Τα κυβερνητικά μέτρα για το δημογραφικό

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μέχρι σήμερα, προσπάθησα να αναδείξω τις διαστάσεις και τις προεκτάσεις τόσο της δημογραφικής γήρανσης της πατρίδας μας όσο και τις επιπτώσεις που έχει πάνω στην ίδια τη δημογραφική δομή η ανεξέλεγκτη ροή και η μακροχρόνια παραμονή μεταναστών στον τόπο μας.

Από τη μια η συρρίκνωση και η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης, που υπήρξε από της ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας ο στυλοβάτης της κοινωνίας και της οικονομίας μας, επέφερε καίριο πλήγμα στον δείκτη γεννητικότητας.

Από την άλλη η μακροχρόνια -έως ανεξέλεγκτη- παραμονή μεταναστών στη χώρα μας, που είτε φέρνουν μαζί τους τις οικογένειές τους είτε γεννούν κατά τη διάρκεια της νόμιμης ή παράνομης παραμονής τους, έχει αναπόφευκτα αποτελέσματα και επιδράσεις στην ίδια τη φυσιογνωμία της κυπριακής κοινωνίας, που τείνει να χάσει τα πολιτιστικά, πολιτικά, ιστορικά, πολιτισμικά χαρακτηριστικά της, τα ήθη, τα έθιμα, την κουλτούρα και τις παραδόσεις της.

Συντελείται, λοιπόν, βίαια μια κατακλυσμιαία αλλαγή, την οποία οι θιασώτες των μεταβολών αυτών ονομάζουν ατυχώς ως «πολιπολιτισμική κοινωνία».

Το δημογραφικό ζήτημα ως μείζον εθνικό θέμα αντιμετωπιζόταν από τις κατά καιρούς κυβερνήσεις επιφανειακά, πρόσκαιρα, αναποτελεσματικά και χωρίς τη δέουσα σοβαρότητα.

Κυβερνητική πολιτική

Τούτων λεχθέντων, θα πρέπει να πιστώσουμε την παρούσα κυβέρνηση, η οποία έθεσε το δημογραφικό ως θέμα προτεραιότητας της κυβερνητικής πολιτικής και το ανέδειξε ως τέτοιο στη σφαίρα του δημόσιου διαλόγου και του ευρύτερου ενδιαφέροντος.

Θέλω να πιστεύω ότι τα εξαγγελθέντα προσφάτως μέτρα -έχουν εξαγγελθεί οι δύο από τις τρεις δέσμες μέτρων- θα έχουν συνέχεια, συνέπεια, παρακολούθηση και εφαρμογή.

Έχω την πεποίθηση ότι και τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων θα ψηφίσουν σε νόμο τις σχετικές προτάσεις που θα υποβληθούν το συντομότερο δυνατόν από την Κυβέρνηση και, γιατί όχι, να τύχουν επεξεργασίας και βελτίωσης.

Για να έχουν επιτυχία και απήχηση τα μέτρα που εξήγγειλε η Κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπισθούν ως σύνολο και όχι αποσπασματικά, γιατί απλούστατα η κάθε δράση επηρεάζει και συμπληρώνει την άλλη.

Θα αναμένουμε επίσης το συντομότερο δυνατόν την προώθηση της τρίτης και κυριότερης δέσμης μέτρων για την αντιμετώπιση της δημογραφικής γήρανσης, που είναι συναρτημένη με τη μεγάλη προσπάθεια της φορολογικής μεταρρύθμισης την οποία προγραμματίζει η παρούσα διακυβέρνηση.

Προϋποθέσεις

Πέρα όμως από τα οποιαδήποτε μέτρα, είναι απαραίτητη η δημιουργία και συνύπαρξη των πιο κάτω παραγόντων, οι οποίοι θα συνδράμουν στην όλη προσπάθεια.

• Εμπέδωση του αισθήματος στους πολίτες για την ασφάλεια του μέλλοντος των επερχόμενων γενεών. Και η σωστή επίλυση του Κυπριακού είναι εκ των ων ουκ άνευ (δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική όπως διακηρύττουν ανεξαίρετα όλοι οι ηγέτες μας).
• Κοινωνική γαλήνη, ευημερία και σταθερότητα. Η διασφάλιση του Νόμου, της τάξης και της ευνομίας αποτελεί την απαραίτητη συνιστώσα.
• Διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και δημιουργία αισθήματος σιγουριάς στους εργαζομένους. Η καλπάζουσα παράνομη και αδήλωτη εργασία και ο αθέμιτος ανταγωνισμός από φθηνό εργατικό δυναμικό νόμιμων ή παράνομων μεταναστών αποτελούν τη μεγαλύτερη τροχοπέδη αυτής της παραμέτρου.
• Η αύξηση των δυνατοτήτων εξεύρεσης στέγης σε προσιτά επίπεδα. Υπάρχουν τεράστια περιθώρια δημιουργίας και υλοποίησης αυτών των προϋποθέσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κυβέρνησης και τα μέτρα θα πρέπει να εφαρμοστούν ακριβοδίκαια, χωρίς παρεμβάσεις και με μετρήσιμα και σαφή κριτήρια, τα οποία να αποτρέπουν αδικίες και σπατάλες οικονομικών πόρων για ικανοποίηση ημετέρων.
• Ανακατανομή του εθνικού πλούτου και σμίκρυνση των οικονομικών ανισοτήτων που κάνουν τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Αυτό το μέτρο θα αναβαθμίσει και θα αναζωογονήσει την συνεχώς δοκιμαζόμενη και συρρικνούμενη μεσαία τάξη.
• Αυστηροποίηση της πολιτικής για το Ε.Ε.Ε. και εφαρμογή μέτρων ελέγχου. Ο ελλιπής έλεγχος και η ανεξέλεγκτη εφαρμογή αυτών των κοινωνικών μέτρων συντελεί στην αδρανοποίηση του εργατικού δυναμικού της χώρας μας, στη δημιουργία αδιάφορων και αδρανούντων πολιτών και στην αύξηση της απασχόλησης και εξάρτησής μας από το ξένο εργατικό δυναμικό.
• Αύξηση και εμπλουτισμός των μέτρων στήριξης νεαρών ζευγαριών με τη διασφάλιση των προοπτικών και προϋποθέσεων στον τομέα της Υγείας, της Παιδείας και της ευημερίας των παιδιών που καλούνται να γεννήσουν.
• Προστασία και αναβάθμιση του αξιακού συστήματος της χώρας μας και διαφύλαξης των θεσμών και αξιών. Τα βαριά πλήγματα που υπέστη και υφίσταται η πατρίδα μας σ’ αυτούς τους τομείς ενσταλάζουν στις ψυχές των νέων μας τα αισθήματα της απαισιοδοξίας, της παραίτησης, της έλλειψης προοπτικής και της ελπίδας για το μέλλον. Και αυτά έχουν τη σημασία τους και τις επιδράσεις τους.

Αυτές -και όχι μόνον- αποτελούν τις προϋποθέσεις με τις οποίες τα εξαγγελθέντα μέτρα θα εμπλουτιστούν, θα ευοδωθούν και θα συντελέσουν δραστικά στις προσπάθειες για αντιμετώπιση του τεράστιου δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας.

Επειδή, όπως έχω καταγράψει στην αρχή του παρόντος σημειώματός μου, το δημογραφικό και μεταναστευτικό έχουν απόλυτη αλληλεπίδραση, οφείλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί το μεταναστευτικό πρόβλημα παρουσιάζει αξιόλογα σημεία βελτίωσης, που αντανακλώνται από τη ραγδαία μείωση των αφίξεων παράτυπων μεταναστών, τη σημαντική μείωση των αιτήσεων για πολιτικό άσυλο και την αύξηση του αριθμού επιστροφών και επαναπατρισμού παράνομων μεταναστών και απορριφθέντων αιτητών πολιτικού ασύλου.

Εντούτοις απομένει ακόμα μακρύς δρόμος για να μπει το θέμα σε μια τάξη και σε διαχειρίσιμη κατάσταση, τόσο προς όφελος των νόμιμων μεταναστών όσο και προς όφελος της ίδιας της κυπριακής κοινωνίας και του μέλλοντός της.

* Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου