Κρατικός προϋπολογισμός 2025: Άναψε «πράσινο» η Ολομέλεια της Βουλής εν μέσω αντιπαραθέσεων

Το «πράσινο φως» άναψε η Βουλή των Αντιπροσώπων στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, μετά από τριήμερη συνεδρίαση που ξεκίνησε τη Δευτέρα (16/12) και ολοκληρώθηκε την Τετάρτη (18/12). Κατά τη μαραθώνια συζήτηση, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ «έστησαν στον τοίχο» την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη και, φυσικά, αντάλλαξαν πυρά μεταξύ τους. Από την άλλη, τα κόμματα της συμπολίτευσης, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, έδειξαν σθεναρά τη στήριξή τους στο έργο της Κυβέρνησης. Εν τέλει, το Νομοθετικό Σώμα υπερψήφισε τον προϋπολογισμό με 37 ψήφους υπέρ και 18 εναντίον. Υπέρ τάχθηκαν ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΛΑΜ, ΔΗΠΑ, ΕΔΕΚ και ο ανεξάρτητος βουλευτής Αντρέας Θεμιστοκλέους. Το ΑΚΕΛ, οι Οικολόγοι, ο μεμονωμένος σοσιαλιστής βουλευτής Κωστής Ευσταθίου και η ανεξάρτητη Αλεξάνδρα Ατταλίδου καταψήφισαν τον κρατικό προϋπολογισμό.

Αμέσως μετά την ψήφιση, ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, σε δηλώσεις του, εξέφρασε την ικανοποίησή του και ευχαριστίες προς τα κόμματα που ψήφισαν υπέρ.

«Η έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού είναι μία σημαντική πράξη και εκφράζω την ικανοποίησή μου, γιατί από αύριο θα συνεχίσει το κράτος, η οικονομία και η κοινωνία την αναπτυξιακή πορεία. Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την υπεύθυνη στάση των πολιτικών δυνάμεων που ψήφισαν τον προϋπολογισμό. Είναι ένας προϋπολογισμός ισορροπημένος, αναπτυξιακός, ο οποίος ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της κοινωνίας και με αυτό το εργαλείο θα προχωρήσουμε, όπως προχωρούσαμε μέχρι σήμερα, μία αναπτυξιακή πορεία προς όφελος όλης της κοινωνίας», ανέφερε συγκεκριμένα.

Τροπολογίες και σταύρωμα κονδυλίων

Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2025 είναι πλεονασματικός, με την Κεντρική Κυβέρνηση να παρουσιάζει ελλείμματα. Όπως κατατέθηκε, είναι συνολικού ύψους €10,2 δις ή €12,9 δις αν συνυπολογιστούν οι αποπληρωμές δανείων και τόκων. Η Βουλή ενέκρινε 36 από τις συνολικά 86 τροπολογίες που κατέθεσαν τα κόμματα, καθώς και μία προφορική τροπολογία του ΑΚΕΛ και μία υπο-τροπολογία του ΕΛΑΜ.

Ανάμεσά τους εγκρίθηκε η τροπολογία για περικοπή των κονδυλίων για ιδιωτικοποιήσεις, με εξαίρεση την ανάπτυξη της περιοχής Τροόδους, του ΧΑΚ και του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας. Πέρασε επίσης τροπολογία για  περικοπή 5% από τις λειτουργικές δαπάνες της κρατικής μηχανής, εξαιρουμένων αυτών που αφορούν αγορά ύδατος, φαρμάκων και άλλων ιατρικών προμηθειών, καταβολή ενοικίων, φωτισμού, θέρμανση και καύσιμα.

Το Νομοθετικό Σώμα προέβη επίσης σε σταύρωμα κονδυλίων ύψους €18.3 εκατ. για την κατασκευή δρόμων πρωταρχικής σημασίας στην περιοχή της Λευκωσίας, καθώς και κονδυλίου €4 εκατ. για την αγορά εξειδικευμένων συμβουλευτικών και νομικών υπηρεσιών για την προώθηση του έργου της αξιοποίησης της Κρατικής Έκθεσης.  Επιπρόσθετα, σταυρώθηκαν κονδύλια ύψους €4,3 εκατ. που αφορούν στη δημιουργία 14 δομών για φιλοξενία παιδιών υπό τη νομική φροντίδα της Δημοκρατίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το Σώμα, δεν ενέκρινε τροπολογίες που προέβλεπαν το σταύρωμα κονδυλίων για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας.

Πώς τοποθετήθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί

Η αυλαία της τριήμερης συζήτησης στην Ολομέλεια για τον προϋπολογισμό άνοιξε τη με την ομιλία της Προέδρου της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, Χριστιάνας Ερωτοκρίτου, η οποία ανέγνωσε την έκθεση της επιτροπής και ακολούθησαν τοποθετήσεις των επτά πολιτικών αρχηγών.

Η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, ξεκαθαρίζοντας ότι το κόμμα θα υπερψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό, άσκησε έντονη κριτική στην Κυβέρνηση, εστιάζοντας στις δυσκολίες της καθημερινότητας και την ανάγκη για ουσιαστική στήριξη των πολιτών. Με έμφαση στις οικονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, τόνισε την ανάγκη για πολιτικές που θα εξασφαλίσουν σταθερότητα.

«Πώς δημιουργείς συνθήκες και ευκαιρίες, όταν οι πολίτες φοβούνται ότι το αύριο θα είναι χειρότερο από το χτες;», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας το αυξανόμενο κόστος ζωής, τη δυσκολία αποταμίευσης και τα δυσβάστακτα δάνεια.

«Η ευθύνη βρίσκεται στο κυβερνητικό σχήμα και σε όσα κόμματα συμμετέχουν σε αυτό», πρόσθεσε, ενώ κριτική άσκησε και στο ΑΚΕΛ, λέγοντας ότι λειτουργεί ισοπεδωτικά ότι οι δικές του πολιτικές απέτυχαν.

Δριμύ κατηγορώ στην Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη αλλά και στην προηγούμενη Κυβέρνηση Αναστασιάδη, εξαπέλυσε ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, ο οποίος υποστήριξε ότι ο προϋπολογισμός αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις στρεβλώσεις και τα σοβαρά ελλείμματα της κοινωνικής πολιτικής.

«Η αγοραστική δύναμη των μισθών υποχωρεί και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, των χαμηλοσυνταξιούχων και ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας μειώνεται. Με φόντο αυτήν την κατάσταση, η Κυβέρνηση καθημερινά αποδεικνύει την ανικανότητα και την απροθυμία της να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές προς ενίσχυση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας», ανέφερε μεταξύ άλλων.

Ο κ. Στεφάνου έκανε λόγο για ολιγοπώλια στις τράπεζες, στα καύσιμα και σε ορισμένους τομείς του λιανικού εμπορίου, τα οποία, όπως είπε, τα πληρώνουν οι καταναλωτές.

«Η διακυβέρνηση Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ απογείωσε τη διαφθορά και την μετέτρεψε σε θεσμικό φαινόμενο. Το κράτος δικαίου κατακρημνίστηκε και η εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι των θεσμών βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Στο εξωτερικό ταυτίζουν την Κύπρο με τις Σεϋχέλλες, επειδή την θεωρούν φορολογικό παράδεισο και πλυντήριο βρόμικου χρήματος», είπε, ανάμεσα σε άλλα, ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.

Για την κατάσταση της οικονομίας έχουν μιλήσει οι Οίκοι αξιολόγησης, ανέφερε με τη σειρά του ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, τονίζοντας ότι η ανάπτυξη τρέχει και η ανεργία μειώθηκε.

«Είχαμε 8 διαδοχικές αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας μέσα σε 20 μήνες. Για πρώτη φορά έπειτα από 13 χρόνια, όλοι οι οίκοι αξιολόγησης κατατάσσουν πλέον την κυπριακή οικονομία στην επενδυτική βαθμίδα», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ.

Ο πρόεδρος του ΕΛΑΜ, Χρίστος Χρίστου, υποστήριξε ότι, παρά τις αναβαθμίσεις της οικονομίας, τα νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με τις υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, των καυσίμων, των τραπεζικών δόσεων και τα ακριβά ενοίκια.

«Η ύπαρξη ισχυρής οικονομίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για να έχουμε συστήματα παιδείας, υγείας, κράτος πρόνοιας και, το κυριότερο, προοπτική για τις μελλοντικές γενιές», ανέφερε, μεταξύ άλλων.

Ψήφο εμπιστοσύνης στην Kυβέρνηση έδωσε μέσω της ομιλίας του ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, επίκεντρο της οποίας, όπως ανέφερε, είναι η στήριξη των ευάλωτων.

«Αυτό το μοντέλο διαχείρισης όχι μόνο δεν υποβάθμισε, αλλά αντίθετα αναβάθμiσε, τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της κυβερνητικής πολιτικής. Επίκεντρο της οποίας, μέσα από στοχευμένα μέτρα, είναι η στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, οι οποίες έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την οικονομική κρίση του 2011-13 και των όσων επακολούθησαν», υπέδειξε ο κ. Σιζόπουλος.

Αναφερόμενος στο θέμα της ακρίβειας, ο πρόεδρος της ΔΗΠΑ, Μάριος Κάρογιαν, είπε πως η οικονομία καταγράφει θετικούς δείκτες, αλλά μία σημαντική μερίδα των πολιτών δεν το αισθάνεται. Αναμένει ότι η φορολογική μεταρρύθμιση θα επιφέρει περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη.

Σε αντιπολιτευτικούς τόνους ήταν η ομιλία του βουλευτή των Οικολόγων, Σταύρου Παπαδούρη, σύμφωνα με τον οποίο, η περίοδος «χάριτος» για την Κυβέρνηση σε σχέση με τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Νίκου Χριστοδουλίδη, έχει λήξει. Ο κ. Παπαδούρης μίλησε μάλιστα για συνεχόμενη και αδικαιολόγητη αποτυχία εκσυγχρονισμού και έγκαιρης εναρμόνισης του κράτους μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

«Η κακοδιαχείριση ή και η μη ολοκλήρωση αρκετών σημαντικών έργων υποδομής δημιουργούν συνεχώς καινούργιες οικονομικές τρύπες», πρόσθεσε ο κ. Παπαδούρης, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ενεργειακή φτώχεια, ακρίβεια και στεγαστική κρίση.

Αντεγκλήσεις για τα έργα που κατέρρευσαν

Στη δεύτερη μέρα συζήτησης, τοποθετήθηκαν επί του προϋπολογισμού συνολικά 39 βουλευτές απ’ όλα τα κόμματα και στην τρίτη μέρα ένας βουλευτής από κάθε κόμμα, με τις αντεγκλήσεις να συνεχίζονται. Στο επίκεντρο της κριτικής και των αντιπαραθέσεων ήταν το ντόμινο κατάρρευσης των μεγάλων αναπτυξιακών έργων.

«Αυτή η Κυβέρνηση έχει το ρεκόρ κατάρρευσης έργων, και να μην της φταίει η προηγούμενη κυβέρνηση», δήλωσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου.

«Όλα αυτά έρχονται σε μία περίοδο στην οποία ο τέως Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, κατηγορεί σε podcast τον νυν Πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη, για το ποιος φέρει την περισσότερη ευθύνη για όλα τα ναυάγια. Αυτή είναι η κατάντια μας», τόνισε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Βαλεντίνος Φακοντής.

Απαντώντας, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, υποστήριξε πως τα δύο μεγαλύτερα κόμματα του τόπου επιδίδονται σε έναν μηδενιστικό αντιπολιτευτικό αγώνα, με τον βουλευτή του ΔΗΚΟ Χρύσανθο Σαββίδη να προσθέτει ότι τις συμβάσεις τις υπέγραψε η προηγούμενη Κυβέρνηση.

Διαμάχη για τις τράπεζες

Τα αίματα άναψαν και για το θέμα του τραπεζικού τομέα, με αναφορές στην πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών, που δεν πέρασε από την Ολομέλεια.

Συγκεκριμένα, η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, στην ομιλία της ανέφερε ότι το πρόβλημα αφορά στην επιτοκιακή διαφορά, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων.

«Στο ψευτοδίλημμα του ΑΚΕΛ που αντιμετωπίσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, κατά πόσον θέλουμε να ευνοήσουμε τις τράπεζες ή τους πολίτες, να τους απαντήσουμε γι’ ακόμη μια φορά ότι η φορολογία που ήθελαν να επιβάλουν θα μετακυλιόταν στους πολίτες», επεσήμανε.

«Οι τράπεζες μπορούν να κοιμούνται ήσυχες, διότι έχουν άγρυπνους φρουρούς που προστατεύουν τα συμφέροντά τους», είπε από πλευράς του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης.

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ηλίας Μυριάνθους, χαρακτήρισε ως τραγική την κινδυνολογία όσων ισχυρίζονται ότι η ψήφιση της πρότασης για τη φορολόγηση των υπερκερδών θα οδηγούσε στην κατάρρευση των τραπεζών.

«Φυσικά αυτό δεν συνέβη σε καμία χώρα που ρύθμισε τέτοια ζητήματα, ούτε είδαμε κανέναν τραπεζικό σεισμό στην Ελλάδα μετά τα πρόσφατα μέτρα που εξήγγειλε για τις τράπεζες ο κ. Μητσοτάκης», ανέφερε ο κ. Μυριάνθους.

Κριτική για τις τράπεζες άσκησε και ο βουλευτής των Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την προστασία των δανειοληπτών, λέγοντας ότι η πολιτική του Προέδρου περιορίζεται στα «παρακάλια».

Η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, από το ΔΗΚΟ, υπέδειξε ότι στην πρόταση για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, οι θέσεις των δύο άκρων, εννοώντας ΑΚΕΛ και ΕΛΑΜ, συγκλίνουν. Ο κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, απαντώντας στην κ. Ερωτοκρίτου υποστήριξε ότι η ηγεσία του ΔΗΚΟ μετατοπίζεται προς τα δεξιά. «Θα πρέπει να ανησυχούν όλοι όσοι συνεργάζονται θεσμικά με το ΕΛΑΜ. Ψάξετε στη δεξιά πλευρά», πρόσθεσε ο κ. Λουκαΐδης.

«Στήθηκαν» έξω από τη Βουλή οι φοιτητές

Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια της ψήφισης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2025, έξω από τη Βουλή οι φοιτητές πραγματοποίησαν εκδήλωση διαμαρτυρίας. Σύμφωνα με τους φοιτητές, η κινητοποίηση αφορά στην υπεράσπιση του δικαιώματος της δωρεάν παιδείας καθώς στον προϋπολογισμό η φοιτητική χορηγία μειώθηκε κατά €2,8 εκατ.

«Η Κυβέρνηση θα μπορούσε να αυξήσει το κονδύλι της φοιτητικής μέριμνας και να αναθεωρήσει τα κριτήρια, ώστε να διανέμεται ολόκληρο. Ωστόσο, αποφάσισε να αποκόψει ακόμη €2,8 εκατ. Με τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες αποτελεί μία μαχαιριά για τους φοιτητές», δήλωσε ο πρόεδρος της Φοιτητικής Ένωσης Πανεπιστημίου Κύπρου, Εφραίμ Χρίστου, κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας.

Την κινητοποίηση διοργάνωσε η Φοιτητική Ένωση Πανεπιστημίου Κύπρου και συμμετείχαν οι Φοιτητικές Ενώσεις  ΤΕΠΑΚ, Frederick, Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου, Ρεθύμνου και Βουλγαρίας, η Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή Μαθητών καθώς και οι Οργανωμένοι Γονείς Μέσης Εκπαίδευσης.