Η «βεντέτα» της λαμπρατζιάς «σταυρώνει» Αστυνομία και Πυροσβεστική
Σοβαροί τραυματισμοί και απώλεια ζωών στον βωμό ενός εθίμου - Θεωρείται επιτακτική ανάγκη η νομοθετική ρύθμιση των λαμπρατζιών, με στόχο τον έλεγχο και την ασφάλεια των παρευρισκομένων
Μεγάλο Σάββατο. Μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ημέρα «πολέμου» για την Αστυνομία και την Πυροσβεστική, αφού, όπως κάθε χρόνο, έχουν να διαχειριστούν τα προβλήματα που γεννούν τα πασχαλινά έθιμα.
Το παραδοσιακό έθιμο με το κάψιμο του Ιούδα στη λαμπρατζιά πλέον έχει μετατραπεί σε μια «βεντέτα» μεταξύ χωριών αλλά και γειτονιών στις μεγάλες πόλεις. Νεαροί συλλέγουν σωρούς από ξύλα και άλλα άχρηστα υλικά, με αποτέλεσμα να καθιστούν επικίνδυνα τα προαύλια των εκκλησιών αλλά και τις κατοικημένες περιοχές. Εξάλλου η Κύπρος στο παρελθόν έχει θρηνήσει θύματα στις λαμπρατζιές.
Στη θέα των αστυνομικών τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα, καθώς οι νεαροί βλέπουν να κατάσχονται όλα αυτά που μάζευαν ένα μήνα πριν από το Μεγάλο Σάββατο, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να σημειώνονται εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ αστυνομικών και νεαρών ατόμων. Πλέον θεωρείται επιτακτική ανάγκη η νομοθετική ρύθμιση των λαμπρατζιών, με στόχο τον έλεγχο και την ασφάλεια των παρευρισκομένων.
«Είδαμε περιστατικά με σοβαρά εγκαύματα, ενώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους»
Η φετινή εκστρατεία των αρμοδίων ξεκίνησε από την 1η Απριλίου, εντατικοποιήθηκε την Μεγάλη Εβδομάδα και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή του Πάσχα. Στο πλαίσιο αυτής της εκστρατείας έχουν συσταθεί ειδικά περίπολα της Αστυνομίας, τα οποία κάθε βράδυ διενεργούν ελέγχους σε διάφορα πάρκα, εκκλησίες, σχολεία, ανοικτούς χώρους, εγκαταλελειμμένα υποστατικά, όπου συγκεντρώνονται κυρίως νεαρά πρόσωπα.
Στη «Σ» μίλησε ο Εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Ανδρέας Κεττής, ο οποίος ανέφερε ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μια έντονη δραστηριότητα για ανταποκρίσεις και ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, με τις πλείστες να αφορούν το έθιμο της λαμπρατζιάς. «Από τις 10 Μαρτίου έχουμε ξεπεράσει τις 140 περιπτώσεις που αφορούν τις λαμπρατζιές», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι πολλές φορές προκαλούνται ζημιές σε υποστατικά, και ιδιωτικά οχήματα. «Η Πυροσβεστική ανταποκρίνεται, διεκπεραιώνει τις κλήσεις που αφορούν αυτές τις περιπτώσεις, ενώ βρισκόμαστε σε συνεννόηση με την Αστυνομία και τις τοπικές Αρχές». Διευκρίνισε ότι στο πλάνο της Πυροσβεστικής βρίσκονται οι ημερήσιες και νυχτερινές περιπολίες. «Όπου εντοπίζονται σωροί που πιθανόν να αξιολογηθεί ότι θα προκαλέσουν πρόβλημα, ενημερώνεται η τοπική Αρχή και τα μαζεύουν. Δεν είναι εύκολη η διαχείριση, ούτε είναι εύκολο να μαζέψουμε τα πάντα», ανέφερε.
Ο κ. Κεττής κάλεσε τον κόσμο και τους νεαρούς να προσέξουν. «Οι λαμπρατζιές και οι κροτίδες είναι περιπτώσεις από τις οποίες μπορεί να προκληθούν σοβαροί τραυματισμοί και να σημαδέψουν την υπόλοιπη ζωή κάποιου νεαρού. Έχουμε δει περιστατικά με σοβαρά εγκαύματα, ενώ άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τα μέτρα ασφαλείας χάριν του εθίμου. Η συμβολή όλων είναι απαραίτητη, ακόμη και των οικογενειών. Να δώσουν τις απαραίτητες συστάσεις στα παιδιά τους, ώστε να αντιληφθούν ότι δεν είναι απλώς έθιμο αλλά και κίνδυνος».
Ξεκαθάρισε ότι το άναμμα φωτιάς απαγορεύεται για οποιονδήποτε λόγο. «Επειδή είναι ένα έθιμο και αρκετός κόσμος θέλει να το διατηρήσει, προσπαθούμε να δώσουμε τις σωστές οδηγίες και να γίνεται στα σωστά πλαίσια», ανέφερε.
Κάτω από νομοθετικό πλαίσιο οι λαμπρατζιές
Από πέρσι ξεκίνησε μια προσπάθεια για ετοιμασία ενός νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα ελέγχει το έθιμο της λαμπρατζιάς. Ο Εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, Χρίστος Ανδρέου, μιλώντας στη «Σ», ανέφερε ότι είναι μια πρωτοβουλία του Αρχηγού, Στέλιου Παπαθεοδώρου. «Στόχος είναι ο έλεγχος, καθώς πριν από το άναμμα της λαμπρατζιάς θα πρέπει να προηγείται η έκδοση άδειας. Όποιες λαμπρατζιές δεν έχουν άδεια, θα θεωρούνται παράνομες», εξήγησε.
Συμπλήρωσε ότι το νομοσχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη και βρίσκονται σε επαφή με τις τοπικές Αρχές. «Θέλουμε να υπάρξει έλεγχος και να δίνεται άδεια από τις τοπικές Αρχές. Να ανάβουν σε συγκεκριμένες περιοχές τις λαμπρατζιές, όπου θα είναι νόμιμες». Διευκρίνισε ότι θα υπάρχουν προϋποθέσεις για τις κατοικημένες περιοχές, το ύψος της λαμπρατζιάς και θα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι θα είναι υπόλογοι στην Αστυνομία. «Είναι κάποιες σκέψεις που έχουμε για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο», είπε.
Επεσήμανε ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια νομοθεσία για τις λαμπρατζιές. «Η νομοθεσία που έχουμε αφορά την απαγόρευση ανάμματος φωτιάς σε οποιοδήποτε χώρο. Η λαμπρατζιά είναι ένα έθιμο από παλιά και όπου εντοπίζουμε παράτυπες και επικίνδυνες λαμπρατζιές, σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές τα μετακινούμε». Υπογράμμισε ότι υπάρχουν και αντιδράσεις από μερίδα νεαρών, οι οποίοι πολλές φορές προβαίνουν σε πετροβολισμούς κατά των αστυνομικών. «Εφιστούμε την προσοχή στον κόσμο και στους γονείς να ασκούν περισσότερο έλεγχο στα ανήλικα παιδιά τους για να μη θρηνήσουμε και θύματα τέτοιες μέρες».
Εξάλλου, για το ίδιο θέμα ο κ. Κεττής επεσήμανε ότι έχει γίνει ένα προσχέδιο του νομοσχεδίου μετά από συνεργασία Αστυνομίας και Πυροσβεστικής. «Θα καθορίζει το πλαίσιο που θα γίνεται το έθιμο της λαμπρατζιάς. Έχει σταλεί στους φορείς που είναι εμπλεκόμενοι στο σχέδιο για να καταθέσουν τις δικές τους απόψεις και γίνεται μια προκαταρκτική συζήτηση για να βρούμε τη μέση λύση. Θέλουμε να υπάρχουν οι συγκεκριμένοι χώροι, να είναι οργανωμένα με την εμπλοκή τοπικών Αρχών, εκκλησιαστικών επιτροπών, οργανωμένων συνόλων, Αστυνομίας και Πυροσβεστικής», τόνισε.
Υπερτριπλάσιες οι κατασχέσεις κροτίδων το 2021
Εξίσου μεγάλος μπελάς για τις Αρχές είναι και οι κροτίδες. Οι τελευταίες κατασχέσεις της Αστυνομίας δείχνουν ότι το «παιχνίδι» με τις κροτίδες συνεχώς εξελίσσεται, με αποτέλεσμα να προστίθενται νέα είδη, όπως οι βόμβες Μολότοφ. Τις τελευταίες ημέρες εντοπίστηκαν δέκα Μολότοφ σε εκκλησία στο Δάλι και άλλες 21 σε εκκλησία στη Λεμεσό.
Οι περισσότερες κροτίδες συνεχίζουν να προέρχονται από το εξωτερικό, ενώ ποσότητες μεταφέρονται και από τα κατεχόμενα προς τις ελεύθερες περιοχές. Για παράδειγμα, την περασμένη εβδομάδα σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις εντοπίστηκαν συνολικά 800 κροτίδες και έχουν συλληφθεί τέσσερα άτομα στην περιοχή της Πύλας.
Ο πυροτεχνουργός της Αστυνομίας, Οδυσσέας Παπαδόπουλος, μιλώντας στη «Σ», ανέφερε ότι το 2023 έχουν κατάσχει πέραν των 410.000 κροτίδων, οι οποίες έχουν καταστραφεί, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες για εντοπισμό μεγάλων ποσοτήτων από κροτίδες. Υπογράμμισε ότι ο αριθμός που κατασχέθηκε φέτος είναι υπερτριπλάσιος από τις προηγούμενες χρονιές. «Είναι η μεγαλύτερη ποσότητα που έχει κατασχεθεί τα τελευταία δέκα χρόνια. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι οι 410.000 κροτίδες ήταν έξω στα χέρια κάποιων», είπε.
Ενδεικτικά ανέφερε ότι το 2020 κατασχέθηκαν 47.000, το 2021 68.000 και το 2022 13.000, χρονιές που είχε μεσολαβήσει η πανδημία του κορωνοϊού και τα lockdowns.
Πρόσθεσε ότι η δράση παραμένει η ίδια. «Προσπαθούμε να σπάσουμε τις εισαγωγές των εμπόρων, για τους οποίους υπάρχει μηδενική ανοχή». Διευκρίνισε ότι η Αστυνομία δεν είναι δυνατόν να βρίσκεται πίσω από τον καθένα που προσπαθεί να ανάψει μια κροτίδα.
Όσον αφορά το πλάνο της Αστυνομίας για το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, ανέφερε ότι ήδη λειτουργεί το Κέντρο Χειρισμού Καταστάσεων Κρίσεων στην ΜΑΑΔ, όπου υπάρχει συντονιστικό κέντρο για όλες τις επαρχίες.
Καταληκτικά, ο κ. Παπαδόπουλος θέλησε να στείλει το δικό του μήνυμα προς τους πολίτες. «Αν ο καθένας από εμάς μείνει μακριά από τις κροτίδες, θα έχουμε μηδενικούς τραυματισμούς. Αν ο καθένας μείνει μακριά από τις κροτίδες, θα υπάρχει μηδενική ζήτηση και το κακό συνήθειο θα εξαλειφθεί. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση όλων.