Η άνοδος της Κίνας πυροδοτεί την «παγίδα του Θουκυδίδη» (;)

Ο κινεζικός γίγαντας αποτελεί σήμερα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Την ώρα που η Δύση προσπαθεί να απαντήσει το ερώτημα εάν η Κίνα μπορεί να αναπτυχθεί ειρηνικά, ο κινεζικός λαός πραγματοποιεί την «αντεπίθεσή» του. Μια αντεπίθεση που έχει ως «όπλο» την οργάνωση του κράτους και εκμεταλλευόμενη την γεωγραφική της θέση, το μέγεθος αλλά και τον πληθυσμό η Κίνα έχει καταφέρει να είναι πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Ο εκμοντερνισμός και εκσυγχρονισμός της Ασιατικής χώρας αποτελεί στοίχημα, τόσο για τους ίδιους τους κινέζους αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.

Το πού βρίσκεται η Κίνα αυτή τη στιγμή καθώς και προς τα πού βαδίζει μπορεί να γίνει κατανοητό, εστιάζοντας σε τρία επίπεδα τα οποία καθορίζουν το εάν η άνοδος της Κίνας αποτελεί απειλή ή ευκαιρία.

Αφοσίωση του λαού στο όραμα του Κόμματος

Το πρώτο επίπεδο αφορά τον κινεζικό λαό. Η επιστήμη των διεθνών σχέσεων καταπιάνεται συχνά με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά της, τα οποία μοιραία επηρεάζουν και τις κρατικές πολιτικές. Ένα από τα πράγματα που ιντριγκάρει το ενδιαφέρον όποιου επισκεφθεί την Κίνα, είναι η προσήλωση του κινεζικού λαού στο όραμα και στις κατευθύνσεις που θέτει η κεντρική κυβέρνηση. Η αφοσίωση και πίστη, τόσο στο Κόμμα όσο και τον ηγέτη της χώρας, είναι αποτέλεσμα την αρμονίας μεταξύ του συγκεντρωτικού κράτους και του λαού του. Ένα συγκεντρωτικό κράτος, το οποίο τα τελευταία 30 χρόνια και περισσότερο τα τελευταία 10 υπό τον Πρόεδρο της χώρας Σί Τζινπινγκ, έχει προωθήσει πολιτικές για την ανάπτυξη της οικονομίας και των επενδύσεων, φέρνοντας την Κίνα στο σημείο να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Υπάρχει, μάλιστα, η πεποίθηση στον κινεζικό λαό ότι τα οικονομικά επιτεύγματα της χώρας, όπως η μείωση της φτώχειας, οι μεγάλες επενδύσεις και οι τεχνολογικές καινοτομίες είναι αποτέλεσμα του κεντρικού σχεδιασμού και της στενής καθοδήγησης από το κράτος. Σε κάθε περίπτωση, είναι αλήθεια ότι αυτό το μονοκομματικό μοντέλο διακυβέρνησης δεν έχει εμποδίσει τη χώρα από το να αναπτυχθεί και τον κινεζικό λαό από το να προοδεύσει.

«Σοσιαλισμός με Κινεζικά Χαρακτηριστικά»

Το δεύτερο επίπεδο αφορά τη διακυβέρνηση του κράτους από το Κομμουνιστικό Κόμμα και την κυριαρχία στην ουσία του Προέδρου, Σι Τζινπίνγκ. Η δυτικού τύπου Δημοκρατία δεν είναι η χρυσή συνταγή για την ευμάρεια ενός λαού και σίγουρα μια δημοκρατία σε αυτά τα πρότυπα δεν υπάρχει στην Κίνα. Οι Κινέζοι πιστεύουν σε αυτό που το Κόμμα και ο Σι Τζινπίνγκ έχουν ονομάσει «Σοσιαλισμό με Κινεζικά χαρακτηριστικά», ο οποίος θα οδηγήσει τη χώρα στον εκσυγχρονισμό και εκμοντερνισμό της. Μπορεί, δηλαδή, να μην υπάρχει η πολυκομματική δημοκρατική παράδοση που υπάρχει στη Δύση, ωστόσο το Κόμμα ιδιαίτερα υπό την ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ φαίνεται να έχει καταφέρει να ικανοποιήσει τις «δημοκρατικές απαιτήσεις» του Κινεζικού λαού, μέσα από την επίτευξη τεχνολογικών καινοτομιών και επιτευγμάτων για τα οποία αισθάνονται περήφανοι.

Αξιωματούχοι του κινεζικού κράτους αναφέρονταν συνεχώς στη χώρα τους ως αναπτυσσόμενο κράτος. Παρά την τρομερή οικονομική ανάπτυξη κυρίως στην Ανατολική Κίνα, η κατάσταση δεν είναι η ίδια σε όλη τη χώρα. Αυτό είναι κάτι στο οποίο δίνει έμφαση η διακυβέρνηση υπό τον Σί Τζινπίνγκ, καθώς έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα η Κίνα συνεχίζει να παρουσιάζει πολλά χαρακτηριστικά μιας αναπτυσσόμενης χώρας.

Η άνοδος της Κίνας και η «παγίδα του Θουκυδίδη»

Το τρίτο και ίσως σημαντικότερο επίπεδο, το οποίο λαμβάνει υπόψη τα πρώτα δύο και την ίδια ώρα επηρεάζει τις σχέσεις της Κίνας με τα άλλα κράτη είναι αυτό της Κίνας στη Διεθνή Σκηνή. Στη θεωρία των Διεθνών Σχέσεων γίνεται συχνά λόγος για την «Παγίδα του Θουκυδίδη», όταν αναλύονται οι σχέσεις μεταξύ Κίνας – ΗΠΑ. Ότι δηλαδή η άνοδος της Κίνας συνεπάγεται με αμφισβήτηση της Αμερικανικής ισχύος και αναπόφευκτα λόγω της αλλαγής της ισορροπίας θα επιφέρει σύγκρουση μεταξύ των δύο. Η ανασφάλεια που νιώθουν τα κράτη στο Διεθνές σύστημα αποτελεί μια από τις αιτίες των συγκρούσεων. Η άνοδος της Κίνας και μια ενδεχόμενη ηγεμονία της στο ανατολικό ημισφαίριο είναι αυτή που τροφοδοτεί την ανάγκη των Ηνωμένων Πολιτειών να την περιορίσουν με κάθε κόστος, καθώς σε ένα τέτοιο σενάριο απειλείται η πρωτοκαθεδρία τους. 
Στη διεθνή πολιτική, επίσης, ισχύει το ότι σημασία δεν έχει ποιες είναι οι προθέσεις σου, σημασία έχει τι αντιλαμβάνονται οι άλλοι για τις προθέσεις σου. Εάν, δηλαδή, η Δύση και πιο συγκεκριμένα οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιλαμβάνονται τις προθέσεις της Κίνας ως εχθρικές, η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Η διοργάνωση δημοσιογραφικών αποστολών από χώρες της Δύσης προς την Κίνα έχει ακριβώς αυτό το σκοπό. Να φέρει την Δύση πιο κοντά στην Κίνα, ώστε να γίνουν αντιληπτές οι προθέσεις της, αποτρέποντας με αυτό τον τρόπο τον ανταγωνισμό. Όταν μάλιστα δίνεται η ευκαιρία σε τέτοιες αποστολές να συναντηθούν και να ανταλλάξουν απόψεις στο ανώτατο επίπεδο, όπως με την εκπρόσωπο Τύπου του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ, τότε μπορούμε να καταλάβουμε πόσο σημαντική θεωρεί η Κίνα τέτοιου είδους προσέγγιση. Οι επισκέψεις Αμερικανών διπλωματών στο Πεκίνο, με αποκορύφωμα την πρόσφατη επίσκεψη του Χένρι Κίσινγκερ, διπλωμάτη και πρώην Υπουργού Εξωτερικών, δείχνουν επίσης την βαρύτητα που ρίχνεται στην διπλωματία ως το τελευταίο οχυρό πριν την σύγκρουση.

Κινέζοι αξιωματούχοι, με τους οποίους είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν οι Κύπριοι δημοσιογράφοι, τόνιζαν σε κάθε ευκαιρία τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των κρατών ως το σημαντικότερο συστατικό που πρέπει να διέπει τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη. Όπως λέχθηκε μάλιστα, ο κινεζικός τρόπος ανάπτυξης δεν αποτελεί παράδειγμα για τα υπόλοιπα αναπτυσσόμενα κράτη της Ασίας ούτε κάτι το οποίο θα ήθελαν να επιβάλλουν. Ο λόγος είναι το γεγονός ότι ο κάθε λαός έχει τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά και πρέπει να επιλέγει ο ίδιος το πώς θα κυβερνηθεί. Φυσικά, αυτή η άποψη πηγάζει από την ανάγκη να καθησυχαστεί η Δύση.

7 Κύπριοι Δημοσιογράφοι στην Κίνα

Το Κινεζικό Ινστιτούτο Εξωτερικής Πολιτικής σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Κίνας στη Λευκωσία έδωσε τη δυνατότητα σε εφτά Κύπριους δημοσιογράφους να επισκεφθούν την Κίνα και να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι την αλήθεια για το κινεζικό μυστήριο. Το ταξίδι περιελάμβανε σειρά συναντήσεων με αξιωματούχους της Κυβέρνησης και του Κομουνιστικού κόμματος της Κίνας. Οι Κύπριοι δημοσιογράφοι επισκέφθηκαν, επίσης, τα γραφεία και τις εγκαταστάσεις China Media Group στο Πεκίνο, μια από τις μεγαλύτερες ομάδες μέσων ενημέρωσης στον κόσμο καθώς και το πρώτο πλήρως αυτοματοποιημένο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι της πόλης Τσινγκτάο (Qingdao). Το πρόγραμμα περιελάμβανε, επίσης, επισκέψεις σε κινεζικές εταιρίες τεχνολογίας που εστιάζουν στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.

Τα επιτεύγματα μιλούν από μόνα τους

Τα επιτεύγματα της Κίνας στον τομέα της τεχνολογίας και της πράσινης ανάπτυξης αποτελούν σήμερα το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της χώρας. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτροκίνησης στον κόσμο, έχοντας πουλήσει 6.8 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα το 2022. Η πράσινη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση έγινε εφικτή μέσα από κρατικές επιδοτήσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις αλλά κυρίως και λόγω της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων. O τομέας του εμπορίου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της Κίνας και αυτό είναι αποτέλεσμα της συστηματικής προσπάθειας του Κινεζικού κράτους, το οποίο έχει επενδύσει στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών φορτώματος και ξεφορτώματος φορτίων από τα εμπορικά πλοία. Αυτό έχει βοηθήσει στην αποδοτικότητα και την ταχύτητα εργασίας. Συγκεκριμένα, οι Κύπριοι δημοσιογράφοι είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν το πλήρως αυτοματοποιημένο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι της πόλης Τσινγκτάο (Qingdao). Το συγκριμένο τερματικό αποκαλείται από τους κατοίκους της πόλης «λιμάνι φάντασμα». Μηχανήματα και φορτηγά χωρίς οδηγό, καθοδηγούμενα από τεχνητή νοημοσύνη, μεταφέρουν τα φορτία σε καθορισμένες περιοχές. Όπως λέχθηκε χαρακτηριστικά, το λιμάνι του Τσινγκτάο είναι το πρώτο «έξυπνο» και «οικολογικό» τερματικό στον κόσμο. Όσον αφορά τη διακίνηση εμπορευμάτων το λιμάνι κατατάσσεται στην έκτη θέση στον κόσμο και στην πρώτη στη Βορειοανατολική Ασία.