Το ρίσκο έκθεσης του τουρισμού στις παραδοσιακές αγορές

Η χρόνια δυσκολία της κυπριακής τουριστικής βιομηχανίας να διαφοροποιήσει το τουριστικό της προϊόν και να προσελκύσει μεγάλο όγκο εισροών από παράλληλες αγορές έχει οδηγήσει την αγορά σε μεγάλη έκθεση στις παραδοσιακές αγορές της Αγγλίας, Ρωσίας και Σκανδιναβίας. Αποτέλεσμα αυτής, η μειωμένη εισροή τουριστών και η απώλεια εσόδων λόγω παγκόσμιων εξελίξεων εκτός της σφαίρας της επιρροής της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Για την επίτευξη της αναπλήρωσης του κενού βραχυπρόθεσμα από ένα νησί χωρίς εθνικό αερομεταφορέα και περιορισμένη συνδεσιμότητα, συνιστάται η εκπόνηση παράλληλων στοχευμένων στρατηγικών βασισμένων στις υφιστάμενες παροχές της τουριστικής βιομηχανίας με στόχο την αποτοξίνωση από τις παραδοσιακές αγορές και την είσοδο σε νέες αγορές, επιτυγχάνοντας τη διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος. Εξ ου και η στρατηγική της διαφοροποίησης (Diversification), η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε από τον H. Igor Ansoff το μακρινό 1957 και αναφέρεται στην παράλληλη ανάπτυξη διαφόρων προϊόντων, τα οποία δεν συσχετίζονται μεταξύ τους, με απώτερο σκοπό την επέκταση των προσφερόμενων παροχών. Η στρατηγική αυτή θα βοηθούσε στον περιορισμό του ρίσκου από την έκθεσή μας στις παραδοσιακές αγορές, θα επιτυγχανόταν η σταθερότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας της αγοράς και θα εξομαλύνονταν οι δυσμενείς διακυμάνσεις πώλησης υπηρεσιών. Ας μην πάμε τόσο μακριά, και ας λάβουμε υπόψη μας καίρια γεγονότα που έχουν συμβεί την τελευταία πενταετία και τον βαθμό που έχουν επηρεάσει την τουριστική μας βιομηχανία για να αναλογιστούμε τον όγκο έκθεσης της αγοράς στις παραδοσιακές αγορές:

• Πτώχευση Thomas Cook.
• Απαγόρευση εξόδου από την Αγγλία λόγω περιορισμών στη μετακίνηση από την έξαρση του κορωνοϊού.
• Εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και επιβολή κυρώσεων από το σύνολο της ΕΕ οδηγώντας κατά συνέπειαν στην απώλεια 800.000 τουριστών.

Οι φυσικές ομορφιές της Κρήτης και τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά που προσφέρει ως τουριστικός προορισμός συγκριτικά με το τι δύναται να προσφέρει η Κύπρος, θέτουν τις προϋποθέσεις για την εκπόνηση νέας εναλλακτικής στρατηγικής επικοινωνίας με σκοπό την περαιτέρω ενδυνάμωση του κυπριακού τουριστικού προϊόντος στη γερμανική αγορά. Για παράδειγμα, μόνο το 2020, περισσότεροι από 3.5 εκατομμύρια Γερμανοί συνδύασαν διανυκτέρευση τουλάχιστον τριών βραδιών με ποδηλατική περιήγηση. Η διαφήμιση των υφιστάμενων ποδηλατικών υποδομών μας σε ποδηλατικά συνέδρια της Γερμανίας ή η περαιτέρω διοργάνωση διεθνών ποδηλατικών αγώνων θα στόχευε στην προσέλκυση Γερμανών τουριστών με τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά, διαμέσου μιας τακτικής που θα επιτύγχανε τη διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος. Με την ανάπτυξη εμπεριστατωμένης έρευνας από τεχνοκράτες εξειδικευμένους στις γερμανόφωνες αγορές, το Υφυπουργείο θα μπορούσε να εκπονήσει δομημένες στρατηγικές βασισμένες σε κίνητρα που επηρεάζουν την επιλογή προορισμού αυτών των τουριστών.

Φυσικά, πέραν του αθλητικού τουρισμού, η Κύπρος κάλλιστα έχει τις υποδομές να στοχεύσει και στη δεύτερη μεγαλύτερη μορφή τουρισμού και να προσφέρει εναλλακτικές δραστηριότητες και εμπειρίες σε επισκέπτες που ενδιαφέρονται για τη θρησκεία. Τα παραδοσιακά και χριστιανικά μνημεία της Κύπρου αποτελούν σημαντικό στοιχείο της ιστορίας του νησιού και μπορούν να αποτελέσουν πλεονέκτημα για την περαιτέρω ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Η μεγαλόνησος φιλοξενεί πολυάριθμη βυζαντινή τέχνη και δεκάδες ιστορικά θρησκευτικά μνημεία που χρονολογούνται από την παρουσία των μαθητών του Ιησού Χριστού στο νησί, θρησκευτική κληρονομιά που μπορεί να προβληθεί κατά την εισδοχή στη Ζώνη της Βίβλου. Η Ζώνη της Βίβλου (Bible Belt) είναι μια βαθιά θρησκευτική γεωγραφική περιοχή, που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού Νότου, όπου ο κοινωνικά συντηρητικός Χριστιανισμός είναι πανίσχυρος στην καθημερινή ζωή και την πολιτική, και οι χριστιανικές εκκλησίες έχουν κατά πολύ μεγαλύτερη προσέλευση από την υπόλοιπη χώρα. Για να επιτευχθεί η διείσδυση στη Ζώνη της Βίβλου, το Υφυπουργείο Τουρισμού θα μπορούσε να συνεργαστεί με την Εκκλησία της Κύπρου για την ανάπτυξη διαύλου επικοινωνίας με τις ενορίες του αμερικανικού Νότου και την προώθηση επιχορηγημένων ταξιδιών, οργανωμένων εκδρομών ή ακόμη και τη σύναψη στρατηγικής συμμαχίας με γείτονες χώρες, όπως το Ισραήλ, για τον σχηματισμό ενός ελκυστικού θρησκευτικού ταξιδιού.

Εν ολίγοις, η περιορισμένη συνδεσιμότητα παράλληλα με τις ελλιπείς στρατηγικές επικοινωνίας έχουν ενισχύσει την εξάρτηση από τους τουριστικούς πράκτορες, ενώ έχουν διογκώσει την έκθεση στις προαναφερόμενες παραδοσιακές αγορές, αφήνοντάς μας υψηλά εκτεθειμένους σε περιόδους κρίσεων.

Η πιο πάνω στρατηγική εκπονήθηκε βασισμένη σε αποτελέσματα πρωτογενούς έρευνας από ερωτηματολόγια προς τουρίστες και κατ’ ιδίαν συνεντεύξεις σε υψηλόβαθμα στελέχη της τουριστικής βιομηχανίας της ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου.

*Advisor, Risk Consulting, KPMG Ltd