Τρία αρχεία του Αγώνα της ΕΟΚΑ

Σε μια σεμνή τελετή στο Μουσείο Αγώνα της ΕΟΚΑ, ο αγωνιστής Ρένος Λυσιώτης παρέδωσε σε τρία αρχεία τα τελευταία του κειμήλια του Απελευθερωτικού Αγώνα που είχε στη φύλαξή του, με την ευχή να συντηρηθούν, να διαφυλαχθούν και να μελετηθούν από τις νέες γενιές, και με την ελπίδα να μάθουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας να αγαπούν και να υπηρετούν την πατρίδα, χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα.

Το πρώτο αρχείο περιέχει την τετρασέλιδη γραπτή αναφορά του αγωνιστή στον Αρχηγό Διγενή, με ημερομηνία 7 Ιουλίου 1959, για την εκτέλεση της διαταγής του να παραδοθεί η σορός του δολοφονηθέντος αγωνιστή Γιαννάκη Στεφανίδη στους οικείους του και να ταφεί με τιμές. Περιέχονται, επίσης, η επιβεβαίωση του Αντρέα Αζίνα, από τον τρίτο τόμο του βιβλίου του «Πενήντα Χρόνια Σιωπής», ότι παρέλαβε ο Ρένος Λυσιώτης από τον Διγενή, στην Αθήνα, την επιστολή/ διαταγή του προς τον ίδιο, την οποία και διάβασε προτού του την παραδώσει, όταν επέστρεψε στην Kύπρο, η επιμνημόσυνη ομιλία του για τον Γιαννάκη Στεφανίδη στις 8 Φεβρουαρίου 2004, όπως και το ιστορικό παράδοσης της σορού, που είναι και η τελευταία αποστολή που ανατέθηκε στον Λυσιώτη από τον Διγενή.

• • Ο Ρ. Λυσιώτης δείχνει μερικά από τα περιεχόμενα της δωρεάς.

Τα δεύτερο αρχείο που παρέδωσε στο Μουσείο Αγώνα ο Ρένος Λυσιώτης περιέχει 62 προκηρύξεις της ΕΟΚΑ, από τις οποίες 47 φέρουν χειρόγραφες ημερομηνίες και 7 είναι δακτυλογραφημένα κείμενα, με ιδιόχειρη υπογραφή του Διγενή.

Το τρίτο αρχείο περιέχει σχέδιο του διαμερίσματος «C» των κρατητηρίων Πύλας, όπου εκρατείτο ο Λυσιώτης και έγχρωμη φωτογραφία της αφίσας του θεατρικού έργου του Ηλία Βενέζη, «Μπλόκ C», που ανέβασαν στα κρατητήρια οι αγωνιστές - και τα δύο από το χέρι του D.P. 519, μετέπειτα σκηνοθέτη Μιχάλη Παπά. Επίσης, περιέχει το τραγούδι «Ω, Αρχηγέ της Κύπρου Διγενή», που οι κρατούμενοι τραγουδούσαν σε παρατάξεις κάθε απόγευμα, προτού εγκλειστούν στους θαλάμους, τρία χειρόγραφα με σατιρικά ποιήματα αγωνιστών κρατουμένων και μια πληθώρα αντιγράφων χειρόγραφων επιστολών του Ρένου προς τον κυβερνήτη, τον διοικητή του κρατητηρίου, το Συμβούλιο Εκκλησιών και άλλες. Επίσης, κατάλογο 1.482 κρατουμένων στην Πύλα, όπως και κατάλογο 75 νεαρών κρατουμένων, αιτούντων άδεια από την αποικιακή κυβέρνηση, για μετάβαση στο εξωτερικό για σπουδές, καταρρίπτοντας την κυβερνητική δικαιολογία ότι κρατούνταν γιατί ήταν επικίνδυνοι για την ασφάλεια, αφού ήθελαν να φύγουν από το νησί.

• • Ο Ρένος Λυσιώτης στο βήμα.

Το πλούσιο αυτό ιστορικό υλικό, που ο σεμνός αγωνιστής παρέδωσε στο Μουσείο Αγώνα της ΕΟΚΑ, χαρακτηρίζεται από τους ιστορικούς μελετητές που το έχουν αναδιφήσει, ως πολυτιμότατο και πολύ χρήσιμο για τους μελετητές του αδικαίωτου Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ. Περιλαμβάνει αρκετές άγνωστες μέχρι τώρα πτυχές, που σημάδεψαν τον Αγώνα, και λεπτομέρειες για τη ζωή των χιλιάδων αγωνιστών, που χωρίς κανένα ενοχοποιητικό στοιχείο εναντίον τους, χωρίς καμιά συγκεκριμένη παρανομία, κλείστηκαν χωρίς δίκη στα συρματοπλέγματα της σκλαβιάς. Και είναι καιρός να μιμηθούν τον Ρένο Λυσιώτη και όσοι άλλοι αγωνιστές φυλάγουν στα σπίτια τους, οτιδήποτε υλικά, τα οποία έχουν σχέση με τους ίδιους και τη συμμετοχή τους στον υπέροχο εκείνο αδικαίωτο Αγώνα του λαού μας για ελευθερία, αυτοδιάθεση και ένωση με τη Μάνα Ελλάδα.

Η σεμνή τελετή, μέσα στον ιερό χώρο του Μουσείου Αγώνα της ΕΟΚΑ, είχε πάρει μορφή εθνικής μυσταγωγίας, που έκλεισε με μια σύντομη ομιλία του δωρητή των ιστορικών κειμηλίων, Ρένου Λυσιώτη, που κατασυγκινημένος, με παλλόμενη φωνή, τόνισε:

• • Ο τέως Υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Τουμαζής.

«Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση παραδίδω σήμερα στο Μουσείο αυτά τα τελευταία κειμήλια που είχα στη φύλαξή μου. Τώρα που το λαμπερό φως της ζωής αρχίζει να τρεμοσβήνει, τώρα που το βάρος του χρόνου κυρτώνει τους ώμους μου, τώρα που αγγίζει η ώρα που θα γίνει το κάλεσμα για το τελευταίο ταξίδι, είμαι έτοιμος να ξεκινήσω με ένα μεγάλο χαμόγελο στα χείλη γιατί πρόσφερα στην πατρίδα ό,τι μου ζήτησε, γιατί έδωσα στην πατρίδα, στην κοινωνία και στον άνθρωπο ό,τι μπορούσα, χωρίς ποτέ να ζητήσω αντάλλαγμα».