Ευημερούν οι αριθμοί, αλλά όχι οι πολίτες

Στο διάγγελμα του Προέδρου της Δημοκρατίας την περασμένη Τρίτη, οι πολίτες αυτού του κράτους άκουσαν για ανάπτυξη, επενδύσεις και αναβαθμίσεις από οίκους αξιολόγησης. Την ώρα που άκουγαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, αναρωτιούνταν εάν μιλούσε για την ίδια χώρα με αυτή στην οποία ζουν. Οι αριθμοί μπορεί να είναι θετικοί και οι αξιολογήσεις, παρά ταύτα, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, 77% των πολιτών είδαν μείωση του βιοτικού τους επιπέδου, ενώ 63% δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Αν και η σημερινή Κυβέρνηση και η προηγούμενη έχουν αποφασίσει αντισταθμιστικά μέτρα, οι καταναλωτές δεν τα νιώθουν στην καθημερινότητά τους. Η «Σ» ζήτησε απόψεις για το ζήτημα και πώς μπορεί να αντιστραφεί η εικόνα.

Γιάννη Τελώνης: «Χρειάζεται όραμα»

Με την ευκαιρία λοιπόν της συμπλήρωσης ενός χρόνου από την ανάληψη της εξουσίας ο Πρόεδρος παρέθεσε στο διάγγελμά του τον απολογισμό των πεπραγμένων της Κυβέρνησης. Το μεγάλο παράπονο, το κόστος ζωής και η ακρίβεια που άγγιξε τους πλείστους εξ ημών είναι το κύριο πρόβλημα, που καμία Κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει με επιτυχία - εκτός βέβαια και αν μιλούμε για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου η προσωρινή λύση καταλήγει σε λίγο καιρό σε πρόγραμμα στο ΔΝΤ - όπως με έμμεσο τρόπο ανέφερε και ο Προέδρος.

«Πονοκέφαλος» το ψώνισμα

Το πρόβλημα έγκειται στο ότι αισθανόμαστε την ακρίβεια άμεσα στο κόστος του εβδομαδιαίου ψωνίσματος. Και ενώ η Στατιστική Υπηρεσία μάς λέει ότι ο πληθωρισμός στην Κύπρο είναι στο 2,3% -ένας από τους χαμηλότερους στην ΕΕ- η καθημερινή μας εμπειρία δεν το επιβεβαιώνει. Υπάρχει βέβαια η λογική εξήγηση. Ο υπολογισμός του δείκτη περιλαμβάνει και πολλά άλλα είδη και υπηρεσίες εκτός της καθημερινότητάς μας, για τα οποία οι τιμές όντως μειώνονται. Και ενώ για μας η αγορά καυσίμων και τροφής είναι καθημερινή εμπειρία, η αγορά μιας τηλεόρασης -των οποίων οι τιμές έχουν υποστεί καθίζηση- είναι αγορά τριετίας ή και περισσότερο, οπότε η επιβεβαίωση της πτώσης των τιμών δεν είναι άμεση. Αυτό, δυστυχώς, είναι μια εικόνα που καμία Κυβέρνηση δεν μπορεί να αλλάξει, όσο και να θέλει.

Πρακτικά βήματα

Υπάρχει όμως ένα στοιχείο -πολύ σημαντικό κατά την υποκειμενική μου άποψη- που από μόνο του είναι ικανό να προσθέσει σε υπερθετικό βαθμό και που μέχρι στιγμής απουσιάζει από αυτήν την κυβέρνηση. Η εστίαση σε έναν μεγάλο στόχο - σε ένα όραμα. Μέσα από το κυβερνητικό πρόγραμμα υπάρχουν δυο μεγάλες ενότητες, που μπορούν και πάλι να μας ενώσουν. Η πρώτη αφορά τους νέους μας - αποτελεσματική μόρφωση, προσιτή στέγη, αξιοπρεπές εισόδημα, στήριξη για τεκνοποίηση. Με άλλα λόγια, ένα όραμα ελπίδας για τη νέα γενιά - το μέλλον μας. Η δεύτερη αφορά το μεγάλο στοίχημα της μετάβασης στην πράσινη οικονομία. Ως μικρή χώρα είμαστε ένας ιδανικός τόπος για γρήγορη πρόοδο. Με μεγάλα πρακτικά βήματα. Όχι με σχέδια όπως το «Φωτοβολταϊκά για Όλους», που σαν αρχή είναι εξαιρετικό, αλλά φοβάμαι πως τελικά θα είναι για τους λίγους - και βλέπουμε. Όπως τη νέα «Ομήρου Οδύσσεια» με το τερματικό φυσικού αερίου, όπου έχουμε χαθεί στη μετάφραση, ενώ χώρες όπως η Γερμανία έχουν αναπτύξει 6 πλωτά τερματικά σε 24 μήνες. Αυτά είναι ενέργειες που φέρνουν αποτέλεσμα, χωρίς, όμως, να έχουν πετύχει να δώσουν στον κόσμο μια έμπνευση που θα τα μετατρέψει σε σημείο αναφοράς, περηφάνιας που θα μας δώσει αυτό το feel good.

Στέλιος Πλατής: «Τα μισά μέτρα χάθηκαν στον δρόμο»

Το νέο οικονομικό πακέτο μέτρων της κυβέρνησης είναι αναντίλεκτα καλοδεχούμενο. Αλλά δεν επαρκεί. Δυστυχώς, τα μέτρα δεν μπορούν να καλύψουν ακόμη και μικρό μέρος της ζημιάς που έχουν υποστεί οι πολίτες από τη σύνθετη οικονομική καταιγίδα των τελευταίων ετών. Ιδιαίτερα η μεσαία τάξη και οι ευάλωτες ομάδες, που ανεβαίνουν έναν καθημερινό Γολγοθά. Μη μπορώντας σε πολλές περιπτώσεις να βγάλουν τον μήνα. Σε δύο δόσεις ανακοινώθηκαν μέτρα συνολικού ύψους περίπου €260 εκατ., την ώρα που τα αντίστοιχα μέτρα άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ήταν τουλάχιστον τα διπλάσια (σε σχέση πάντοτε με το μέγεθος της οικονομίας της κάθε χώρας). Με βάση λοιπόν τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μέτρα στήριξης στην Κύπρο θα έπρεπε να ήταν τουλάχιστον €500 εκατ. Αυτά όμως που ενοχλούν την Κοινωνία (η οποία ο Προέδρος θεωρεί ότι τον αδικεί), είναι ότι όλα αυτά επισυμβαίνουν σε μια περίοδο που στα κρατικά ταμεία έχουν συσσωρευτεί επιπρόσθετα έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων από το υστέρημα της Κοινωνίας, λόγω της ακρίβειας, δημιουργώντας πρωτογενές πλεόνασμα στα δημόσια ταμεία ξεπερνώντας το €1,3 δις.

Χαρίζονται…

Σε μια περίοδο που δόθηκε όλη η ΑΤΑ σε υψηλόμισθους δημοσίου υπάλληλους, αλλά και σε αυτούς που απολαμβάνουν πολλαπλές συντάξεις. Σε μια περίοδο που ανακοινωθήκαν τα €38 εκατ. που δόθηκαν… κατά λάθος, δίχως να σκάσει μύτη. Σε μια περίοδο που καταργήσαμε τον φόρο καταθέσεων για αυτούς που δεν χρειάζονται μέτρα στήριξης, και το ετήσιο τέλος των €350 και για τις μεγάλες εταιρείες και δη τις ξένες εταιρείες. Εκατοντάδες εκατομμύρια δηλαδή, που κατασπαταλούνται ή/και χαρίζονται ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ενισχύσουν περαιτέρω την κοινωνική πολιτική.

Μέτρα μακράς διαρκείας

Σε περιόδους κρίσης επιβάλλεται αναδιανομή πλούτου και γι’ αυτό χρειάζονται νοικοκύρεμα των δημοσίων οικονομικών και μηχανισμοί έκτακτων εσόδων, όχι η κατάργησή τους. Είναι απαραίτητο να στηρίζεται επαρκώς και διαρκώς η Κοινωνία, η οποία πληρώνει τις συσσωρευτικές επιπτώσεις του πληθωρισμού, των υψηλών επιτοκίων και της πανάκριβης ενέργειας - πάλι λόγω αστοχίας της Πολιτείας. Σήμερα, ο πληθωρισμός μπορεί να κυμαίνεται στο 2%, αλλά αυτό το ποσοστό προστίθεται στο περσινό σχεδόν 10%, με αποτέλεσμα οι τιμές να παραμένουν στα ύψη και τα νοικοκυριά να δυσκολεύονται. Και αυτή η κατάσταση, δυστυχώς, δεν θα αλλάξει σύντομα. Ακόμα και μετά την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων, ούτε οι τιμές ούτε και το κόστος δανεισμού θα επιστρέψουν στα επίπεδα των προηγούμενων ετών. Γι’ αυτό χρειάζονται μέτρα μακράς διάρκειας και όχι μέτρα με το σταγονόμετρο.