Το νερό που γίνεται νεράκι και ο Δεκέμβριος που θύμισε… Ιούνιο

Ντόμινο προβλημάτων ενδέχεται να δημιουργήσει η απουσία βροχοπτώσεων και κατ’ επέκτασιν η ξηρασία στη συνολική παροχή νερού της χώρας μας. Ασπίδα προστασίας τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την άρδευση αποτελούν οι μονάδες αφαλάτωσης, οι οποίες ήδη φέρονται να δουλεύουν υπερωρίες. Η ανησυχία μάλιστα εντείνεται μελετώντας τα μέχρι στιγμής στοιχεία που αφορούν την εισροή νερού στα κυριότερα κυπριακά φράγματα καθώς και τα ποσοστά πληρότητάς τους, ενώ στο καπάκι ως δυσοίωνες μπορούν να χαρακτηριστούν και οι προβλέψεις από πλευράς Μετεωρολογικής Υπηρεσίας για το τι μέλλει γενέσθαι τους επόμενους μήνες.

Βάζοντας λοιπόν στο μικροσκόπιο τα στοιχεία του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων μαζί με την Ανώτερη Εκτελεστική Μηχανικό, κα Γιάννα Οικονομίδου, επιχειρήσαμε να κάνουμε μια πρώτη αποτίμηση στο τρέχον υδρολογικό έτος. Έχοντας καταμετρημένη την πληρότητα των λεγόμενων «κύριων» φραγμάτων και σε σχέση με το περσινό 66,3% της αντίστοιχης περιόδου, γίνεται αντιληπτό πως η μέχρι στιγμής αντίστοιχη συγκομιδή για φέτος (45,2%) μόνο ως ικανοποιητική δεν μπορεί να θεωρηθεί. Η ίδια επιβεβαίωσε πως διανύουμε μια ξηρή χρονιά, κάτι που έχει ως φυσικό επακόλουθο χαμηλές εισροές νερού στα φράγματα. Ο χειμώνας, μάλιστα, φέρεται να είναι ο δεύτερος χειρότερος την τελευταία εξαετία, αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν στη «Σημερινή» για το διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου, έχουν μαζευτεί μόνο 4,75 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το αντίστοιχο περσινό νούμερο ήταν υπερδιπλάσιο (9,8 εκατομμύρια κυβικά), ενώ το προπέρσινο ανήλθε στα 12,4. Η μόνη μέχρι στιγμής χειρότερη χρονιά φαίνεται να ήταν το 2020 με μόλις 4,2 εκατ. κυβικά, όμως ακόμη και τότε οι ανάγκες είχαν πιθανόν υπερκαλυφθεί από τις προηγούμενες δύο χρονιές με 34,5 και 18,3 αντίστοιχα.

Καταδεικνύοντας το μέγεθος του προβλήματος, η κα Οικονομίδου επεξήγησε πως εξετάζονται ήδη εναλλακτικά σενάρια, με τα οποία δίνεται έμφαση στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση μη συμβατικών πόρων, όπως η αφαλάτωση νερού και η επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων. Υπογράμμισε πως, βάσει νομοθεσίας, ετοιμάζεται ετησίως σενάριο κατανομής νερού, το οποίο εξετάζεται από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Διάθεσης Υδάτων και χρησιμοποιείται για κυβερνητικά υδατικά έργα, ενώ παράλληλα τόνισε πως μέλημα και στόχος είναι να καλυφθούν όλες οι ανάγκες. Το μέγεθος του προβλήματος γίνεται πιο ξεκάθαρα αντιληπτό την ώρα που από πλευράς του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων γνωστοποιείται πως οι μονάδες αφαλάτωσης δουλεύουν ήδη σε φουλ ρυθμούς και δύνανται να καλύψουν τις ανάγκες άρδευσης. «Χωρίς την αφαλάτωση θα υπήρχε πολύ μεγάλο πρόβλημα», ήταν η χαρακτηριστική τοποθέτηση της Γιάννας Οικονομίδου, που πρόσθεσε πως στόχος είναι να ικανοποιηθούν οι ανάγκες για πόσιμο νερό. Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν αλλάζει η τιμή του νερού αναλόγως της πληρότητας των φραγμάτων, δήλωσε πως «όχι, η τιμή καθορίζεται βάσει κανονισμών», ενώ καταληκτικά δήλωσε ότι «έχουμε συνηθίσει ως Κύπρος να λειτουργούμε βάσει της ξηρασίας».

Τα αποθαρρυντικά στοιχεία και οι δυσοίωνες προβλέψεις ενισχύθηκαν και από τη Μετεωρολογική Υπηρεσία. Όπως επιβεβαίωσε ο Λειτουργός Μετεωρολογίας Πανίκος Γεωργίου σε σχέση με την αναμενόμενη/κανονική, η βροχόπτωση του υδρολογικού έτους βρίσκεται στο 70%. Μάλιστα το πρόβλημα εστιάζεται κατά κύριο λόγο στον Δεκέμβριο, αφού αρχικά τον Οκτώβριο η βροχόπτωση κάλυψε το 100% της κανονικής, ενώ τον Νοέμβριο προσέγγισε το 80%. Τον Δεκέμβριο όμως τα νερά δεν έφτασαν… ούτε τα μισά, με το ποσοτικό χάσμα να μεγαλώνει και το Τμήμα Μετεωρολογίας να επιβεβαιώνει ότι οι κατά κόρον βροχερότεροι μήνες είναι οι Δεκέμβριος και Ιανουάριος. “Μπορεί και άλλες χρονιές να μην ήταν τόσο βροχεροί, όμως φέτος είναι το κάτι άλλο”, δήλωσε ο Λειτουργός Μετεωρολογίας Πανίκος Γεωργίου στη «Σ», επισημαίνοντας πως η θερμοκρασία κυμαίνεται σχεδόν 5 βαθμούς πάνω από την κανονική. Σε ό,τι αφορά τις χιονοπτώσεις, που επίσης μπορούν να φέρουν εισροές νερού στα φράγματά μας, η απάντησή του «από χιόνια τίποτα, τουλάχιστον σύντομα» ήταν αφοπλιστική. Ενδεικτική όσων προαναφέραμε και η μελέτη/ανάλυση του Τμήματος που συγκρίνει τις βροχοπτώσεις ετών και μηνών τα τελευταία… 123 χρόνια. Σύμφωνα λοιπόν με τα συνολικά στοιχεία, ο φετινός Δεκέμβριος τοποθετείται ως ο 102ος πιο ξηρός από τους τελευταίους 123, τοποθετώντας τον, όπως ήταν φυσικό, στον πυθμένα της λίστας.

*Αναδημοσίευση από την έντυπη έκδοση της Κυριακάτικης "Σημερινής", 7.1.2024