Οι προϋποθέσεις κατάργησης του πέναλτι 12% και η βιωσιμότητα του ΤΚΑ

Η μείωση ή ακόμα και η κατάργηση του ποσού που περικόπτεται στις συντάξεις για όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα στα 63 αντί στα 65, αρκεί να έχουν συμπληρώσει ορισμένα χρόνια εισφορών, φαίνεται να είναι το βασικό σενάριο το οποίο θα κυριαρχήσει στις συζητήσεις που θα επαναρχίσουν τον Σεπτέμβρη σε σχέση με το πέναλτι του 12%.

Την Παρασκευή, ο Υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, μιλώντας μετά το πέρας της συνεδρίας του Συμβουλίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έκανε για μια ακόμη φορά λόγο για στοχευμένη ανακουφιστική παρέμβαση, σημειώνοντας παράλληλα πως, όποια λύση και αν προκριθεί, δεν θα πρέπει να θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ώστε να μη χρειαστεί να διαφοροποιηθεί το ποσό των εισφορών εργοδοτών και εργοδοτουμένων και, ταυτόχρονα, δεν θα πρέπει να αλλάζει το όριο συνταξιοδότησης, που αυτήν τη στιγμή είναι τα 65 χρόνια.

Οι κοινωνικοί εταίροι, με τους οποίους συνομιλήσαμε, δείχνουν διάθεση να παρακαθίσουν σε διάλογο με την Κυβέρνηση για εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης στο ζήτημα του πέναλτι 12%. Οι εργοδοτικές οργανώσεις σημειώνουν από τη μια ότι δεν θα πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα του ΤΚΑ και από την άλλη ότι δεν θα πρέπει να μειωθεί το όριο συνταξιοδότησης στα 63 χρόνια, κάτι που θα γίνει, όπως σημειώνουν, εάν αποφασιστεί οριζόντια κατάργηση του πέναλτι 12%. Από την πλευρά τους οι συντεχνίες τονίζουν την ανάγκη κατάργησης του πέναλτι, αλλά φέρονται διατεθειμένες να συζητήσουν κατ’ αρχήν μείωση ή κατάργηση του ποσού που περικόπτεται, ανάλογα με τα χρόνια εισφορών των εργαζομένων στο ΤΚΑ και ενδεχομένως ανάλογα και με το είδος της εργασίας.

Πάντως, εκείνο που όλοι τόνισαν, είναι η ανάγκη διατήρησης της βιωσιμότητας του Ταμείου. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το ΤΚΑ κρίνεται βιώσιμο μέχρι το 2080 και δεν θα πρέπει να ληφθούν οποιεσδήποτε αποφάσεις που να επηρεάζουν αρνητικά αυτόν τον παράγοντα. Στο σημείο αυτό, οι κοινωνικοί εταίροι σημειώνουν ότι, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, και στην προσπάθεια για να παραμείνει βιώσιμο το Ταμείο, θα πρέπει να τεθεί επί τάπητος και το ζήτημα του δανεισμού του κράτους από το ΤΚΑ, ώστε να δημιουργηθεί ένα σοβαρό πραγματικό απόθεμα.

Οι κοινωνικοί εταίροι

Αναλυτικότερα, μιλώντας στη «Σημερινή» ο ΓΓ του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, τόνισε ότι το 65ο θα πρέπει να παραμείνει ως έτος συνταξιοδότησης και να μη ληφθούν αποφάσεις που θα οδηγούν την παραχώρηση σύνταξης στα 63. «Είμαστε διατεθειμένοι», σημείωσε, «να ακούσουμε τις προτάσεις της Κυβέρνησης, αλλά τονίζουμε ότι αυτές θα πρέπει να είναι πολύ στοχευμένες, ώστε να επωφεληθούν εκείνοι που πραγματικά χρειάζεται». Δηλαδή, όπως είπε, αν κάποιος έχει καταβάλει εισφορές στο Ταμείο για έναν αριθμό χρόνων που θα αποφασιστεί, να μπορεί να βγαίνει στη σύνταξη στα 63 χωρίς περικοπές. Μάλιστα, ο κ. Τσιακκής επικαλέστηκε δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας, σύμφωνα με τις οποίες, σε περίπτωση οριζόντιας κατάργησης του 12%, το ΤΚΑ θα έχει ζημιά 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου σημείωσε με τη σειρά του στη «Σημερινή» ότι δεν μπορεί να αλλάξει η ηλικία συνταξιοδότησης. Σε περίπτωση οριζόντιας περικοπής του πέναλτι, ανέφερε, θα οδηγηθούμε ουσιαστικά στη μείωση του ορίου συνταξιοδότησης στο 63ο έτος, αφού δεν θα υπάρχει λόγος για κάποιον να συνεχίσει να εργάζεται μέχρι τα 65. Αυτό, όπως είπε, θα βάλει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του Ταμείου, κάτι που ασφαλώς δεν επιθυμεί κανένας. Ο κ. Αντωνίου ανέφερε ότι η ΟΕΒ είναι διατεθειμένη να παρακαθίσει σε συζητήσεις με την Κυβέρνηση και τους κοινωνικούς εταίρους, αρκεί, όπως είπε, η όποια πρόταση της Κυβέρνησης να είναι δημοσιονομικά ουδέτερη, δηλαδή να μην οδηγεί σε απώλεια εσόδων το ΤΚΑ.

Ο ΓΓ της ΣΕΚ Ανδρέας Μάτσας ανέφερε ότι η συντεχνία είναι διατεθειμένη να εισέλθει σε διάλογο για τη σταδιακή μείωση της επιβάρυνσης. Έχει σημασία, τόνισε, η όποια ρύθμιση προκριθεί να μη δημιουργήσει στρεβλώσεις στο σύστημα και συνταξιούχους δύο ταχυτήτων, αλλά να διευκολύνει εκείνους που γι’ αρκετά χρόνια έχουν συνεισφέρει στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Είναι σημαντικό, συνέχισε ο κ. Μάτσας, να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν επαρκείς συνεισφορές για να καλύψουν τις ανάγκες των επόμενων χρόνων και να μην υπάρξουν οποιεσδήποτε αποσπασματικές ρυθμίσεις. Το θέμα θα πρέπει να εξεταστεί σφαιρικά, τόνισε.

Η ΓΓ της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους ανέφερε κατ’ αρχάς ότι και μόνο που ξεκίνησε η συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα είναι θετικό, αναφέροντας πως «αποδίδουν οι εδώ και χρόνια πιέσεις που ασκούμε προς αυτήν την κατεύθυνση». Απ’ εκεί και πέρα, η κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι παραμένει η θέση της ΠΕΟ ότι το πέναλτι δημιουργεί στρεβλώσεις και λειτουργεί ως τιμωρητικό μέτρο, κάτι που πρέπει να αλλάξει. Η ΓΓ της ΠΕΟ σημείωσε περαιτέρω ότι, στις αλλαγές που θα αποφασιστούν, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο τα χρόνια εισφορών όσο και οι συνθήκες εργασίας.

Ο ΓΓ της ΠΑΣΥΔΥ Στράτης Ματθαίου σημείωσε κατ’ αρχήν ότι το πέναλτι του 12% επηρεάζει και τους δημόσιους υπαλλήλους. Σημείωσε με τη σειρά του ότι αν κάποιος εργάζεται από μικρή ηλικία και έχει εισφορές για παράδειγμα 40 χρόνων τότε θα μπορούσε να αφυπηρετήσει στα 63 χρόνια χωρίς να έχει περικοπές, ανέφερε. Παράλληλα, ο κ. Ματθαίου στάθηκε στο θέμα της βιωσιμότητας του Ταμείου και στην ανάγκη διαφύλαξής της.

Ξεκάθαρος ήταν από την πλευρά του ο ΓΓ της ΕΚΥΣΥ, Κώστας Σκαρπάρης. Ο εκπρόσωπος των συνταξιούχων τόνισε ότι το πέναλτι του 12% θα πρέπει να καταργηθεί, όπως καταργήθηκαν και άλλα μέτρα, τα οποία λήφθηκαν επί Τρόικας.

Το ζήτημα της βιωσιμότητας του ΤΚΑ και η διατήρηση του ορίου αφυπηρέτησης στο 65ο έτος θα είναι τα σημεία που ενδεχομένως να καθορίσουν τις αποφάσεις που θα ληφθούν

Η βιωσιμότητα του ΤΚΑ και ο δανεισμός

Ρωτήσαμε τον κ. Σκαρπάρη για το θέμα της βιωσιμότητας του Ταμείου σε περίπτωση που καταργηθεί το πέναλτι του 12%. Όπως είπε, σύμφωνα με τις μελέτες, το Ταμείο είναι βιώσιμο μέχρι το 2080. Υπάρχουν όμως πολλά μέτρα που μπορούν να ληφθούν, ώστε να ενισχυθεί η ευρωστία και η διάρκεια ζωής του. Κατ’ αρχάς αναφέρθηκε στον δανεισμό του κράτους από το Ταμείο. Θα πρέπει, όπως είπε, κάποτε το κράτος να αρχίσει να αποπληρώνει τα 8 δις που δανείστηκε από το Ταμείο. Έστω να επιστρέφει κάθε χρόνο 0,5%, για να ενισχυθεί το αποθεματικό του. Πέραν αυτού, πρόσθεσε, το κράτος θα πρέπει να πατάξει την αδήλωτη εργασία, καθώς χάνει σημαντικά έσοδα.

Στο θέμα του δανεισμού του κράτους αναφέρθηκε και η ΓΓ της ΠΕΟ, τονίζοντας ότι: (α) Η πολιτική να δανείζεται το κράτος με μηδενικό επιτόκιο από το Ταμείο πρέπει να σταματήσει και (β) θα πρέπει να επαναρχίσει σταδιακά η καταβολή μιας ετήσιας δόσης προς το ΤΚΑ, ώστε να δημιουργηθεί μεγαλύτερο πραγματικό απόθεμα. Όπως είπε, υπάρχει ένα σημαντικό ποσό που είναι κατατεθειμένο στις τράπεζες, αλλά ένα μεγάλο ποσοστό είναι δανεισμένο στο κράτος, το οποίο ωστόσο εγγυάται την καταβολή των συντάξεων.

Οι συντάξεις

Όσον αφορά τώρα στις συντάξεις που καταβάλλονται, σύμφωνα με τον κ. Σκαρπάρη η κατώτατη σύνταξη ανέρχεται στα 395 ευρώ και η ανώτατη στα 465. Ακολουθεί στη συνέχεια το αναλογικό μέρος, το οποίο ανεβάζει αυτό το ποσό, με το ανώτατο ποσό να κυμαίνεται περίπου στα 2.000 ευρώ. Ωστόσο η μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού φαίνεται να λαμβάνει ως σύνταξη ένα ποσό που κυμαίνεται στα 1.000 ευρώ.

Όσον αφορά τώρα τον δημόσιο τομέα, ο ΓΓ της ΠΑΣΥΔΥ μάς ανέφερε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν σύνταξη μόνο για το βασικό μέρος και όχι για το αναλογικό. Ωστόσο δικαιούνται την επαγγελματική σύνταξη, το δικό τους δηλαδή σχέδιο συντάξεων, η οποία συμψηφίζεται με τη σύνταξη του ΤΚΑ. Όσον αφορά το βασικό μέρος, η χαμηλότερη σύνταξη είναι 300 ευρώ και η υψηλότερη 500-600. Όσον αφορά την επαγγελματική σύνταξη, εκεί, είπε ο κ. Ματθαίου εξαρτάται από την κλίμακα από την οποία θα αφυπηρετήσει ο κάθε υπάλληλος και από τα χρόνια υπηρεσίας. Στο σημείο αυτό ο κ. Ματθαίου διευκρίνισε ότι οι αστυνομικοί και οι δάσκαλοι αφυπηρετούν στα 62, ενώ για τους στρατιωτικούς υπάρχουν διαβαθμίσεις.