DEBATE: Διαφορετικές συχνότητες για την τηλεργασία

Το αμέσως επόμενο διάστημα ο Υπουργός Εργασίας αναμένεται να καταθέσει στην Βουλή το νομοσχέδιο για την τηλεργασία, μετά από ένα χρόνο κοινωνικού διαλόγου. Στη νομοθεσία προβλέπονται ασφαλιστικές δικλίδες για τους εργαζόμενους και για τις επιχειρήσεις. Οι κυριότερες πρόνοιες αφορούν στη διασφάλιση των όρων απασχόλησης που προβλέπονται από τις συμβάσεις εργασίας. Κατά την τηλεργασία, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτής της εργασίας, δηλαδή θα καλύπτει το κόστος του εξοπλισμού, εκτός και αν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση του εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών. Μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο διασφαλίζεται το δικαίωμα της αποσύνδεσης του εργαζομένου από την ψηφιακή εργασία, πέραν του συμφωνημένου ωραρίου του. Ο Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας, μιλώντας στη «Σ», εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη μορφή του νομοσχεδίου, καθώς διαφυλάσσεται το δικαίωμα στην αποσύνδεση. Ο κ. Μάτσας καλεί τα κόμματα να ολοκληρώσουν το συντομότερο τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή και να οδηγηθεί στην Ολομέλεια το συντομότερον. Από την πλευρά του, ο Διευθυντής Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων του ΚΕΒΕ, Αιμίλιος Μιχαήλ, ζητεί όπως η συζήτηση για την τηλεργασία ρυθμιστεί από την αρχή. Όπως εξηγεί στη «Σ», θα ήταν καλύτερο να υιοθετηθεί πρώτα η σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία, όπως υποστηρίζει, προβλέπεται να υιοθετηθεί τον Ιούλιο του 2023.

Ερωτήματα:

1. Έχετε μπροστά σας το νομοσχέδιο για την τηλεργασία, το οποίο αναμένεται να οδηγηθεί στη Βουλή πριν από το κλείσιμό της για το καλοκαίρι. Σας ικανοποιεί η μορφή που έχει πάρει;
2. Ποιες πρόνοιες του νομοσχεδίου σάς προβληματίζουν;
3. Μετά από εκτενή συζήτηση για το θέμα, η μπάλα είναι στη Βουλή. Τι μήνυμα θέλετε να στείλετε στα κόμματα;

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΤΣΑΣ

ΣΕΚ: Αναγκαίο το δικαίωμα στην αποσύνδεση

1) Αναντίλεκτα, η αγορά εργασίας αλλάζει με πολύ έντονους ρυθμούς. Η ομαλή μετάβαση μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης αλλά και κοινωνικής δικαιοσύνης, στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Ο ρόλος μας ως συνδικαλιστικού κινήματος και ως κοινωνικών εταίρων γενικότερα είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε η μετάβαση αυτή να είναι όσο το δυνατόν πιο επωφελής για την αγορά εργασίας και τους εργαζομένους.

Είναι σημαντικό να διασαφηνιστεί πως η τηλεργασία αποτελεί μια μορφή απασχόλησης, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα καταγραφόταν ως ευέλικτη, άτυπη αλλά και επισφαλής απασχόληση, παρά τη Συμφωνία Πλαίσιο του 2002 ανάμεσα στους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους.

Ιδιαίτερα στην Κύπρο, αυτή η μορφή εργασίας γίνεται πιο ελκυστική κατά και μετά την πανδημία και, ως εκ τούτου, η ρύθμισή της γίνεται ακόμα πιο επιτακτική και απαραίτητη. Παράλληλα, θα πρέπει να αναδειχθεί και το γεγονός πως η τηλεργασία αποτελεί μία βασική παράμετρο προώθησης και διαχείρισης της συμφιλίωσης ανάμεσα στις οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις

Ως ΣΕΚ, είχαμε δηλώσει από την πρώτη στιγμή την ανάγκη για ρύθμιση αυτής της μορφής απασχόλησης, με τρόπο που θα δημιουργεί συνθήκες κατοχύρωσης και διασφάλισης των δικαιωμάτων και ωφελημάτων των εργαζομένων που θα την επιλέξουν.

Η κατάληξη του διαλόγου που προηγήθηκε, ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους, οδήγησε στη δημιουργία του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο εμπεριέχει βασικές παραμέτρους για την κατοχύρωση των εργαζομένων, τόσο σε ό,τι αφορά τις πρόνοιες των συλλογικών συμβάσεων και των ανάλογων δικαιωμάτων, όσο και σε θέματα ασφάλειας και υγείας, παραχώρησης και συντήρησης όλου του τεχνικού και αναγκαίου εξοπλισμού από τον εργοδότη, όπως βέβαια και σε ό,τι αφορά το δικαίωμα στην αποσύνδεση, ώστε να διασφαλίζεται η εφαρμογή και ο σεβασμός στο ωράριο εργασίας. Διασαφηνίζεται πως, τυχόν απάλειψη του δικαιώματος στην αποσύνδεση, θα δημιουργούσε συνθήκες αποσύνθεσης των εργασιακών σχέσεων και των εργαζομένων.

2) Θεωρούμε πως οι πρόνοιες που εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο δημιουργούν τις ικανές και αναγκαίες συνθήκες για ομαλή εφαρμογή της τηλεργασίας ως επιλογής του εργαζομένου σε συνεννόηση με τον εργοδότη. Παράλληλα διασφαλίζουν τα δικαιώματα του εργαζομένου όπως αυτά προκύπτουν στη βάση της μέχρι σήμερα σχέσης εργοδότη και εργοδοτουμένου, τόσο σε ό,τι αφορά τις απολαβές, όσο και τους υπόλοιπους όρους εργοδότησης, ενώ, παράλληλα, λειτουργούν αποτρεπτικά στη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού ανάμεσα σε επιχειρήσεις.

Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, πως το νομοσχέδιο μπορεί να αντιμετωπιστεί αρνητικά, μόνο στις περιπτώσεις όπου η τηλεργασία προσεγγίζεται ως μέσο και ευκαιρία εκμετάλλευσης και απορρύθμισης της αγοράς εργασίας εις βάρος του εργαζομένου και ως μια ευέλικτη αλλά με περιορισμένα δικαιώματα μορφή απασχόλησης.

3) Πιστεύεται πως, με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, η οποία θα κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση, αυτή η εναλλακτική μορφή απασχόλησης δεν θα λειτουργήσει απορρυθμιστικά προς την αγορά εργασίας και ούτε θα δημιουργήσει συνθήκες επισφάλειας στους εργαζομένους, υπό την προϋπόθεση πως θα υπάρξει η απαιτούμενη επιτήρηση για τη σωστή εφαρμογή της, αξιοποιώντας στον μέγιστο βαθμό την Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, συνδράμοντας σημαντικά και στην προώθηση της συμφιλίωσης οικογένειας και εργασίας.

Ως εκ τούτου, καλούνται τα κοινοβουλευτικά κόμματα όπως σεβαστούν τον διάλογο που προηγήθηκε, όπως και την ανάγκη ρύθμισης της τηλεργασίας με τρόπο που θα διασφαλίζεται η ομαλή της λειτουργία, όχι σαν αντικείμενο εκμετάλλευσης, αλλά ως εναλλακτική επιλογή απασχόλησης. Η μη ύπαρξη νομοθετικού πλαισίου θέτει σε κίνδυνο μεγάλο αριθμό εργαζομένων, οι οποίοι βρίσκονται ήδη υπό το καθεστώς της τηλεργασίας.

Ο διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ΕΕ, ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους, δεν πρόκειται να περιορίσει σε κανένα σημείο αυτό που προδιαγράφεται στο νομοσχέδιο, το οποίο έχει ήδη τύχει του απαιτούμενου νομοτεχνικού ελέγχου και, ως εκ τούτου, η παραπομπή σε αυτόν, αποτελεί μόνο άλλοθι που χρησιμοποιείται εδώ και έναν και πλέον χρόνο, για καθυστέρηση στην άρση της εκκρεμότητας.

Ως ΣΕΚ καλούμε τα κοινοβουλευτικά κόμματα όπως ψηφίσουν αυτό το νομοσχέδιο που έχουμε αυτήν τη στιγμή στα χέρια μας και το οποίο ελπίζουμε να μη διαφοροποιηθεί ή αλλοιωθεί, ώστε να μπορεί να προωθηθεί και ο μεγάλος στόχος που τίθεται και από την ίδια την ΕΕ, σε ό,τι αφορά την ποιότητα και την αξιοπρέπεια στην εργασία για το σύνολο των εργαζομένων.

ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΚΕΒΕ: Το ζήτημα να ρυθμιστεί ξανά από την αρχή

1) Η εφαρμογή της τηλεργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ρυθμίζεται από την Ευρωπαϊκή Συμφωνία Πλαίσιο για την τηλεργασία, η οποία έγινε μεταξύ των κοινωνικών εταίρων στην Ευρώπη. Δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί οδηγία που να ρυθμίζει αυτό το θέμα.

Η πανδημία και η ανάγκη να συνεχίσει η ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων και της οικονομίας, ανέδειξε τις δυνατότητες της τηλεργασίας ως ενός μέσου για τις επιχειρήσεις να εκσυγχρονίσουν την οργάνωση του χρόνου εργασίας και ως ενός μέσου για τους εργαζομένους να συμφιλιώσουν την επαγγελματική και κοινωνική ζωή. Η τηλεργασία είναι ένας ευέλικτος τρόπος οργάνωσης της εργασίας, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία του εργαζομένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του, νοουμένου ότι το επιτρέπει η φύση του επαγγέλματός του. Το ΚΕΒΕ στηρίζει τον θεσμό της τηλεργασίας ως μιας ευέλικτης μορφής απασχόλησης, η οποία έχει στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της ευελιξίας και ασφάλειας. Το Νομοσχέδιο, το οποίο έχει κατατεθεί στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα στις 29/05/2023, δε μας ικανοποιεί για τον λόγο ότι δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι περισσότερες από τις κύριες ανησυχίες μας, τις οποίες καταθέσαμε στην Τεχνική Επιτροπή όπου συζητήθηκε το Νομοσχέδιο αυτό.

2) Το ΚΕΒΕ έθεσε από την αρχή ως απαραίτητη προϋπόθεση για να το συζητήσει, την αρχή ότι η τηλεργασία πρέπει να έχει οικειοθελή χαρακτήρα για τον εργοδότη και τον εργαζόμενο, οι οποίοι θα πρέπει να συμφωνούν για την τηλεργασία είτε κατά την πρόσληψη είτε με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Ως εκ τούτου η βασική αυτή πρόνοια θα πρέπει να ενσωματωθεί στο Νομοσχέδιο, όπως άλλωστε προβλέπει και η Ευρωπαϊκή Συμφωνία Πλαίσιο.

Το ΚΕΒΕ διαφωνεί με τη κατοχύρωση του δικαιώματος για τηλεργασία σε εργαζομένους όταν τεκμηριώνουν κίνδυνο της υγείας τους και για όσο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός.

Η υιοθέτηση της συγκεκριμένης πρόνοιας καταστρατηγεί και παρερμηνεύει τον οικειοθελή χαρακτήρα του θεσμού της τηλεργασίας, προκαλώντας την ίδια ώρα προστριβές και αντιπαραθέσεις μεταξύ των εργοδοτών και εργοδοτουμένων.

Τέλος, το ΚΕΒΕ εξέφρασε τις επιφυλάξεις και τη διαφωνία του ως προς το αυστηρό δικαίωμα του εργαζομένου να αποσυνδέεται μετά τη λήξη του ωραρίου του με τηλεργασία. Συγκεκριμένα, δεν λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι τέτοιες μορφές απασχόλησης πρέπει να ρυθμίζονται με ευελιξία και εμπιστοσύνη μεταξύ των μερών, λαμβανομένων υπόψη και των αναγκών των επιχειρήσεων, αφού σε πάρα πολλές περιπτώσεις, επιχειρήσεις συναλλάσσονται με άλλες επιχειρήσεις σε διαφορετικές χώρες, όπου υπάρχει η διαφορά της ώρας. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το συγκεκριμένο ζήτημα συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για υιοθέτηση σχετικής Οδηγίας και, ως εκ τούτου, το ΚΕΒΕ ζήτησε όπως αναβληθεί η συζήτηση αυτού του θέματος μέχρι να εκδοθεί η σχετική Οδηγία που θα ρυθμίζει το θέμα της τηλεργασίας.

Η Ιρλανδία αναφορικά με το συγκεκριμένο δικαίωμα έχει εκδώσει σχετικό Κώδικα, που αναγνωρίζει ότι ενδέχεται να υπάρχουν περιστασιακές και νόμιμες περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητο για έναν εργοδότη να επικοινωνήσει εκτός των ωρών εργασίας και βεβαίως δίδει και στους εργαζομένους το δικαίωμα να αποσυνδέονται.

3) Η τηλεργασία μπορεί να αποφέρει πολλά πλεονεκτήματα στην ίδια την επιχείρηση, καθώς συντελεί στην άνοδο της παραγωγικότητας, στη μείωση του κόστους της εγκατάστασης, στη διατήρηση εξειδικευμένου προσωπικού και στη διεύρυνση των επιλογών προσέλκυσης προσωπικού από άλλες τοποθεσίες.

Παράλληλα με τα πλεονεκτήματα από τα οποία επωφελείται και ο εργαζόμενος, καθώς με την τηλεργασία εξοικονομείται χρόνος μετακίνησης, υπάρχει ευέλικτο ωράριο εργασίας, ενώ επιτυγχάνεται η συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.

Οφείλουμε όμως να αναφέρουμε ότι η τηλεργασία δεν έχει μόνο θετικά αποτελέσματα. Στις αρνητικές συνέπειες είναι το υψηλό κόστος εκκίνησης και λειτουργία της τηλεργασίας, η δυσκολία συντονισμού και επίβλεψη της εργασίας από τους προϊσταμένους και ο κίνδυνος απώλειας κρίσιμων δεδομένων (ασφάλεια δεδομένων) εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων.

Το στοίχημα της επόμενης μέρας είναι να υιοθετηθούν εκείνες οι πολιτικές που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων, με την αξιοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού και την ανάλογη οργάνωση της εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της τηλεργασίας.

Το μήνυμα που θέλουμε να δώσουμε στα κόμματα είναι να κατανοήσουν ότι το θέμα αυτό θα πρέπει να ρυθμιστεί από την αρχή με σωστό τρόπο αναμένοντας και τη σχετική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία προβλέπεται να υιοθετηθεί τον Ιούλιο του 2023.