Τι πρέπει να κάνουμε όταν δούμε ένα φίδι

Η Ερπετολογική Ομάδα Κύπρου δέχεται δεκάδες τηλεφωνήματα από τις αρχές του Μάη γι’ αυτό και οι επικεφαλής της, ο γνωστός στον κόσμο των φιδιών περιβαλλοντολόγος και φροντιστής ερπετών Αντρέας Κουρίδης και ο βιολόγος Δανιήλ Κουρίδης έρχονται να ξαναφρεσκάρουν στη μνήμη σας τι πρέπει να κάνετε όταν δείτε ένα φίδι στον δρόμο ή στη φύση αλλά και όταν κατά λάθος αυτό εισέλθει στην αυλή μας ή ακόμα και μέσα στην κατοικία μας.

Λόγω των προκαταλήψεων και των φοβιών, που μας δημιούργησαν οι πρόγονοί μας, ο πανικός είναι η πρώτη ενέργεια των περισσοτέρων ανθρώπων όταν δουν ένα φίδι και στη συνέχεια η τάση να το σκοτώσουν… Παρ’ όλη την τεχνολογική εξέλιξη και την ικανότητα για μόρφωση οι αναληθείς μύθοι για τα φίδια, οι οποίοι κυκλοφορούν από γενιά σε γενιά, είναι αυτοί που ακόμα καθορίζουν τις αντιδράσεις μας.

Τα φίδια στις μέρες μας έχουν αδιαμφισβήτητα τη χειρότερη φήμη όλων των ζώων. Οι παραδόσεις τα θέλουν σύμβολα του κακού, ζώα πονηρά και κακόβουλα, που θέλουν το κακό μας. Θεωρούνται σιχαμερά, γλοιώδη και επικίνδυνα και γι’ αυτό είναι μισητά από την πλειονότητα των ανθρώπων, οι περισσότεροι των οποίων τα σκοτώνουν με την πρώτη ευκαιρία, σε αντίθεση με τους αρχαίους προγόνους μας, που τα είχαν ως σύμβολο αναγέννησης, θεραπείας, φρονιμότητας και άλλων πολλών θετικών εννοιών και αρετών, και το θεωρούσαν ζώο ιερό και χρήσιμο, χρησιμοποιούνταν δε στη θεραπεία ασθενειών, απ’ όπου προέρχεται και το σύμβολο του Ασκληπιού που διατηρείται στην Ιατρική μέχρι και σήμερα.

Φίνα εισέρχεται στο προαύλιο ενός σπιτιού.

Τα φίδια, συνεχίζει ο ειδικός για ερπετά, Α. Κουρίδης, ουδέποτε επιτίθενται στον άνθρωπο, εκτός εάν τα πλησιάσουμε τόσο κοντά, που θα νομίσουν ότι κινδυνεύει η ζωή τους. Αλλιώς, ως κρυψόβια ζώα που είναι, θα τρέξουν να απομακρυνθούν όταν δουν άνθρωπο.

Άρα, εάν δούμε στη φύση κάποιο φίδι, το αφήνουμε στην ησυχία του και απομακρυνόμαστε. Φυσικά όταν είμαστε σε περιοχές με ψηλή βλάστηση και δεν έχουμε ορατότητα, πρέπει να φοράμε ψηλά παπούτσια και να είμαστε προσεκτικοί μην τυχόν και πατήσουμε κατά λάθος κάποιο φίδι.

Η εξάπλωση των κατοικιών σε μεγάλες γεωργικές εκτάσεις και η ύπαρξή χόρτων και τρωκτικών στις κατοικημένες περιοχές είναι φυσικό να έχουν φέρει τα φίδια πιο κοντά στον άνθρωπο. Και αυτό το βλέπουμε κάθε χρόνο, αφού κυρίως κάθε άνοιξη και καλοκαίρι, αλλά και το φθινόπωρο η Κυπριακή Ερπετολογική Ομάδα (Facebook:https://www.facebook.com/CypHT) δέχεται δεκάδες τηλεφωνήματα για την απομάκρυνση φιδιών από κατοικίες.

Φίνα στην πόρτα της βεράντας.

Σε περίπτωση που αντιληφθούμε λοιπόν φίδι στην αυλή ή εντός του σπιτιού μας, συνεχίζει ο Αντρέας Κουρίδης, πρέπει να ειδοποιήσουμε αμέσως την Κυπριακή Ερπετολογική Ομάδα ή την Πυροσβεστική Υπηρεσία. Η Πυροσβεστική έχει τόσο τα δικά μας τηλέφωνα ή τα τηλέφωνα άλλων ειδικών, οι οποίοι αναλαμβάνουν την απομάκρυνση των φιδιών. Ουδέποτε όμως προσπαθούμε να σκοτώσουμε τα φίδια. Δυστυχώς, τα φίδια στην προσπάθειά τους να βρουν τροφή ή νερό ή δροσιά μπορεί να μπουν κατά λάθος μέχρι και μέσα στο σπίτι.

Ο στόχος του κάθε ιδιοκτήτη θα πρέπει να είναι να αποτρέψει τα φίδια να μπαίνουν στους δικούς του χώρους. Για να το πετύχει πρέπει να διατηρεί καθαρές τις αυλές, δηλαδή να μην έχει άχρηστα πράγματα, όπως στοίβες από πέτρες, ξύλα, χόρτα ή άλλα αντικείμενα, όπου μπορούν να κρύβονται και να αναπαράγονται τρωκτικά (κυρίως ποντίκια), τα οποία με τη σειρά τους προσελκύουν τα φίδια, επειδή τα τρωκτικά αποτελούν τροφή γι’ αυτά.

Τώρα, σε περίπτωση που μας μας δαγκώσει κάποιο φίδι και δεν ξέρουμε αν είναι δηλητηριώδες, μπορούμε να κοιτάξουμε το σημείο του δαγκώματος, εάν το φίδι είναι μη δηλητηριώδες στο μέρος του δαγκώματος θα αφήσει μια κοκκινίλα σε οβάλ σχήμα και το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να απολυμάνουμε το μέρος αυτό. Εάν το φίδι που μας δάγκωσε είναι δηλητηριώδες, δηλαδή φίνα, θα δούμε στο σημείο του δαγκώματος μία ή δύο μικρές τρύπες. Σε περίπτωση δαγκώματος από φίνα δεν πανικοβαλλόμαστε και με ήρεμες κινήσεις, για να μη δώσουμε την ευκαιρία στο δηλητήριο να κυκλοφορήσει στο αίμα, πάμε στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Έχουμε αρκετό χρόνο (4-8 ώρες) για να μεταβούμε στο πλησιέστερο νοσοκομείο, αλλά όσο πιο γρηγορά πάμε, τόσο το καλύτερο.

Τέλος να τονίσουμε ότι τα φίδια είναι πολύ ωφέλιμα για τα οικοσύστημά μας καθώς ένα μεγάλο μέρος της διατροφής τους αποτελείται από τρωκτικά, τα οποία προκαλούν ανυπολόγιστες ζημιές στον άνθρωπο. Δεδομένου ότι ζουν πολλά χρόνια, υπολογίζεται ότι ένα και μόνο φίδι μπορεί να καταναλώσει μέχρι και 1000 τρωκτικά μέχρι το πέρας της ζωής του. Μπορεί κανείς έτσι να καταλάβει πόσο μπορεί να αυξηθεί ο πληθυσμός τρωκτικών σε μια περιοχή αν φονευθεί έστω και ένα φίδι, αφού τα τρωκτικά πολλαπλασιάζονται εύκολα και σε μεγάλους αριθμούς με γεωμετρική πρόοδο. Παράλληλα, ένα σκοτωμένο φίδι απέχει από την αναπαραγωγή, από την οποία θα προέκυπταν περισσότεροι θηρευτές τρωκτικών. Έτσι είναι ευνόητη η ανισορροπία που μπορεί να προκληθεί σε ένα οικοσύστημα αν αφαιρέσουμε ή μειώσουμε από αυτό τους πληθυσμούς των φιδιών, μία ανισορροπία που, αν μη τι άλλο, επηρεάζει άμεσα και τον άνθρωπο.

Παρ’ όλο που τα φίδια της Κύπρου είναι προστατευόμενα διά νόμου, φαίνεται ότι ο νόμος δεν εφαρμόζεται, αφού βλέπουμε να δημοσιεύονται φωτογραφίες με σκοτωμένα φίδια ως τρόπαια και να μην υπάρχει καμία αντίδραση. Όμως η Κυπριακή Ερπετολογική Ομάδα επιμένει και πιστεύει ότι, με την αύξηση της γνώσης και τη βοήθεια των ειδικών, θα μάθουμε και εμείς στη Κύπρο να σεβόμαστε το περιβάλλον και όλα τα ζώα που ζουν σε αυτό.

Στη φωτογραφία που δημοσιεύουμε, φαίνεται μια φίνα να περιμένει στην πόρτα της βεράντας ενός σπιτιού υπομονετικά, για να της ανοίξουν να μπει μέσα. Τελικά, όμως, μας ειδοποίησαν και την απομακρύναμε σε ασφαλή περιοχή, ώστε να εκπληρώσει τον ρολό της στο κυπριακό οικοσύστημα.

* Εκ μέρους της Κυπριακής Ερπετολογικής Ομάδας (https://www.facebook.com/CypHT).