Ισότητα των φύλων στην Κύπρο… με αριθμούς
Σύγκριση της χώρας μας με τις υπόλοιπες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη γλώσσα των αριθμών, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων (EIGE) για το 2022
Εξ’αφορμής της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, σήμερα 8 Μαρτίου του 2023 επιχειρήσαμε να αποτυπώσουμε το πού βρίσκεται η Κύπρος -συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- σε αυτό τον τομέα.
Σαν βάση υπολογισμού χρησιμοποιήσαμε τα αποτελέσματα που δημοσιοποίησε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων (EIGE) σχετικά με τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων για το έτος 2022. Μέσα από αυτό το εργαλείο παρακολουθείται η πρόοδος ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση και προβολή στους τομείς που επιδέχονται βελτίωσης «καθοδηγώντας» ουσιαστικά τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την δημιουργία αποτελεσματικότερων μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση.
Σε ότι αφορά την Ε.Ε ο μέσος όρος ανέβηκε από το 68% στο 68,6% την ίδια ώρα που η χώρα μας από το 57% ανέβηκε στο 57,3% σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2021. Παρά την σχετική άνοδο, η Κύπρος έχασε μία θέση στην ήδη χαμηλή της κατάταξη μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέφτοντας από την 22η στην 23η θέση με τη συνολική βαθμολογία που προκύπτει μέσα από την αξιολόγηση να είναι κατά 11,3% χαμηλότερη του μέσου όρου. Παρά την βελτίωση από το 2010 μέχρι και το 2019 (+8,3%) που είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο τεσσάρων θέσεων στην κατάταξη, την τελευταία τριετία η αξιολόγηση παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη ενώ η πρόσφατη μικρή άνοδος οφείλεται σε βελτιώσεις στον τομέα της γνώσης. Από τα παράδοξα της σύγκρισης προκύπτει ότι παρά το γεγονός ότι από το 2010 μέχρι το 2019 υπήρξε ραγδαία άνοδος στον τομέα της εξουσίας (+14,7%), ο συγκεκριμένος είναι αυτός που «νοσεί» και περισσότερο αφού ανέρχεται στο 30,1%, κάτι που απέχει 27,1% από το 57,2% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα θετικά
Η Κύπρος κατατάσσεται 13η μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα του χρήματος, με βαθμολογία 83,1 μονάδες. Στο πλαίσιο του τομέα αυτού, η χώρα έχει τις καλύτερες επιδόσεις στον υποτομέα της οικονομικής κατάστασης, όπου κατατάσσεται 12η με βαθμολογία 91,7 μονάδες. Από το 2019, η βαθμολογία της Κύπρου στον τομέα του χρήματος έχει μείνει στάσιμη (+ 0,5 μονάδες). Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η πρόοδος στον υποτομέα της οικονομικής κατάστασης (+ 1,9 μονάδες) αντισταθμίστηκε από την υποχώρηση στον υποτομέα των χρηματοοικονομικών πόρων (- 0,8 μονάδες).
Τα αρνητικά
Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων είναι εντονότερες στον τομέα της εξουσίας (30,1 μονάδες), όπου η Κύπρος καταλαμβάνει την 24η θέση. Με βαθμολογία 22,8 μονάδες, το μεγαλύτερο περιθώριο βελτίωσης υπάρχει στον υποτομέα της λήψης οικονομικών αποφάσεων, όπου η Κύπρος έχει βαθμολογία 22,8 μονάδες και κατατάσσεται 24η. Ωστόσο, παρά την υψηλότερη βαθμολογία (34,6 μονάδες), στον υποτομέα της λήψης πολιτικών αποφάσεων η χώρα καταλαμβάνει τη χαμηλότερη θέση (26η). Η γενική στασιμότητα της χώρας τα τελευταία χρόνια (+ 0,1 μονάδες από το 2019) οφείλεται κυρίως στην οπισθοδρόμηση στον υποτομέα της λήψης κοινωνικών αποφάσεων (- 2,0 μονάδες), η οποία έχει ακυρώσει τις βελτιώσεις στον υποτομέα της λήψης πολιτικών αποφάσεων (+ 2,3 μονάδες).
Θεματικός Τομέας Ευρωπαϊκή Ένωση Κύπρος
Εργασία (work) 71,7% 69,9%
Χρήμα (money) 82,6% 83,1%
Γνώση (knowledge) 62,5% 57,8%
Χρόνος (time) 64,9% 51,3%
Εξουσία (power) 57,2% 30,1%
Υγεία (health) 88,7% 87,0%
Βία (violence) -- --
Οι βελτιώσεις
Από το 2019, η βαθμολογία της Κύπρου έχει βελτιωθεί περισσότερο στον τομέα της γνώσης (+ 1,8 μονάδες), σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ του συνόλου των κρατών μελών. Ως αποτέλεσμα, η χώρα ανέβηκε έξι θέσεις στην κατάταξη, καταλαμβάνοντας αυτήν τη στιγμή τη 15η θέση. Αυτή η βελτίωση οφείλεται κυρίως στη μείωση του διαχωρισμού στην εκπαίδευση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η βαθμολογία στον εν λόγω υποτομέα (+ 2,6 μονάδες) και να βελτιωθεί η κατάταξη της Κύπρου από την 26η στην 20ή θέση.
Συμπεράσματα
Από την πιο πάνω σύγκριση φαίνεται, όπως και στην ΕΕ, ότι ο τομέας που συγκεντρώνει τη χαμηλότερη βαθμολογία για ακόμη μία χρονιά είναι αυτός της εξουσίας και της πρόσβασης των γυναικών σε θέσεις λήψεως αποφάσεων, τόσο στον πολιτικό όσο και στον οικονομικό τομέα.
Η ισόρροπη συμμετοχή στις θέσεις λήψεως αποφάσεων και η επαγγελματική ενδυνάμωση της γυναίκας - Συμφιλίωση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων παραμένουν ανάμεσα στις προτεραιότητές μας σε εθνικό επίπεδο και αποτελούν βασικούς στόχους προτεραιότητας και στο νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών 2019-2023.
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να μην περιμένουμε 60 χρόνια για να φτάσουμε σε πλήρη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών αλλά οι πολιτικές για πλήρη ισότητα να συνεχισθούν και να ενισχυθούν έτσι ώστε γρηγορότερα να φθάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Όσο όμως οι φορείς Ισότητας Φύλων είναι διάσπαρτοι, όσο ο αρμόδιος φορέας δεν διαθέτει διοικητική δομή, επαρκείς πόρους και εκτελεστική εξουσία είναι πολύ πιθανόν για την Κύπρο τα 60 χρόνια να μην είναι αρκετά για την πλήρη και ουσιαστική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Το μήνυμα της νέας Επιτρόπου Ισότητας Φύλων - «Η ισότητα δεν είναι ζήτημα πολιτικής ορθότητας»
Το δικό της μήνυμα ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Δικαιώματα των Γυναικών, έστειλε η νεοδιορισθείσα Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, κυρία Τζόζη Χριστοδούλου.
«Σήμερα, 8η του Μάρτη, τιμάμε τους αγώνες των γυναικών για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Παρόλη την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και παρά τα σημαντικά βήματα προς την ορθή κατεύθυνση, ακόμη δεν έχουμε πετύχει την πλήρη και ουσιαστική ισότητα. Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών παραμένει μία υπενθύμιση ότι δεν χωράει εφησυχασμός.
Η ισότητα γυναικών και ανδρών δεν είναι ζήτημα πολιτικής ορθότητας και σίγουρα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο. Είναι ένας διαχρονικός αγώνας και μια πορεία διεκδίκησης σε όλα τα επίπεδα όπου υπάρχουν ανισότητες. Ας μην ξεχνάμε ότι για όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα, πολλές γυναίκες έχουν δώσει ακόμη και τη ζωή τους.
Έχουμε χρέος απέναντι σε κάθε κορίτσι και κάθε γυναίκα να διασφαλίσουμε ότι τα δικαιώματά τους θα γίνονται σεβαστά και κατοχυρωμένα. Μέσα από συγκεκριμένες και στοχοθετημένες οριζόντιες δράσεις θα συνεχίσουμε την προώθηση για την εμπέδωση της αρχής της ισότητας των φύλων. Στόχος είναι να διασφαλίσουμε ότι οι γυναίκες και οι άντρες έχουν επιλογές, μακριά από στερεότυπα και άλλα εμπόδια, ώστε να φτάσουν στο μέγιστο των ικανοτήτων τους.
Η ισότητα των φύλων δεν είναι θέμα των γυναικών. Κάθε παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών αποτελεί πρόβλημα που διαχέεται σε ολόκληρη την κοινωνία, είναι έλλειμμα δημοκρατίας και προόδου. Γι’ αυτό και ο αγώνας για την ισότητα είναι κοινός και αποτελεί βασικό στοιχείο για μια εύρωστη οικονομία, μια υγιή κοινωνία και ένα δημοκρατικό περιβάλλον.»
