2023 και 2024, δύο θλιβερές επέτειοι
Το 2023 και το 2024 περιέχουν δύο θλιβερές, και καταραμένες, θα έλεγα, επετείους για τον Ελληνισμό.
Το 2023 είναι η εκατοστή επέτειος της Συνθήκης της Λωζάννης, το τέλος, ίσως, της Μεγάλης Ιδέας. Όλα αυτά είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα. Νιώθουμε, όμως, την ανάγκη να τα υπενθυμίζουμε.
Η Ελλάδα, κάτω από τον Βενιζέλο, εισήλθε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Μετά το τέλος του πολέμου, οι νικητές μάς έβλεπαν να λαμβάνουμε μέρος μαζί τους στα επινίκια από την Αψίδα του Θριάμβου μέχρι τον Παρθενώνα. Ο Βενιζέλος ήθελε να συνδεθεί περισσότερο με τους νικητές. Πήρε την εντολή, εκ μέρους των Δυνάμεων, να στείλει στρατεύματα η Ελλάδα στη Μικρά Ασία, στη Σμύρνη και την ενδοχώρα, τον Μάιο του 1919.
Το αποκορύφωμα της πολιτικής του, δε, ήταν η Συνθήκη των Σεβρών της 10ης Αυγούστου 1920. Κι ενώ όλοι πίστευσαν ότι η Μεγάλη Ιδέα θα πραγματοποιείτο, με πρώτο στάδιο τη Συνθήκη των Σεβρών, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, με την ήττα του Βενιζέλου τον Νοέμβρη του 1920, τις φιλοδοξίες μερικών από τους «φίλους» μας, την πολιτική του Λένιν, την εμφάνιση του Κεμάλ. Η φωτιά της Σμύρνης ακύρωσε την Συνθήκη των Σεβρών στη πράξη και οδηγηθήκαμε στη Λωζάννη.
Ο Βενιζέλος, ο κύριος εκπρόσωπος της Μεγάλης Ιδέας, αναγκάσθηκε να ηγηθεί της ελληνικής αντιπροσωπίας στη Λωζάννη, εκ μέρους των ηττημένων.
Με τη Συνθήκη της Λωζάννης τον Σεπτέμβρη 1923 αντικαταστήσαμε τη Συνθήκη των Σεβρών. Η Τουρκία υπέγραψε ως νικητής με τον Ισμέτ Πασά. Κι ενώ η Τουρκία απεποιήθη κάθε σχέση με την Κύπρο, ξέχασε αυτήν τη δέσμευσή της με τη Συνθήκη της Λωζάννης και πράττει αυτά που βλέπουμε σήμερα.
Αυτή είναι η πρώτη θλιβερή επέτειος, το 2023. Το 2024, όμως, έχουμε μιαν άλλη θλιβερή , καταραμένη, επέτειο: τα πενήντα χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο του 1974.
Με τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου του 1959 μπήκε στην ευθεία ο δρόμος για επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο, παρ’ όλη τη δέσμευσή της στη Συνθήκη της Λωζάννης, όπως αναφέρεται πιο πάνω. Αδέξιοι χειρισμοί από ελληνικής πλευράς, μελετημένες ενέργειες από τουρκικής πλευράς, έδωσαν πλεονεκτήματα στην Τουρκία. Τραγική αδυναμία να εκμεταλλευθεί η ελληνική πλευρά τα υπέρ της στοιχεία το 1964-67. Η χούντα στην Ελλάδα, η αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, η διαμάχη μεταξύ των Κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας, το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή, τα αποτελέσματα της οποίας μας κατατρύχουν μέχρι σήμερον.
Δεν είναι, παρ’ όλον τούτον, αργά. Χρειάζεται μία μελετημένη πολιτική από ανθρώπους που γνωρίζουν τη δουλειά τους και τους δαιδάλους της διεθνούς πολιτικής πλάι στον δεδομένο πατριωτισμό και εντιμότητά τους.
