όχημα που οδηγούσε 72χρονη. Μεταφέρθηκε στο ΓΝ Λευκωσίας, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή. Μεσημέρι 21ης Ιανουαρίου και ο Ιγκόρ Ελιστράτοφ κατευθύνεται με την μοτοσικλέτα του από την Τριμίκλινη προς τον Άγιο Μάμαντα Λεμεσού, όταν χάνει τον έλεγχό της, με αποτέλεσμα τη σφοδρή σύγκρουσή του σε παρακείμενο δέντρο και τον θανάσιμο τραυματισμό του. Και φτάνουμε στην 24η Ιανουαρίου, όταν λίγο μετά τα μεσάνυχτα άλλη μια οικογένεια βυθίστηκε στο πένθος. Το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο 24χρονος Κυριάκος Όξυνος, σε ύψος της Λεωφόρου Γρίβα Διγενή (Λευκωσία), φέρεται να παρεξέκλινε της πορείας του αγγίζοντας τη διαχωριστική προστατευτική νησίδα, ενώ στη συνέχεια προσέκρουσε βίαια σε δέντρο. Ο απεγκλωβισμός του πραγματοποιήθηκε από μέλη της Πυροσβεστικής, ενώ μεταφέρθηκε στο ΓΝ Λευκωσίας, όπου και υπέκυψε δυστυχώς στα τραύματά του. Ο κύκλος αίματος στην άσφαλτο για τον Ιανουάριο ολοκληρώθηκε το βράδυ της 29ης Ιανουαρίου, στον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού-Πάφου, όταν 35χρονη αλλοδαπή οδηγός φέρεται να έχασε τον έλεγχο του οχήματός της προσκρούοντας στα προστατευτικά κιγκλιδώματα (στην έξοδο για Παραμάλι, σημείο ελέγχου ΒΒ).

Χειρότερος της πενταετίας ο φετινός Γενάρης

Το μέγεθος του προβλήματος ενισχύεται και από τις συγκρίσεις των προηγούμενων χρόνων. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2019 είχαμε 3 νεκρούς στην άσφαλτο, ενώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020 ο αριθμός αυτός ανήλθε στους 5. Αχτίδα φωτός στους συγκριτικούς πίνακες ο πρώτος μήνας του 2021, οπότε κανένα πρόσωπο δεν κατέληξε μετά από οδική σύγκρουση. Την περσινή περίοδο είχαμε τρεις θανάτους στους δρόμους (+2 στις Βρετανικές Βάσεις), ενώ τη χρονιά που διανύουμε, φτάσαμε στο αρνητικό ρεκόρ πενταετίας με 6 θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις (συν μία σε χώρο ελέγχου από τις Β.Β - η 1η περίπτωση, ημερομηνίας 31 Δεκεμβρίου, προσμετράται στην προηγούμενη χρονιά).

Μιλώντας στη «Σημερινή» ο Ερευνητής Οδικής Ασφάλειας του CERIDES του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, Ιάσονας Σενέκκης, δήλωσε πως: «Δυστυχώς, τα γεγονότα του Ιανουαρίου αποδεικνύουν ακόμα μία φορά ότι η διαχείριση της οδικής ασφάλειας στην Κύπρο γίνεται σε προβληματική βάση. Και αυτό δεν είναι απλώς ένα θεωρητικό πρόβλημα. Είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, που κοστίζει δεκάδες ανθρώπινες ζωές που χάνονται ή καταστρέφονται κάθε χρόνο από τις θανατηφόρες και τις σοβαρές οδικές συγκρούσεις. Η χώρα μας χρειάζεται άμεσα μιαν αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι αρμόδιοι την οδική ασφάλεια. Χρειάζεται συντονισμένες δράσεις βασισμένες στις λύσεις που προτείνουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ΟΗΕ και ο ΠΟΥ στα στρατηγικά σχέδιά τους για την οδική ασφάλεια. Χρειάζεται υιοθέτηση της προσέγγισης του Ασφαλούς Συστήματος και η ανάληψη της ευθύνης από τους αρμόδιους φορείς με πράξεις, όχι με λόγια. Και για ν’ αντιληφθεί κανείς τη διαφορά του τρόπου προσέγγισης και ανάληψης ευθύνης στην οδική ασφάλεια σε σχέση με άλλες χώρες, πιο κάτω παραθέτω απόσπασμα από την προσέγγιση Vision Zero (Όραμα Μηδέν) στην οδική ασφάλεια που δημοσιεύτηκε και υιοθετήθηκε στη Σουηδία το 1997: «Οι σχεδιαστές-διαχειριστές του οδικού δικτύου είναι απόλυτα υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό, τη λειτουργία και τη χρήση του δικτύου Οδικών Μεταφορών, συνεπώς είναι υπεύθυνοι και για το επίπεδο ασφαλείας μέσα σε όλο το σύστημα μεταφορών. Οι χρήστες του οδικού δικτύου είναι υπεύθυνοι να ακολουθούν τους κανόνες χρήσης των δρόμων, όπως αυτοί καθορίζονται από τους σχεδιαστές-διαχειριστές τους. Αν οι χρήστες δεν υπακούνε στους κανόνες λόγω έλλειψης γνώσεων, μειωμένης αποδοχής ή ικανοτήτων, ή αν υπάρχουν τραυματισμοί, τότε οι σχεδιαστές-διαχειριστές απαιτείται να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και να μειώσουν τους θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς».