Στα «σκουπίδια» η προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ

Το τέλος της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ ίσως συμπυκνώνει με τον καλύτερο τρόπο το πολιτικό σκηνικό που επικράτησε στη χώρα τους τελευταίους μήνες, με τη συζήτηση των υποψηφίων να επικεντρώνεται κυριολεκτικά γύρω από τα... σκουπίδια, ενώ ήταν κάτι περισσότερο από εμφανής η απουσία των πολιτικών τους θέσεων. Από τη μια η Κάμαλα Χάρις αποφάσισε να αναλώσει το μεγαλύτερο μέρος της τελικής της ομιλίας μιλώντας για τον Ντόναλντ Τραμπ και τους κινδύνους μιας ενδεχόμενης επαναφοράς του στον Λευκό Οίκο. Από την άλλη, ο Ρεπουμπλικάνος αντίπαλός της βρέθηκε να απολογείται για το προσβλητικό νούμερο κωμικού που είχε φέρει σε προεκλογική του συγκέντρωση. Μάλιστα, οι αντιδράσεις ήταν τόσο έντονες, ώστε ο «αμετανόητος» Τραμπ ν’ αναγκαστεί να αποστασιοποιηθεί από τα σχόλια του εν λόγω κωμικού. Τελικά, δεν χρειάστηκε να ανησυχεί για πολύ, αφού εμφανίστηκε από το παρασκήνιο ο πρώην αντίπαλός του, Τζο Μπάιντεν, δίνοντάς του διέξοδο και προκαλώντας προβλήματα στο επιτελείο της Κάμαλα Χάρις.

Μια προεκλογική εκστρατεία βασισμένη στον αντίπαλό της

Η τελευταία μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση της Κάμαλα Χάρις είχε επίκεντρο τον… αντίπαλό της, Ντόναλντ Τραμπ. Με φόντο τη φωτισμένη πρόσοψη του Λευκού Οίκου, επιδιώκοντας να την παραλληλίσει με το φωτεινό μέλλον που υποσχέθηκε να ενσαρκώσει, η υποψήφια των Δημοκρατικών έκανε την «τελική της αγόρευση» εναντίον του Ρεπουμπλικάνου αντιπάλου της.

Οι επιθέσεις που δέχεται ο Τραμπ από τους Δημοκρατικούς για θέματα όπως η επίθεση στο Καπιτώλιο και τα ρατσιστικά σχόλια είναι καλά γνωστά στους ψηφοφόρους και τίποτα από αυτά δεν μπορεί ουσιαστικά να τον βλάψει πολιτικά

Τον σκιαγράφησε με τα πιο μελανά χρώματα, χαρακτηρίζοντάς τον «ασταθή» και κατηγορώντας τον ότι έχει καταληφθεί από «εμμονή για εκδίκηση», τον «κατατρώει η μνησικακία» κι έχει βαλθεί να αποκτήσει «εξουσία χωρίς όρια». Ακόμα και ο χώρος της προεκλογικής της συγκέντρωσης έφερε υψηλό συμβολισμό, καθώς οι 75.000 που πήγαν να την ακούσουν, συγκεντρώθηκαν στο ίδιο σημείο, όπου ο Ρεπουμπλικάνος πρώην Πρόεδρος και υποψήφιος είχε ξεσηκώσει τους οπαδούς του την 6η Ιανουαρίου 2021, προτού πολλοί από αυτούς επιτεθούν στο ομοσπονδιακό Καπιτώλιο, για να αποπειραθούν να εμποδίσουν την επικύρωση της εκλογικής νίκης του Τζο Μπάιντεν. «Αν εκλεγεί ο Τραμπ, την πρώτη του ημέρα θα μπει στο Οβάλ Γραφείο με μια λίστα με εχθρούς. Εάν εκλεγώ εγώ, θα μπω με μια λίστα των πολιτικών που θα εφαρμόσω», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αν και αργά, φαίνεται ότι αντιλήφθηκε πως δεν μπορεί να χτίσει το προεδρικό της προφίλ μόνο με τις επιθέσεις κατά του Τραμπ. Έτσι, μετά από πάνω από 100 ημέρες προεκλογικού αγώνα, εμφανίστηκε ως πρώην εισαγγελέας, η οποία δούλεψε για πολλά χρόνια στην υπηρεσία των πολιτών, ενώ τόνισε με εμφατικό τρόπο ότι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της μακριά από την Ουάσιγκτον.

Πολιτικοί αναλυτές παρατηρούν ότι κατά τη διάρκεια της ομιλίας της ήταν εμφανής η προσπάθεια να αντιπαραβάλει τις «αρετές» της σε αντιδιαστολή με τον αντίπαλό της, προειδοποιώντας για τους «κινδύνους» από τις πολιτικές που θέλει να εφαρμόσει ο Τραμπ. Καθώς μιλούσε, αναβίωσε εμμέσως μια κεντρική αλλά ανεκπλήρωτη υπόσχεση του προκατόχου της, Τζο Μπάιντεν, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να γίνει μια ηγέτιδα που θα ενώσει τους Αμερικανούς. Ουσιαστικά, επρόκειτο για ένα κάλεσμα προς τους Ρεπουμπλικάνους αλλά και τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους για να σκεφτούν πώς θα είναι το μέλλον υπό την προεδρία της.

Παρά τις αναφορές αυτές, την κεντρική θέση στην ομιλία της διατήρησε ο αντίπαλός της, με την υποψήφια των Δημοκρατικών να συνεχίζει να ποντάρει περισσότερο σε μια «αντι-Τραμπ» στρατηγική παρά στην παράθεση του πολιτικού της οράματος. Ισχυρίστηκε ότι, σε αντίθεση με τον Τραμπ, δεν θεωρεί τους ανθρώπους που διαφωνούν μαζί της ως εχθρούς. «Αυτός θέλει να τους βάλει στη φυλακή, εγώ θέλω να τους βάλω στο τραπέζι μου». Παράλληλα, προσπάθησε επανειλημμένα να συνδέσει τη συμπεριφορά του και την όλο και πιο απειλητική γλώσσα του με τις δυνάμεις που υποκίνησαν την επίθεση του 2021 στο Καπιτώλιο, υποστηρίζοντας ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα αποτελούσε τρομερή απειλή για την αμερικανική πολιτική ζωή.

Τα ρατσιστικά σχόλια… στοιχίζουν;

Πολιτικοί αναλυτές εξηγούν ότι η στρατηγική του «θράσους», που χρησιμοποιεί ο Τραμπ και η ομάδα του με σκληρή γλώσσα και προσωπικές επιθέσεις, ίσως γυρίσει μπούμερανγκ, αφού τυγχάνει εκμετάλλευσης από τους αντιπάλους του, χαρακτηρίζοντάς τον ως «ρατσιστή» και «φασίστα».

Γι’ αυτόν τον λόγο στο επιτελείο του υπάρχει η ανησυχία ότι οι χαρακτηρισμοί αυτοί ενδεχομένως να επηρεάσουν μερίδα ψηφοφόρων. Το αίσθημα αυτό ενισχύθηκε μετά την εξάωρη εκδήλωση του Τραμπ στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης, όπου οι εμπρηστικές ομιλίες περιελάμβαναν ένα νούμερο από γνωστό κωμικό, ο οποίος χαρακτήρισε το Πουέρτο Ρίκο ως «πλωτό νησί των σκουπιδιών», ενώ μίλησε με ρατσιστικό τρόπο για τους Αφροαμερικανούς.

Οι αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν τόσο σφοδρές, ώστε ανάγκασαν το επιτελείο του Τραμπ να εκδώσει μια σπάνια αμυντική δήλωση, αποστασιοποιώντας τον υποψήφιο από τα προσβλητικά αυτά σχόλια. Σε μια τόσο αμφίρροπη μάχη, οποιαδήποτε εκλογική ομάδα θα μπορούσε να είναι καθοριστική και η μεγάλη κοινότητα του Πουέρτο Ρίκο στην πολιτεία της Πενσυλβάνια ήταν οι αποδέκτες αυτής της δήλωσης του επιτελείου του Τραμπ. Η ανώτερη σύμβουλος της εκστρατείας Trump, Danielle Alvarez, δήλωσε ότι το αστείο για το Πουέρτο Ρίκο «δεν αντικατοπτρίζει τις απόψεις του Προέδρου Τραμπ».

Πρόκειται πάντως για μια σπάνια κίνηση από πλευράς Τραμπ, αφού ανέκαθεν η στρατηγική του ήταν να μη ζητάει ποτέ συγγνώμη, να μην παραδέχεται ποτέ λάθος και να προσπαθεί να αγνοεί τη διαμάχη που προκύπτει. Πρόκειται για μιαν αναπάντεχη μετακίνηση του επιτελείου του πρώην Προέδρου, το οποίο ανησυχεί ότι αυτά τα «αστεία» ίσως υπενθυμίσουν στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους τον «διχαστικό» λόγο στο τελικό στάδιο της κούρσας της προεκλογικής.

Από την άλλη, όμως, πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι οι επιθέσεις που δέχεται ο Τραμπ από τους Δημοκρατικούς για θέματα όπως η επίθεση στο Καπιτώλιο και τα ρατσιστικά σχόλια είναι καλά γνωστά στους ψηφοφόρους και τίποτα από αυτά δεν μπορεί ουσιαστικά να τον βλάψει πολιτικά. Μερικοί από αυτούς θεωρούν επίσης ότι η συγκεκριμένη συγκέντρωση ήταν επιτυχημένη, υποστηρίζοντας ότι η ικανότητα του Τραμπ να γεμίσει μιαν αρένα στο βαθιά «μπλε» Μανχάταν αποτελεί ένδειξη της πολιτικής του δύναμης προς τους ψηφοφόρους σε όλη τη χώρα.

Βγήκε από την αφάνεια ο ξεχασμένος Τζο

Την ώρα που η Κάμαλα Χάρις εκφωνούσε την τελική της ομιλία, ο Μπάιντεν βρισκόταν επί σκοπού κρυμμένος στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, λίγο πριν από το άνοιγμα της κάλπης, βγήκε από τη «ντουλάπα» και έκανε την πολιτική «ζημιά» του.

Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον πρώην αντίπαλό του, δήλωσε ότι «τα μοναδικά σκουπίδια που βλέπω να επιπλέουν εδώ είναι οι υποστηρικτές του», σε μια σειρά φράσεων ιδιαιτέρως μπερδεμένων, τις οποίες διατύπωσε κατά τη διάρκεια βιντεοκλήσης στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας. Αργότερα, προσπάθησε να «μαζέψει» τις δηλώσεις του, γράφοντας στο Χ ότι η λέξη «σκουπίδια» αναφερόταν στη «ρητορική μίσους» των υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ προς το Πουέρτο Ρίκο.

Ωστόσο, η ζημιά είχε γίνει. Η απάντησή του στον Τραμπ άμεσα εργαλειοποιήθηκε από τους Ρεπουμπλικάνους, με τον υποψήφιό τους να υπενθυμίζει τις δηλώσεις της πρώην υποψηφίας του Δημοκρατικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές, Χίλαρι Κλίντον, η οποία, το 2016, είχε χαρακτηρίσει τους μισούς ψηφοφόρους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος «αξιοθρήνητους». «Σκουπίδια, πιστεύω ότι είναι χειρότερο, όχι;», διερωτήθηκε ο πρώην πρόεδρος. Προτού προσθέσει: «Σας παρακαλώ συγχωρέστε τον, δεν ξέρει τι λέει».

Το επιτελείο της Κάμαλα Χάρις δεν έκρυψε την ενόχλησή του. Χαρακτηριστική η δήλωση του κυβερνήτη της Πενσυλβάνια, Τζος Σαπίρο, ο οποίος είπε στο CNN ότι δεν πρέπει να γίνονται επιθέσεις στους υποστηρικτές του άλλου υποψηφίου, τονίζοντας ότι «σίγουρα δεν είναι λέξεις που θα διάλεγα». Ακόμα και η ίδια η αντιπρόεδρος αναγκάστηκε να πάρει αποστάσεις, δηλώνοντας ότι «διαφωνώ βαθιά με κάθε κριτική σε βάρος ανθρώπων, η οποία στηρίζεται στο πρόσωπο το οποίο ψηφίζουν. Ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, θα είμαι η Πρόεδρος για όλους τους Αμερικανούς».

Κανείς δεν παραβλέπει ότι αν και η μεγάλη ομιλία της Χάρις γινόταν στην «πίσω αυλή» του Μπάιντεν, ο Πρόεδρος ήταν απών. Δεν πρόκειται για ένα τυχαίο γεγονός. Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, για τον Μπάιντεν είναι δύσκολο να αποδεχθεί τον σχεδόν ανύπαρκτό του ρόλο. Μαρτυρίες από το περιβάλλον του αναφέρουν ότι είναι κάπως μετανιωμένος που αποχώρησε από την προεκλογική κούρσα.

Πολιτικοί αναλυτές εξηγούν ότι το αίσθημα του Μπάιντεν να «ξεθωριάζει» στο παρασκήνιο μοιάζει «γλυκόπικρο». Από τη μια γνωρίζει ότι είναι η σωστή απόφαση. Από την άλλη, όμως, του είναι δύσκολο να μη βρίσκεται εκεί για να κόψει το νήμα της πολιτικής του καριέρας, όταν φανταζόταν αυτήν τη στιγμή να στέφεται με τις δάφνες της δόξας. Βλέπει όμως ότι η Χάρις αντιμετωπίζει δυσκολίες, επειδή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τετραετία Μπάιντεν, με τους ψηφοφόρους να είναι δυσαρεστημένοι με τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση των παράνομων διελεύσεων στα νότια σύνορα των ΗΠΑ. Επίσης, οι δηλώσεις της ότι δεν θα είχε κάνει κάτι διαφορετικό από τον Μπάιντεν έχουν γίνει κεντρική γραμμή επίθεσης για τους Ρεπουμπλικάνους την ώρα που το 57% των ψηφοφόρων έχουν αρνητική γνώμη για τον Αμερικανό Πρόεδρο, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Wall Street Journal. Μεταξύ των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, στους οποίους ποντάρει η Χάρις, το 65% τού δίνουν αρνητική βαθμολογία, αναφέρει η ίδια έρευνα.