Τα Μαύρα Χριστούγεννα 1963 - στόχος των Τούρκων δύο ομόσπονδα κράτη

“…Η Βρετανία έχει συνεχείς ιστορικούς δεσμούς με την Κύπρο και, ομολογουμένως, δίχως να μας τιμούν οι περισσότεροι. Ακόμα περισσότερο, η λύση διχοτόμησης – η γνωστή βρετανική προσέγγιση τού «διαίρει και βασίλευε» για λύση στα προβλήματα των ιθαγενών στις πρώην αποικίες – έχει το μειονέκτημα να οχυρώνει και να θεσμοθετεί εθνικούς διαχωρισμούς και να τους προικίζει με κακόβουλες εδαφικές διαστάσεις…».

(Βρετανική εφημερίδα «Evening Standard», Λονδίνο, 15 Αυγούστου 1996)

Εισαγωγή

Ιστορική υπενθύμιση των γεγονότων του 1963/64. Μια γροθιά στην επεκτατική τουρκική προπαγάνδα. Πώς η βρετανική κηδεμόνευση στάθηκε αρωγός στο πλευρό της Άγκυρας μέχρι σήμερα…

Οι Τούρκοι προετοιμάζονταν ακόμα πριν από την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου. Παράδειγμα οι «μεταναστεύσεις» Τούρκων από νότια της ΚΔ προς βόρεια πλευρά, το πλοιάριο «Deniz» με τις τεράστιες ποσότητες οπλισμού που αυτο-βύθισαν, όταν τους εντόπισε ανοικτά της Κερύνειας βρετανικό πολεμικό σκάφος κ.ά…

Πέραν του Λονδίνου, και η Μόσχα για τα δικά της συμφέροντα πρόσφερε την υποστήριξή της στα τουρκικά σχέδια,1964/65,1974… Όταν οι Αμερικανοί αρνήθηκαν τη διχοτόμηση 1957/58, το Λονδίνο είπε στον Δρα Νιχάτ Ερίμ να πάρει ό,τι του πρόσφεραν (με τη λεγόμενη Ανεξαρτησία) και τα υπόλοιπα… με «σταδιακές συνταγματικές ρυθμίσεις»!

Μετά την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 16 Αυγούστου 1960, οι Τούρκοι από το 1961 υπονόμευαν συστηματικά με το βέτο τους τη λειτουργία του κράτους. Στόχος τους: Προμελετημένος, κακόβουλος. Επιβολή δύο ομόσπονδων κρατών. Ο Πρόεδρος Αρχ. Μακάριος αναγκαστικά κατέθεσε τροποποίηση του Συντάγματος με τα 13 Σημεία. Τα συνέταξε με τη βοήθεια του Βρετ. Υπ. Αρμοστή, Σερ Άρθουρ Κλαρκ.

Φεβρουάριος 1963 – Ο τουρκικός στόχος είναι «σχιζοφρενικός»

Ο Ύπατος Αρμοστής επέκρινε τη «σχιζοφρενική κοντά-ομόσπονδη λύση» που επεδίωκαν οι Τούρκοι (το έγραψε στους ανωτέρους του, 12.2.1963), αλλά δεν εισακούστηκε. Με εντολή του Λονδίνου οι προτάσεις να είναι «λογικές και δίκαιες για τα τουρκικά συμφέροντα», ο Αρμοστής βοήθησε τον Μακάριο…

Η Μόσχα υποκινούσε τον Μακάριο για τα συμφέροντά της. Π.χ. στις 31.12.1963 ο πρέσβης της Σ. Ένωσης τού είπε να πετάξει «τα δεσμά της Ζυρίχης». Και αυτός μετά τη συνάντηση δήλωσε για κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεως. 1.1.1964 o Μακάριος μονομερώς προέβη σε κατάργηση των Συνθηκών Συμμαχίας και Εγγυήσεως, για να αποσύρει αφού πείσθηκε από τον Βρετανό Υπ. Κοινοπολιτειακών Σχέσεων, που βρισκόταν στο νησί, να αποσύρει…

Το τουρκικό έγγραφο για πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας

Το έγγραφο, που ακολουθεί, αποκαλύπτει το προμελετημένο τουρκικό έγκλημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στο βιβλίο του «Τα δύσκολα χρόνια – Αναμνήσεις μιας ζωής», ο πρώην Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας και επαρχιακός διοικητής Λεμεσού, Χριστόδουλος Βενιαμίν, δημοσίευσε στην ολότητά του το έγγραφο που οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας βρήκαν στο γραφείο τού Τουρκοκύπριου Υπουργού Γεωργίας, Φαζίλ Πλουμέρ, ο οποίος το ξέχασε προφανώς στη βιασύνη του να εγκαταλείψει το γραφείο του στις 22 Δεκεμβρίου 1963 – εφόσον οι σχεδιασμένες τουρκικές επιθέσεις εναντίον των Ελλήνων ξαφνικά ξεκίνησαν 3 μέρες νωρίτερα απ’ ό,τι είχαν προγραμματιστεί…

«...Τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου δεχθήκαμε ως προσωρινό μεταβατικό στάδιο, αν δεν ήταν έτσι δεν θα τις υπογράφαμε. Με αυτές αναγνωρίσθηκαν σε διεθνές επίπεδο τα δικαιώματα της Τουρκίας επί της Κύπρου... Θα ωφεληθούμε από τα λάθη των Ρωμιών και, αφού ετοιμασθούμε καλύτερα,... θα περιμένουμε την ημέρα που θα θέλουν να χαλάσουν τις Συμφωνίες, οπότε θα επιτύχουμε την πλήρη ελευθερία μας... Πρέπει να υποστηρίζεται ο αγώνας μας αυτός από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, αλλά πρωτίστως από τη Μητέρα Πατρίδα... Η Μητέρα πατρίς θα αναγνωρίσει αμέσως την κυβέρνηση αυτή... Θα ακολουθήσει η επέμβαση της Μητέρας Πατρίδας και, εάν υπάρξει ανάγκη, θα αναγνωρισθούν αμέσως τα δικαιώματα, ως πολίτες της Δημοκρατίας, εις τους Κυπρίους οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι εις Τουρκία… Οι Ρωμιοί θα αντιδράσουν εναντίον των Τούρκων εμπράκτως και έτσι θα αρχίσει ένας αγώνας μεταξύ των δύο Κοινοτήτων και το αποτέλεσμα θα καθορίσει τον αγώνα. Όταν αρχίσει ο αγώνας η τουρκική Κοινότητα, η οποία είναι διεσπαρμένη εις όλην την νήσο, να μαζευτεί εις μίαν ζώνη διά της βίας και να είναι υποχρεωμένη όπως κρατήσει εκείνην την ζώνη...

»Λευκωσία, 14.9.1963, Δρ Φαζίλ Κουτσιούκ - Αντιπρόεδρος Κ.Δ., Ραούφ Ντενκτάς - Πρόεδρος Τουρκικής Κοινοτικής Συνέλευσης».

Η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στα αποκαλυπτικά της δημοσιεύματα τον Φεβρουάριο του 1964 αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο έγγραφο στις 21 και 23 Φεβρουαρίου 1964.

Το πρώτο πραξικόπημα

Στην πραγματικότητα, το πρώτο (και μοναδικό) πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, με καθαρό στόχο τη διάλυση και αντικατάστασή της με δύο ομόσπονδα κράτη, δεν εκτελέστηκε από την ελληνική Χούντα στις 15 Ιουλίου 1974, αλλά από την Τουρκία και τους Τούρκους της Κύπρου, τον Δεκέμβριο του 1963-αρχές 1964. Η ΤΟΥΡΔΥΚ (τουρκική δύναμη στην Κύπρο που βρισκόταν βάσει της Συνθήκης Συμμαχίας του 1960) είχε δυνατή ανάμειξη με Τούρκους της Κύπρου, τους λεγόμενους «μαχητές», εκπαιδευμένους από τον τουρκικό στρατό για τον σκοπό εκείνο (βλέπε δίγλωσσο βιβλίο «Αιματηρή Αλήθεια – Bloody Truth» της Κίνησης για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Λευκωσία 2009).

«Νιου Γιορκ Τάιμς», 31 Δεκεμβρίου 1963 – «Ο Αντιπρόεδρος Φαζίλ Κουτσιούκ είπε σήμερα ότι το Σύνταγμα της Κύπρου δεν ισχύει πια γιατί ‘‘δεν υπήρχε πιθανότητα’’ η τουρκική και η ελληνική κοινότητα να ζήσουν μαζί στο νησί. Ο Δρ Κουτσιούκ, ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, δήλωσε: ‘‘Το Κυπριακό Σύνταγμα είναι νεκρό’’».

«Νιου Γορκ Χέραλντ Τρίπιουν», 31.12.1963: «Το Κυπριακό Σύνταγμα είναι νεκρό», είπε στους δημοσιογράφους ο Δρ Κουτσιούκ, ο ηγέτης της τουρκικής κοινότητας στη Δημοκρατία. Ερωτηθείς αν ήθελε διχοτόμηση μεταξύ της τουρκικής μειονότητας και της ελληνικής πλειοψηφίας, απάντησε: «Ονομάστε το διχοτόμηση αν θέλετε».

«Η Κύπρος θα μοιραστεί σε δύο κομμάτια, το ένα εκ των οποίων θα ενωθεί με την Τουρκία», ήταν η δήλωση το 1964 από τον Κεμάλ Σατίρ, πρώην Αντιπρόεδρο της Τουρκίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ημερησία διάταξη του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας συνέχισε να στέλνεται στους Τουρκοκύπριους υπουργούς πολλούς μήνες μετά τα γεγονότα του 1963, όμως πεισματικά αρνούνταν να συμμετέχουν, για ν’ αποδείξουν ότι το κράτος δεν υφίσταται...

H κυπριακή Κυβέρνηση καλεί τη Βρετανία να βοηθήσει!

Μετά το προμελετημένο τουρκικό πραξικόπημα τον Δεκέμβριο του 1963, η κυβέρνηση Αρχ. Μακαρίου ζήτησε από τη Βρετανία βοήθεια ν’ αντιμετωπίσει την κατάσταση. Οι Βρετανοί ανταποκρίθηκαν με τα στρατεύματά τους που είχαν στην Κύπρο με επικεφαλής τον Βρετανό Στρατηγό Peter Young, ο οποίος και επέβαλε τη δεύτερη διχοτομική γραμμή στη Λευκωσία, ούτω καλούμενη έκτοτε χαρακτηριστικά «Πράσινη Γραμμή», από το πράσινο μολύβι που την τράβηξε στο χαρτί. Συνέχεια της προηγούμενης διχοτομικής γραμμής στην κεντρική Λευκωσία που επέβαλαν οι ίδιοι ως αποικιοκράτες το 1956, της πρώτης διχοτομικής τέτοιας ονόματι γραμμή Mason – Dixon…

Δεν άργησαν οι Βρετανοί να δείξουν τις επιδιώξεις τους, για να αρχίσουν κυπριακή Κυβέρνηση και λαός να τους επικρίνουν για τους επί εδάφους καθαρούς φιλο-τουρκισμούς τους…

Βρετανία - «Έστω και να εισβάλουν οι Τούρκοι δεν θα τους σταματήσουμε»

Ο Sir Alec Douglas-Home.

Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Sir Alec Douglas-Home, στις 31.12.1963 εξέδωσε την πιο κάτω οδηγία προς τον Υπουργό Κοινοπολιτείας που βρισκόταν στην Κύπρο: «...Δεν έχουμε πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις μας, έστω και αν οι Τούρκοι εισβάλουν και δεν νομίζω με το να μπλοφάρουμε θα μας βοηθήσει...».

Η ίδια απόφαση πάρθηκε και τον Ιανουάριο του 1972 και εκτελέστηκε το 1974…

«Στις 13 Φεβρουαρίου 1964, σε συνεδρία στο Λευκό Οίκο μεταξύ Αμερικανών και Βρετανών, ο Σερ Άλεκ (Βρετανός Πρωθυπουργός) αμφισβήτησε ότι ο Μακάριος μπορούσε να ελέγχει πια την κατάσταση στην Κύπρο… Είπε πως «αν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο νησί, η Βρετανία θα τον καλούσε να σταματήσει σε μια ορισμένη γραμμή, αλλά οι δυνάμεις της δεν θα πολεμούσαν εναντίον ενός ΝΑΤΟϊκού συμμάχου». Ο Αμερικανός Πρόεδρος Λ. Τζόνσον θυμήθηκε ότι η Βασίλισσα Φρειδερίκη της Ελλάδας τού είχε πει σε πρόσφατη επίσκεψή της στην Ουάσιγκτον (27 Ιανουαρίου 1964) ότι ο ελληνικός στρατός θα πήγαινε στη Κύπρο αν πήγαινε ο τουρκικός. Έπειτα ρώτησε τον Σερ Άλεκ ποιο ήταν το κίνητρο του Μακαρίου. Ο Σερ Άλεκ είπε πως «ο Μακάριος είναι ένας βρομιάρης πρώτης γραμμής («stinker of the first water»), θέλει στην Κύπρο μια κεντρική κυβέρνηση να ληστεύει τα δικαιώματα της τουρκικής μειονότητας. Φαίνεται ότι βασίζεται στις υποσχέσεις των Σοβιετικών ότι δεν θα αφήσουν τους Τούρκους να εισβάλουν…». (Από το βιβλίο «Κουράγιο, Πηνελόπη» του Άντη Ροδίτη, 2013, σελ. 69/70 από αμερικανικό αποδεσμευμένο έγγραφο).

Το αμερικανικό έγγραφο επιβεβαιώνει την προηγηθείσα δήλωση του Βρετανού Πρωθυπουργού προς τον Υπουργό Κοινοπολιτειακών Σχέσεων.

Ο Ραούφ Ντενκτάς στις 16.1.1964, στη σύσκεψη στο Λονδίνο που κάλεσε η βρετανική κυβέρνηση, ζήτησε Ομοσπονδιακή λύση - εν τη παρουσία των Γλ. Κληρίδη, Τάσσου Παπαδόπουλοu, Σπύρου Κυπριανού, Στέλλας Σουλιώτη, Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη, πατέρα της Στέλλας Σουλιώτη, της τουρκικής και ελληνικής αντιπροσωπίας και Βρετανών αξιωματούχων. Αξίωσε:

Εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών, με αποτέλεσμα ο τουρκικός πληθυσμός να συγκεντρωθεί σε μια περιοχή. Πρόνοιες για ανταλλαγή γης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων και για αποζημιώσεις όπου δεν θα είναι δυνατή ανταλλαγή… Η Κύπρος μπορούσε να είναι ενωμένο κράτος, νοουμένου ότι και οι Ελληνοκύπριοι αποδέχονταν κάποια τουρκικά δικαιώματα, ή μπορούσε να γίνει ομόσπονδο κράτος…

(Εξ ου και αυτο-εγκλωβίστηκαν έκτοτε στους τ/κ θύλακες…).

«Δύο συνιστώντα κράτη» (two constituent states) – και «Το Μέλλον της Κύπρου».

Όμως, 13 μέρες νωρίτερα, στις 3.1.1964, στο Φόρεϊν Όφις είχαν ήδη ετοιμάσει « Σχέδιο για την ανασύσταση της Κύπρου σε ένα Ομοσπονδιακό κράτος» με 9σέλιδη μελέτη, εξετάζοντας την πιθανότητα διαχωρισμού της Κύπρου σε μια τουρκική και μια ελληνική περιοχή, στην πρώτη σελίδα της οποίας εντοπίζεται αναφορά σε «Greek and Turkish constituent states» (βλέπε «Σχέδιο Ανάν» 2004).

Στις 14.2.1964 ετοίμασαν και σχέδιο με τίτλο «Το Μέλλον της Κύπρου» βλέποντας 10 χρόνια μπροστά, για λύση γεωγραφικής ομοσπονδίας όπως ζητούσαν έκτοτε οι Τούρκοι. Το σχέδιο αναφερόταν σε τρεις πιθανές λύσεις με εδαφικό διαχωρισμό. Διχοτόμηση μέσω διπλής ΄Ενωσης, διχοτόμηση μέσω ομοσπονδίας – συνομοσπονδίας ίσως με ειδικές σχέσεις με την Ελλάδα και Τουρκία αντίστοιχα, ή ομοσπονδία χωρίζοντας τη νήσο σε καντόνια, ένα ή δύο εκ των οποίων να ήταν τουρκικά..

Στον στρατηγικό σχεδιασμό τους περιλαμβάνονταν και πρόνοιες για τη χρησιμοποίηση του 6ου Αμερικανικού Στόλου και του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, για να εμποδίσουν τα ελληνικά πλοία από το να διασχίσουν το Αιγαίο εις βοήθειαν της Κύπρου, συντονισμένη προσπάθεια με τους συμμάχους (και φιλο-βρετανικά στοιχεία στην Ελλάδα) για τη χαλάρωση των σχέσεων μεταξύ ελληνικής Κυβέρνησης και Ελληνοκυπρίων και να «επιτεθούν κατά του ελληνικού Τύπου και ραδιοφώνου» κ.λπ, γενικά αποκοπή του ομφάλιου λώρου με την Ελλάδα… Και κατέληγε:

«...11.Οι εισηγήσεις για τις πιο πάνω διάφορες επιλογές δράσης θα πάρουν χρόνο να φέρουν αποτελέσματα. Από μιαν άποψη τουλάχιστον ο χρόνος είναι με το μέρος μας στο νησί. Ό,τι και να συμβεί είναι σίγουρο ότι η σημερινή μετακίνηση πληθυσμού θα συνεχιστεί, με τους Τούρκους να μαζεύονται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Όσο πιο πολύ επιτυγχάνεται αυτό, τόσο πιο ενδεικτική και αποδεκτή θα είναι η λύση του είδους…».

Το έγγραφο αυτό υπέγραψε ο τότε επικεφαλής του Τμήματος Σχεδιασμού, Σερ Κρίσπιν Τίκελ. Ο ίδιος που μετέπειτα ανέλαβε αντιπρόσωπος της Βρετανίας στον ΟΗΕ, ο οποίος προώθησε το διζωνικό ψήφισμα 649/90 επί Γ. Βασιλείου. Αντικαταστάθηκε το 1990 από τον Σερ Ντέιβιντ Χάνεϊ.

Ο χάρτης αυτός είναι πλέον ιστορικός. Δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Ελληνοκύπριου κομμουνιστή Εύδωρα Ιωαννίδη με το ψευδώνυμο Δώρος Άλαστος, «Cyprus-What now?», που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1964. Ο συγγραφέας έγραψε πως η διχοτόμηση και η ομοσπονδία με δύο χωριστά κράτη με το 38% του κυπριακού εδάφους να δοθεί στους Τούρκους, συζητείτο έντονα για οκτώ χρόνια στο Λονδίνο (Φόρεϊν Όφις) 1956-1964. Την ομοσπονδία την αποκάλεσε συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Ο χάρτης αυτός να μελετηθεί σε συνδυασμό α) με το βρετανικό υπόμνημα για «δύο συνιστώντα κράτη», 3.1.1964, β) τα σχέδια των Τουρκοκυπρίων για δύο κράτη τον Απρίλιο του 1964 και γ) τη γραμμή Αττίλα το 1974. Ο Ιωαννίδης μετανάστευσε στη Βρετανία το 1930 και έγινε μέλος του Βρετανικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1932. Έγραψε πολλά βιβλία και δοκίμια, θεατρικά έργα, αρθρογράφησε σε βρετανικές εφημερίδες και έκανε την αυτοκριτική του για τη συμμετοχή του στο κομμουνιστικό κόμμα. Πέθανε το 1978, ήταν αδελφός του Ιερόθεου Κυκκώτη, μια άλλη σημαντική μορφή της κυπριακής ομογένειας στην Αγγλία.

Στις 28.2.1964, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Φ. Κ. Ερκίν ,διαμήνυσε στο Φόρεϊν Όφις ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι είχαν μία πολιτική, μία απαίτηση, γεωγραφικό διαχωρισμό, και οποιαδήποτε υπόδειξη προς αυτούς και την Άγκυρα προς το αντίθετο ήταν σαν να τους καλούσαν να απαρνηθούν τον στόχο τους, που ήταν η γεωγραφική ομοσπονδία. Και υπενθύμισε στους Βρετανούς ότι πολλάκις στο παρελθόν τούς είχαν δώσει εμπιστευτικές διαβεβαιώσεις ότι συμφωνούσαν με τον στόχο της Ομοσπονδίας (βλέπε και υπόσχεση Υπ. Αποικιών, 19.12.1956, από τη Βουλή των Κοινοτήτων για ξεχωριστή αυτοδιάθεση του 18%).

Σημ.: Η Μόσχα επίσης υποστήριξε ομοσπονδιακή λύση 1964/65 και έδωσε τη συγκατάθεσή της στον Ετζεβίτ, όπως και το Λονδίνο, για την εισβολή το 1974…

Αφέλεια Μακαρίου; 21.12.2016, ο συνάδελφος Λάζαρος Μαύρος αναμετάδωσε αποσπάσματα συνεντεύξεών του, που είχε πάρει το 1993 από τους Τάσσο Παπαδόπουλο, Βάσο Λυσσαρίδη, Λέλλο Δημητριάδη και Νίκο Σαμψών.

Εισαγωγή Λ.Μ.
«Σήμερα, 53 χρόνια από την 21η Δεκεμβρίου 1963, ήτανε Σάββατο εκείνη μέρα που ξημέρωνε, με τους πρώτους πυροβολισμούς, πρώτους νεκρούς της τουρκο-ανταρσίας όπως ονομάσθηκε η ένοπλη επίθεση των Τούρκων, προγραμματισμένη, προπαρασκευασμένη πριν ακόμα φύγουν οι Άγγλοι από την Κύπρο από το 1958, η Τουρκία με το γενικό της επιτελείο, το Γραφείο Ειδικού Πολέμου της Τουρκίας, συγκρότησε, οργάνωσε, διοίκησε, εκπαίδευσε, εξόπλισε την τρομοκρατική οργάνωση των Τούρκων ΤΜΤ, διά της οποίας επέβαλε με δολοφονίες κιόλας τον απόλυτο έλεγχο επί της τουρκικής μειονότητας από το 1958, για να εξαπολύσει το 1963 την επίθεση εναντίον των Ελλήνων της Κύπρου και της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού προηγουμένως δολοφόνησε και τους Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους της εβδομαδιαίας εφημερίδας 'Τζουμχουριέτ' το 1962, Αϊχάν Χικμέτ και Αχμέτ Γιουρκάν...».

Ν. Σαμψών: «Επειδή έζησα όλη τη διαδικασία της αλλαγής των 13 Σημείων του Συντάγματος, είμαι ένας από εκείνους που ο Μακάριος είχε καλέσει σε σύσκεψη και μας ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ζητήσει αλλαγή του Συντάγματος. Ο μόνος που έφερε ένταση ήμουν εγώ. Ρώτησα, αν είμαστε προετοιμασμένοι στρατιωτικά να αντιμετωπίσουμε τουρκική ανταρσία και ερώτησα τον Μακάριο, εάν φέραμε όπλα για αντιμετώπιση ανταρσίας.

»Ο Μακάριος μού απάντησε ότι δεν θα γίνει τουρκική ανταρσία, διότι πίσω μας είναι η Μεγάλη Βρετανία. Τότε απάντησα εγώ ότι, εάν είναι οι Εγγλέζοι που βρίσκονται πίσω από την πρόθεσή του να αλλάξει το Σύνταγμα, τότε οδεύουμε με μαθηματική ακρίβεια εις τη διχοτόμηση της Κύπρου…».

Ο Μακάριος, επισκεπτόμενος την Αθήνα το 1971, επίσης επέμενε ότι δεν υπήρχε κίνδυνος μονομερούς τουρκικής δράσης εναντίον της Κύπρου…

Με παρόμοιες και άλλες χειρότερες ψευδαισθήσεις θα δούμε ότι διακατεχόταν και τον Ιούλιο του 1974, με τραγικά αποτελέσματα…

* (Από βιβλία της γράφουσας «Top Secret», «Διζωνική vs Δημοκρατία 2019»).

Οι οδηγίες του Βρετανού Πρωθυπουργού προς Υπ. Κοινοπολιτείας, 31.12.1963.

Από τη βρετανική μελέτη, 3.1.1964, για ανασύσταση της ΚΔ σε δύο συνιστώντα κράτη.