Αύξηση του αφορολόγητου ορίου στην Κύπρο: Ισορροπώντας τις φορολογικές ελαφρύνσεις με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις

Η πρόταση για αύξηση του αφορολόγητου ορίου στην Κύπρο είναι στο επίκεντρο καθημερινών συζητήσεων και λαμβάνει όλο και περισσότερη προσοχή. Αυτό το άρθρο έχει ως στόχο να εξετάσει τις λεπτομέρειες της φορολόγησης των ατόμων και να αναλύσει τις πιθανές επιπτώσεις των προτεινόμενων αλλαγών. Οι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος για τα εισοδήματά τους τόσο εντός όσο και εκτός της Κύπρου, ενώ οι μη κάτοικοι φορολογούνται μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από την Κύπρο. Μελετώντας το υπόβαθρο του φορολογικού συστήματος της Κύπρου, εξετάζοντας την προτεινόμενη αύξηση του αφορολόγητου ορίου, συζητώντας τα θετικά και τα αρνητικά και λαμβάνοντας υπόψη τις δημοσιονομικές επιπτώσεις, μπορούμε να αποκτήσουμε μια περιεκτική κατανόηση των πιθανών επιπτώσεων στους φορολογούμενους και την οικονομία.

Για να καθορίσουμε ως φορολογική κατοικία την Κύπρο, ένα άτομο πρέπει να περάσει περισσότερο από 183 ημέρες στο νησί. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένα άτομο μπορεί να θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος ακόμα κι αν περάσει λιγότερο από 183 ημέρες στη χώρα, εφόσον πληροί συγκεκριμένα κριτήρια εντός του ίδιου φορολογικού έτους.

Στο παρόν στάδιο, οι προσωπικοί φορολογικοί συντελεστές στην Κύπρο είναι ως εξής:

- Έως €19.500 εμπίπτει στη μηδενική φορολογική διαβάθμιση.

- Από €19.501 έως €28.000 φορολογείται με συντελεστή 20%.

- Από €28.001 έως €36.300 φορολογείται με συντελεστή 25%.

- Από €36.300 έως €60.000 φορολογείται με συντελεστή 30%.

- Άνω των €60.000 φορολογείται με συντελεστή 35%.

Η κατανόηση του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος είναι σημαντική για να αναλύσουμε τις προεκτάσεις της πρότασης για αύξηση του αφορολόγητου ορίου και τις πιθανές επιπτώσεις της. Ορισμένες μορφές εισοδήματος, όπως τα μερίσματα, τα τοκοφόρα εισοδήματα (εξαιρουμένων των τόκων που προκύπτουν στην κανονική διάρκεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας) και η αμοιβή από απασχόληση που ασκείται στην Κύπρο από μη κατοίκους, μπορεί να είναι απαλλασσόμενα από φόρο εισοδήματος.

Η πρόταση για αύξηση του αφορολόγητου ορίου στοχεύει στην αύξησή του από €19.500 σε €24.500. Αυτή η προσαρμογή θα απαλλάσσει μεγαλύτερο ποσοστό εισοδήματος από φορολόγηση, πιθανώς μειώνοντας τη φορολογική επιβάρυνση για άτομα που εμπίπτουν στην επηρεαζόμενη περιοχή των εισοδημάτων.

Πιθανά οφέλη από την αύξηση του αφορολόγητου ορίου μπορεί να είναι τα εξής:

• Φορολογική ανακούφιση για άτομα με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα: Η αύξηση του ορίου προσφέρει μεγαλύτερο ελεύθερο εισόδημα για άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτό βελτιώνει την οικονομική τους κατάσταση και μπορεί να ενθαρρύνει την κατανάλωση και την επενδυτική δραστηριότητα.
• Ενίσχυση των Καταναλωτικών Δαπανών και Οικονομική Ανάπτυξη: Η αύξηση των καταναλωτικών δαπανών μπορεί να έχει αλυσιδωτή επίδραση, δημιουργώντας επιπλέον επιχειρηματικές ευκαιρίες και υποστηρίζοντας την οικονομική ανάπτυξη.
• Κίνητρο για την Απασχόληση: Ένα υψηλότερο αφορολόγητο όριο μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για τα άτομα να αναζητήσουν απασχόληση ή να αυξήσουν τις εργατικές ώρες τους.
• Αυξημένη Δικαιοσύνη και Κοινωνική Ευημερία: Οι εργαζόμενοι με χαμηλά εισοδήματα μπορούν να συμβάλουν στη μεγαλύτερη ισότητα των εισοδημάτων και στη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των οικονομικών πιέσεων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με χαμηλά εισοδήματα.

Ωστόσο, η αύξηση του αφορολόγητου ορίου μπορεί να έχει και ορισμένες δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις:

• Επίδραση στον προϋπολογισμό της Κυβέρνησης και τις υπηρεσίες: Μια μείωση των φορολογικών εσόδων μπορεί να έχει συνέπειες για τη δυνατότητα της Κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει δημόσιες υπηρεσίες και υποδομές. Μπορεί να απαιτηθούν προσαρμογές στην κατανομή του προϋπολογισμού και να επηρεαστούν η ποιότητα και η διαθεσιμότητα δημόσιων υπηρεσιών όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η ανάπτυξη υποδομών.

• Επίδραση στην προοδευτικότητα και την κατανομή των εισοδημάτων: Η αύξηση του αφορολόγητου ορίου μπορεί να επηρεάσει την προοδευτικότητα του φορολογικού συστήματος. Μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερη βάση φορολόγησης και να μεταφέρει μεγαλύτερο μέρος του φορολογικού βάρους στα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα. Πρέπει να γίνει προσεκτική μελέτη για τη διατήρηση ενός ισορροπημένου και δίκαιου φορολογικού συστήματος.
• Πιθανές μη αναμενόμενες συνέπειες: Κάθε σημαντική αλλαγή στο φορολογικό σύστημα συνεπάγεται τον κίνδυνο μη αναμενόμενων συνεπειών. Για παράδειγμα, η αύξηση του αφορολόγητου ορίου μπορεί να μειώσει τα κίνητρα στα άτομα να αυξήσουν τα εισοδήματά τους ή να ασχοληθούν με παραγωγικές οικονομικές δραστηριότητες. Είναι κρίσιμο να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν τέτοιου είδους κίνδυνοι πριν από την εφαρμογή της προτεινόμενης αλλαγής.

Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη στην πρόταση για αύξηση του αφορολόγητου ορίου είναι οι εξής:

• Επίδραση στα έσοδα: Η εκτίμηση της δυνητικής απώλειας εσόδων από την αύξηση του αφορολόγητου ορίου απαιτεί μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση. Βασιζόμενοι σε υφιστάμενα δεδομένα κατανομής εισοδήματος, είναι δυνατόν να προσεγγιστεί η μείωση των φορολογικών εσόδων για την κυβέρνηση και να αξιολογηθεί η επίδρασή της στα δημόσια οικονομικά.
• Αντισταθμιστικά μέτρα: Για να αντιμετωπιστεί η πιθανή απώλεια εσόδων, η Κυβέρνηση μπορεί να εξετάσει την εφαρμογή αντισταθμιστικών μέτρων. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη ρύθμιση των φορολογικών συντελεστών στις υψηλότερες φορολογικές κατηγορίες, την εξερεύνηση εναλλακτικών πηγών εσόδων ή την εφαρμογή στοχευμένων μέτρων για να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα, εξασφαλίζοντας παράλληλα φορολογική ανακούφιση.

Η αύξηση του αφορολόγητου ορίου προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα, κυρίως παρέχει φορολογική ανακούφιση για άτομα με εισοδήματα χαμηλού και μεσαίου επιπέδου, επιτρέποντάς τους να κρατήσουν μεγαλύτερο μέρος από αυτά. Η αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων μπορεί να ενθαρρύνει τις καταναλωτικές δαπάνες, να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να βελτιώσει τη συνολική ευημερία των φορολογουμένων. Επιπλέον, η προτεινόμενη αλλαγή μπορεί να έχει θετικές κοινωνικές επιπτώσεις με τη μείωση του φορολογικού βάρους για ευάλωτες ομάδες και την προώθηση της ισότητας των εισοδημάτων.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την αύξηση του αφορολόγητου ορίου. Ένας από τους κύριους παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι η πιθανή απώλεια εσόδων για την Κυβέρνηση, η οποία μπορεί να επηρεάσει τα δημόσια οικονομικά και την παροχή βασικών υπηρεσιών. Επιπλέον, η αύξηση του ορίου μπορεί να επηρεάσει την προοδευτικότητα του φορολογικού συστήματος, καθώς τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα μπορεί να ωφεληθούν περισσότερο από την αλλαγή σε σύγκριση με αυτούς με χαμηλότερα εισοδήματα.

Συμπερασματικά, η πρόταση για αύξηση του αφορολόγητου ορίου στην Κύπρο απαιτεί προσεκτική συζήτηση και ανάλυση. Ενώ η αύξηση του ορίου μπορεί να προσφέρει φορολογική ανακούφιση και να ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι πιθανές φορολογικές και κοινωνικές συνέπειες. Βασικό ζητούμενο είναι ο επιτυχής συνδυασμός φορολογικής ανακούφισης για τα άτομα και η διατήρηση ενός βιώσιμου φορολογικού πλαισίου. Είναι απαραίτητη η περαιτέρω έρευνα, οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων που βασίζονται σε δεδομένα και λεπτομερή αξιολόγηση των επιπτώσεων, καθώς και η διαβούλευση με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους πριν από την εφαρμογή οποιωνδήποτε αλλαγών στο αφορολόγητο όριο.

*Το περιεχόμενο του άρθρου αυτού προορίζεται να παρέχει μια γενική καθοδήγηση για το θέμα που αναφέρεται. Συνιστάται να ζητηθεί εξειδικευμένη συμβουλή σχετικά με συγκεκριμένες περιστάσεις.

*(BSc, MSc, FCCA), Manager, Φορολογικές Υπηρεσίες, KPMG Limited