«Επιδημία» αποτυχίας στα κυβερνητικά έργα

Σαν ντόμινο καταρρέουν οι συμβάσεις των κυβερνητικών έργων, με αποτέλεσμα υποδομές ζωτικής σημασίας για τη χώρα να μένουν στάσιμες ή ακόμα και ανεκπλήρωτες.

Μέσα σε μια βδομάδα η Κυβέρνηση διέκοψε τις συμβάσεις που είχε με τις ανάδοχες εταιρείες δύο ακόμα δημόσιων έργων, του δρόμου Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς αλλά και για το αλιευτικό καταφύγιο στον Ποταμό Λιοπετρίου.

Η όλη κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως «επιδημία», καθώς δεν είναι τα μοναδικά έργα που έχει αναστείλει η παρούσα Κυβέρνηση από τη μέρα που ανέλαβε.

Όπως γίνεται τις πλείστες φορές, το μπαλάκι των ευθυνών δεν ακουμπάει κανέναν. Είτε αυτό αφορά την εκάστοτε Κυβέρνηση, που υπέγραψε τη σύμβαση, είτε το αρμόδιο Τμήμα, το οποίο θα έπρεπε να επιβλέπει την εξέλιξη του έργου, είτε την ανάδοχη εταιρεία, η οποία ανέλαβε την υλοποίησή του, ωστόσο μετά από πολύμηνες παρατάσεις εγκατέλειψε το έργο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τη ζημιά την πληρώνει ο Κύπριος πολίτης, ο οποίος, εκτός του ότι επιβαρύνεται με την καθημερινή ταλαιπωρία που δημιουργεί ένα κυβερνητικό έργο, στο τέλος πληρώνει και το αυξημένο κόστος της μεσολαβητικής λύσης που θα προκύψει για ολοκλήρωση του έργου.

Η «Σ» επιχειρεί να κάνει μιαν αναδρομή στα κυβερνητικά έργα, τα οποία έχουν τοποθετηθεί στον «πάγο» από την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, την ίδια ώρα που οι πολιτικές αντιδράσεις εντείνονται, με τα κόμματα να ζητούν εξηγήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πλείστες συμβάσεις με τις ανάδοχες εταιρείες έχουν υπογραφεί από τη δεκαετή διακυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη.

Αλιευτικό καταφύγιο και Ποταμός Λιοπετρίου

Η τελευταία χρονικά σύμβαση που κατέρρευσε είναι αυτή που αφορά το έργο για τη διαμόρφωση του Αλιευτικού Καταφυγίου και του Ποταμού στο Λιοπέτρι.

Το Υπουργείο Εσωτερικών με ανακοίνωσή του ενημέρωσε για τη διακοπή της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία λόγω του εξαιρετικά αργού ρυθμού προόδου στην ολοκλήρωση του έργου.

Σαν ντόμινο καταρρέουν οι συμβάσεις των κυβερνητικών έργων

Οι εργασίες για την πρώτη φάση του έργου, σύμφωνα με τη σύμβαση, ξεκίνησαν στις 18 Σεπτεμβρίου του 2020 και η ολοκλήρωση αναμενόταν στις 18 Μαρτίου 2023, έναντι €8.117.000.

Μετά από εξασφάλιση δικαιολογημένων εγκρίσεων για παράταση χρόνου, που έφτανε του 22 μήνες έξτρα από τον συμβατικό χρόνο, η ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου μετατέθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2025.

Από πλευράς της η εταιρεία Lois Builders Ltd κάνει λόγο για πρωτοφανή και πρωτάκουστα γεγονότα. Σημειώνει δε ότι δεν έχει ξαναγίνει να λαμβάνει ειδοποίηση τερματισμού ο εργολάβος 5 μήνες πριν από την ημερομηνία συμπλήρωσης του έργου όπως την έχει αξιολογήσει ο μηχανικός του έργου.

Δρόμος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς

Λόγω της αδυναμίας ολοκλήρωσης ενός έργου στην ώρα του, οι οδηγοί θα αναγκαστούν να χρησιμοποιούν το παλιό δρόμο για τουλάχιστον τα επόμενα τρία χρόνια, μιας και η Κυβέρνηση διέκοψε το συμβόλαιο με την ανάδοχο εταιρεία. Η τοπική κοινωνία και οι φορείς της Πάφου αναμένουν την υλοποίηση του δρόμου από το 1977, ωστόσο, όπως διαφαίνεται, το όλο έργο έχει καταστεί ένα σύγχρονο «γιοφύρι της Άρτας».

Φυσικά, η εξέλιξη με τη διακοπή της σύμβασης δεν ήταν κάτι που ξάφνιασε, καθώς εδώ και μήνες είχε διαφανεί το αδιέξοδο. Το έργο ανέλαβε το καλοκαίρι του 2022 ο ελλαδικός όμιλος Intrakat – ΑΚΤΩΡ, με την κατασκευή του να ανέρχεται στα €86,8 εκατομμύρια.

Από την έναρξη του έργου υπήρξαν σημαντικές καθυστερήσεις τόσο στις μελέτες όσο και στην εκτέλεση των εργασιών. Μέχρι τον Αύγουστο του 2024, η πρόοδος του έργου ανήλθε μόλις στο 21,11% του προϋπολογισθέντος κόστους, ενώ από τον Σεπτέμβριο δεν εκτελούνταν πλέον εργασίες στο εργοτάξιο.

Σύμφωνα με το Τμήμα Δημοσίων Έργων, η απόφαση για τερματισμό της σύμβασης με την ΙΝΤRΑΚΑΤ ήταν αποτέλεσμα των εκτεταμένων καθυστερήσεων και της μη συμμόρφωσης του εργολάβου με τις συμβατικές υποχρεώσεις του.

Επενδύσεις που μετετράπησαν σε εφιάλτη

Μάλιστα, το Τμήμα αναφέρει πως ο εργολάβος είχε απαιτήσει 59 μήνες παράτασης χρόνου για την εκτέλεση του έργου, δηλαδή 5 χρόνια, και 36 εκατ. επιπρόσθετα χρήματα για να πληρωθεί.

Από την άλλη, η εταιρεία AKTΩΡ είναι αποφασισμένη να προσφύγει στα κυπριακά δικαστήρια και αναμένεται πως θα απαιτήσει για αποζημιώσεις ένα ποσό, το οποίο θα ξεπερνά τα 35 εκατομμύρια ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης διαβεβαίωσε ότι το έργο θα υλοποιηθεί, όμως το κόστος θα ξεπεράσει κατά πολύ το αρχικό ποσό.

E-Justice: Παρελθόν πριν γίνει παρόν

Το Οκτώβριο η Κυβέρνηση τερμάτισε άλλη μια σύμβαση, αυτήν της ανάδοχου εταιρείας που ανέλαβε το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, e-Justice.

Το έργο είχε τεθεί σε λειτουργία φέτος τον Ιανουάριο, ωστόσο κατέρρευσε αμέσως. Αν και έγιναν προσπάθειες για να επαναλειτουργήσει, ωστόσο οι χρήστες του συστήματος δεν έμειναν ικανοποιημένοι, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η διακοπή του συμβολαίου.

Το 2009 ήταν η πρώτη φορά που διαπιστώθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο η ανάγκη για ένα τέτοιο σύστημα και εγκρίθηκε το 2013.

Οι προδιαγραφές του έργου ξεκίνησαν να καταγράφονται τον Ιούλιο του 2016 και ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε τον Μάρτιο του 2017 και χρειάστηκαν τρία χρόνια για να κατακυρωθεί η σύμβαση τον Αύγουστο του 2020, ενώ η υλοποίηση του έργου πήρε τρεις παρατάσεις.

Η σύμβαση κατακυρώθηκε για 5,8 εκατ. και επιπλέον €400.000 για αλλαγές που εγκρίθηκαν, ενώ πληρώθηκε περίπου €1,25 εκατ., ποσό που σχετίζεται με τα αρχικά παραδοτέα της σύμβασης.

Το φιάσκο με το τερματικό στο Βασιλικό

Σε μεγάλο φιάσκο εκτυλίχθηκε και το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό.

Στις 13 Δεκεμβρίου 2019 υπεγράφη στο Προεδρικό Μέγαρο η σύμβαση για το τερματικό στο Βασιλικό, ανάμεσα στην ΕΤΥΦΑ και την κινεζική κοινοπραξία.

Σε συνέχεια σύσκεψης και της θέσης του τότε Υπουργού Οικονομικών ότι το έργο θα έπρεπε οπωσδήποτε να προχωρήσει με ανάδοχο την εν λόγω κοινοπραξία, ακόμη κι αν αυτό θα σήμαινε την απώλεια της χορηγίας των €101 εκ. από την ΕΕ, η ΕΤΥΦΑ, προβάλλοντας ως αιτιολογικό την κατεπείγουσα φύση του έργου, προχώρησε σε υπογραφή της σύμβασης στις 13 Δεκεμβρίου 2019.

Η αρχική εντολή της ΕΤΥΦΑ προέβλεπε την ολοκλήρωση του έργου στις 27 Σεπτεμβρίου 2022. Στις 27 Οκτωβρίου 2021, ο εργολάβος υπέβαλε γραπτώς ειδοποίηση καθυστέρησης εννέα μηνών, λόγω της πανδημίας. Αρχές του 2022 ο εργολάβος ζήτησε επιπλέον 25 εκατομμύρια ευρώ, με πρόσχημα την αύξηση στην τιμή του χάλυβα. Πρώτη Ιουνίου 2022 υπεγράφη διμερής συμφωνία της ΕΤΥΦΑ με τον οικονομικό φορέα της αναδόχου κοινοπραξίας και έγινε αποδεκτό το αίτημα της κοινοπραξίας για ολοκλήρωση έργων στις 31 Ιουλίου 2023.

Μετά την αναθεώρηση του χρονοδιαγράμματος από τον εργολάβο για ολοκλήρωση των έργων στις 20 Οκτωβρίου 2023 και στη συνέχεια στις 23 Ιουλίου 2024, η κινεζική κοινοπραξία ανακοίνωσε τον τερματισμό της σύμβασης με την ΕΤΥΦΑ στις 8 Ιουλίου 2024.

Λιμάνι-μαρίνα Λάρνακας: Η επένδυση μαμούθ μετατράπηκε σε εφιάλτη

Το λιμάνι και η μαρίνα Λάρνακας αποτελούν μια πονεμένη ιστορία για τους Λαρνακείς. Το 2005 η τότε Κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε ενιαία ανάπλαση του λιμανιού και της μαρίνας. Ωστόσο πέρασαν τρία χρόνια για να βρεθεί επενδυτής. Το 2008 η προσφορά κατοχυρώθηκε στην κοινοπραξία Zenon Consortium. Ακολούθησαν προσφυγές από άλλες κοινοπραξίες και το 2012 η τότε Κυβέρνηση κατοχύρωσε την προσφορά στη Zenon. Αφού υπογράφτηκε η σύμβαση, ακολούθησαν προβλήματα με τη χρηματοδότηση του έργου, με αποτέλεσμα να υπάρξουν καθυστερήσεις.

Το 2015 η Κυβέρνηση Αναστασιάδη διέκοψε τις διαπραγματεύσεις και ακολούθησε προκήρυξη νέας διαδικασίας, με την Κυβέρνηση να καταλήγει στην κοινοπραξία Ampa, από την οποία προέκυψε το εταιρικό σχήμα Kition Ocean Holdings, που ήταν η εταιρεία που έβαλε την υπογραφή της στη σύμβαση.

Οι υπογραφές έπεσαν τέλη του 2020 και το 2022 η εταιρεία έλαβε τα κλειδιά για τη διαχείριση του λιμανιού και της μαρίνας. Όμως η εταιρεία δεν τήρησε σχεδόν καμιάν από τις υποχρεώσεις της, µε αποκορύφωμα τη μη ανανέωση της εγγυητικής επιστολής. Έτσι, τον Μάιο η Κυβέρνηση τερμάτισε την σύμβαση συνολικής αξίας €1,2 δις.

Ακόμη περιμένουμε το σύστημα για τα κινητά στις Φυλακές

Αρκετά χρόνια κρατά και η ιστορία με το σύστημα απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων στις Κεντρικές Φυλακές.

Η απόφαση για εγκατάσταση του συστήματος λήφθηκε το 2015. Το 2018 υπεγράφη η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία, η οποία προέβλεπε ότι το σύστημα θα λειτουργούσε εντός 16 εβδομάδων και συγκεκριμένα τέλη Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

Λόγω των συνεχόμενων αναβολών, το σύστημα παραδόθηκε τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο το σύστημα χρειαζόταν αναβάθμιση, καθώς δεν κάλυπτε την τεχνολογία 5G, με αποτέλεσμα τα κινητά να συνεχίζουν τη λειτουργία τους εντός των Φυλακών. Αφού υπογράφτηκε νέα σύμβαση για την αναβάθμισή του, στο τέλος το σύστημα δεν παραδόθηκε πότε, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ακόμη μια σύμβαση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, σε πρόσφατες δηλώσεις του, ανέφερε ότι το νέο σύστημα απενεργοποίησης των κινητών βρίσκεται καθ’ οδόν και προχωρεί τάχιστα η διαδικασία, σημειώνοντας ότι, στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2025, το σύστημα απενεργοποίησης κινητών θα είναι γεγονός.