Η Κύπρος ως επενδυτικός προορισμός

Η δημιουργία μιας καλής εικόνας για ένα προϊόν αποτελεί κύριο συστατικό της επιτυχίας του. Η καλή διαφήμιση σίγουρα βοηθά στην προώθησή του, αλλά, αν δεν υπάρχει η «ουσία» και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, πολύ γρήγορα η εικόνα θα φθαρεί. Επιπλέον είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξακριβώνεται σε ποιο κοινό απευθύνεται, να γίνεται ανάλυση αγοράς και οικονομικού περιβάλλοντος και να χαράσσεται στρατηγική επένδυσης.

Παρόμοια είναι και η στρατηγική που ακολουθείται για την προώθηση μιας χώρας (δημιουργία brand) ως οικονομικού και επενδυτικού προορισμού. Τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα όταν έχεις να αντιμετωπίσεις άστοχες ενέργειες του παρελθόντος και επαναλαμβανόμενα αρνητικά δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο.

Το λεγόμενο rebranding

Βασική προϋπόθεση για το λεγόμενο rebranding είναι η καταγραφή και η αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης. Για δεκαετίες η Κύπρος κατάφερε να αντλήσει σημαντικό ποσό ξένων κεφαλαίων σε επενδύσεις σε διάφορους τομείς της οικονομίας, όπως τα ακίνητα, η ξενοδοχειακή βιομηχανία και η ναυτιλία. Μπορεί κάποιος να πει ότι η Κύπρος ευνοήθηκε από τις συγκυρίες και την κατάσταση που επικρατεί στις χώρες γύρω μας, όμως, αν δεν υπήρχε το ανάλογο ελκυστικό προϊόν, τότε η προσέλκυση των επενδύσεων θα ήταν δυσκολότερη.

Πέρα από τους τομείς που αναφέρθηκαν πιο πάνω και οι επαγγελματικές υπηρεσίες αποτελούν έναν σημαντικό πυλώνα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο οποίος αναγκάστηκε αρκετές φορές να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που δημιουργούνται όπως με την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την προσφυγή στο μνημόνιο.

Ένα σημαντικό στοιχείο, που αφορά σε όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες, είναι η δημιουργία της απαραίτητης βάσης προώθησης. Στο branding μιας οικονομίας θα πρέπει να εφαρμόζεται περισσότερο το «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια», παρά το «Εγιώ στραώννω τζιαι πουλώ τζι εσύ άμπλεπε τζιαι γόραζε».

Οπότε, στις περιπτώσεις αρνητικών δημοσιευμάτων ή και γενικότερα μιας αρνητικής εξέλιξης, η διαχείριση είναι πολύ σημαντική. Είναι σημαντικό να λειτουργήσουν γρήγορα τα αντανακλαστικά, ώστε να απορροφηθούν οι αρνητικοί κραδασμοί και να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα ή οι βελτιώσεις που έγιναν στον συγκεκριμένο τομέα. Είναι επίσης σημαντικό να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι και οι δηλώσεις να γίνονται από τους αρμόδιους.

Πέραν των αρνητικών εξελίξεων, που είχαμε τις τελευταίες εβδομάδες με τις λίστες κυρώσεων, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αξιολογείται στο σύνολό του το εξωτερικό και πολιτικό περιβάλλον, ώστε να διαμορφώνεται ανάλογα η στρατηγική για την οικονομία αλλά και για κάθε τομέα ξεχωριστά.

Για παράδειγμα, στον τομέα των υπηρεσιών αναμένονται εξελίξεις όσον αφορά ένα παγκόσμιο εργαλείο φορολόγησης των κερδών και σίγουρα η εξακρίβωση ύπαρξης πραγματικής βάσης (substances) σε μια χώρα, ώστε να είναι δυνατή η υιοθέτηση του φορολογικού του πλαισίου. Οι εποχές κατά τις οποίες ένας επιχειρηματίας επένδυε σε μια χώρα ή δημιουργούσε εταιρικά σχήματα μέσω αυτής, με αποκλειστικό κριτήριο το φορολογικό πλαίσιο, έχουν περάσει.

Πλέον χαρακτηριστικά (τόσο το νομικό όσο και το φορολογικό πλαίσιο έχουν τη δική τους αξία), που λαμβάνονται υπόψη για μια χώρα, πέρα από το γεγονός ότι ο φορολογικός συντελεστής δεν μπορεί να είναι τόσο υψηλός ώστε να αποτελεί αντικίνητρο για την ανάπτυξη και γενικότερα για την επιχειρηματική δραστηριότητα. Είναι το χαμηλό διοικητικό κόστος, η ύπαρξη του κατάλληλου προσωπικού και η ευκολία διεκπεραίωσης των διαδικασιών με το Δημόσιο. Επιπλέον αξιολογούν άλλα ζητήματα, όπως η ποιότητα ζωής, οι υποδομές, η συνδεσιμότητα της χώρας, οι ευκαιρίες και δυνατότητες που έχουν τα παιδιά να μορφωθούν, καθώς και η ευκολία της καθημερινής ζωής.

Η Πολιτεία πρέπει να λάβει μέτρα

Οπότε σύντομα θα πρέπει η πολιτεία να αξιολογήσει την υπάρχουσα κατάσταση και να λάβει τα μέτρα που θα ενισχύσουν την οικονομία και θ’ αποτελέσουν ανάχωμα ή επιχείρημα σε αρνητικά δημοσιεύματα. Μέτρα που θα επιβεβαιώνουν ότι εφαρμόζονται οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Επιπλέον θα πρέπει να αξιολογήσουμε ποιους τομείς θέλουμε να προωθήσουμε ως χώρα, να εξετάσουμε τα μέτρα και πολιτικές που εφαρμόζονται από ανταγωνιστές και να διαμορφωθεί ανάλογα ένα πλαίσιο ενίσχυσής τους.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προχωρήσουμε στην εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις κρατικές υπηρεσίες, ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο το διοικητικό κόστος και να δημιουργηθεί ένα φιλικό προς τον επιχειρηματία και επενδυτή περιβάλλον. Οπότε, άμεσα θα πρέπει να ληφθούν οι ανάλογες αποφάσεις, οι οποίες θα πρέπει να ανακοινωθούν και να αναλυθούν σε εγχώρια και διεθνή μέσα.

Από εκεί και πέρα θα πρέπει να αξιολογηθούν οι χώρες στόχοι (πάντοτε απαιτείται επιπλέον προσπάθεια για να αναπτυχθεί μια νέα αγορά) ώστε να διαμορφωθούν και οι ανάλογες στρατηγικές σε συνεννόηση κυβέρνησης και ιδιωτικού τομέα.

Η διαμόρφωση της στρατηγικής πρέπει να λαμβάνει υπόψη το δύσκολο εξωτερικό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, τις οδηγίες της ΕΕ, την ανταγωνιστικότητα και τις δυνατότητες της χώρας. Oι εταιρείες τεχνολογίας σταθερά αποτελούν σημαντικό μέρος της οικονομίας μας και στόχος θα πρέπει να είναι η περαιτέρω ενίσχυση του τομέα.

Όμως, αν ρωτήσετε αυτούς που ασχολούνται με τον τομέα, πέραν των διαδικαστικών προβλημάτων που θα αναφέρουν, θα αναδείξουν ως ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Χρειάζονται υποδομές, απαιτείται αλλαγή κουλτούρας, διασύνδεση της Παιδείας με την αγορά εργασίας, αλλαγή στις διαδικασίες και πολλά άλλα.

Είναι σημαντικό για κάθε κράτος, και ειδικά γι’ αυτά που έχουν εξωστρεφείς οικονομίες, να αναλύει το εξωτερικό περιβάλλον και να εντοπίζει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.

Η ενίσχυση, ενδεχομένως, των οικονομικών σχέσεων με τις ΗΠΑ δίνει την ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη των επενδυτικών ταμείων, για σύναψη συνεργασιών μεταξύ του χρηματιστηρίου μας και άλλων χρηματιστηρίων, καθώς και για διαπραγμάτευση τίτλων κυπριακών εταιρειών και ταμείων σε άλλες χώρες.

Το να κτίσεις την εικόνα μιας χώρας απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, σωστή στρατηγική και δέσμευση από όλους. Οι ξένες επενδύσεις, με εξαίρεση κάποιες παλαιότερες, ενισχύουν τις οικονομίες, τόσο κάθετα όσο και οριζόντια. Η διασφάλιση μέσω των σωστών ελέγχων της ποιότητας των συγκεκριμένων επενδύσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων θα ενισχύσει την εικόνα της χώρας και θα μεταφέρει ξεκάθαρα μηνύματα στους αρμόδιους.