Διασφάλιση του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών

Πολλές φορές έχει αναφερθεί ότι ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών αποτελούσε και αποτελεί έναν από τους κύριους αιμοδότες του κυπριακού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Επιπλέον, δρα υποστηρικτικά σε επενδυτικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, τόσο ξένων αλλά και Κύπριων επιχειρηματιών.

Ο τομέας κλήθηκε να αναπροσαρμοστεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την κρίση του 2013 (συμπληρώνονται έντεκα χρόνια από τότε που είχαμε τα δραματικά συνεχόμενα τριήμερα), χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ενέργειες οι οποίες πρέπει να γίνουν.

Από την περίοδο που βασικό κριτήριο για την ίδρυση μιας κυπριακής εταιρείας από ξένους επενδυτές ήταν το φορολογικό βάρος και το να μεταφερθούν συναλλαγές χωρίς να υπάρχει ουσιαστική βάση στη χώρα ή επιχειρηματική λογική, πλέον η επιλογή βασίζεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Από τους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπάρχει και νέα Oδηγία υπό εκκόλαψη), τίθεται ως προϋπόθεση για τη φορολογική κατοικία μιας εταιρείας, η δημιουργία ουσιαστικής βάσης (substance), με γραφεία, υπαλλήλους και διαδικασίες.

Πλέον, εταιρείες, κυρίως τεχνολογίας (δύσκολο για βαριές βιομηχανίες), αξιολογούν το φορολογικό και νομικό πλαίσιο, την ευκολία διεκπεραίωσης συναλλαγών με τη δημόσια υπηρεσία, το κόστος και την ποιότητα ζωής, το διοικητικό κόστος, τη δυνατότητα εξεύρεσης προσωπικού, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και αρκετά άλλα πριν πάρουν τις τελικές τους αποφάσεις για μεταφορά της έδρας τους ή μέρους των εργασιών τους και αυτά είναι τα στοιχεία που πρέπει να αναδείξουμε ως χώρα.

Τα πλεονεκτήματα της Κύπρου

Ένα από τα πλεονεκτήματα της Κύπρου, που αναδεικνύεται με κάθε ευκαιρία, είναι η γεωγραφική της θέση και ως εκ τούτου μπορεί να αποτελέσει «δίοδο» για εταιρείες που θέλουν να έχουν βάση στην Ευρώπη αλλά και για ευρωπαϊκές εταιρείες που θέλουν να εγκατασταθούν σε ένα σταθερό γεωπολιτικό περιβάλλον και να δραστηριοποιηθούν σε χώρες της περιοχής, όπως η Μέση Ανατολή.

Επιπλέον, η χώρα μας διαθέτει πλεονεκτήματα για άτομα υψηλής οικονομικής επιφάνειας που θέλουν να εγκατασταθούν μόνιμα σε αυτήν, είτε μέσω της απαλλαγής 50% των μισθών τους από το φόρο, αν είναι η πρώτη φορά που γίνονται φορολογικοί κάτοικοι, είτε μέσω του καθεστώτος μη κατοίκου (non domicile), όπου απαλλάσσονται από την καταβολή φόρων σε μερίσματα με εξαίρεση τις εισφορές στο Γενικό Σύστημα Υγείας (παρόμοια σχήματα υπάρχουν σε Ελλάδα και Μάλτα, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο πολύ πρόσφατα αποφάσισε να το καταργήσει σταδιακά).

Γίνεται αντιληπτό ότι η μετεγκατάσταση εταιρειών με το προσωπικό τους αλλά και ατόμων υψηλής επιφάνειας (φαίνεται τελευταίως να υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από Ευρωπαίους πολίτες) ωφελεί την οικονομία οριζόντια με την αύξηση στην κατανάλωση, την αγορά ή ενοικίαση κατοικίας και άλλα. Αυτά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τις συζητήσεις για τη φορολογική μεταρρύθμιση, δηλαδή τα μέτρα με πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Από την άλλη, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή να μην «καταστρέψουμε» ένα φορολογικό μοντέλο, το οποίο αποδίδει και να μην προχωρήσουμε σε αστόχευτη / μη σωστά αξιολογημένη παραχώρηση κινήτρων / φοροελαφρύνσεων / φοροαφαιρέσεων που να δημιουργήσει προβλήματα στα δημόσια οικονομικά. Επιπλέον, για οποιοδήποτε κίνητρο παραχωρείται, λόγω της «πικρής» προηγούμενης εμπειρίας, πρέπει να συνοδεύεται με μηχανισμούς ελέγχου και λογοδοσίας.

Στην Κύπρο, πέρα από την εναρμόνιση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες που αφορούν τις διαδικασίες αντιμετώπισης φαινομένων καταπολέμησης ξεπλύματος βρόμικου χρήματος, εφαρμόζεται η ανταλλαγή πληροφοριών για τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς, με την πληροφόρηση να δίνεται από τα χρηματοπιστωτικά και άλλα παρόμοια ιδρύματα, όπως ασφαλιστικές εταιρείες και οργανισμούς παροχής επενδυτικών υπηρεσιών στις φορολογικές Αρχές.

Επιπλέον εφαρμόστηκε, παρά τα προβλήματά του, το μητρώο των τελικών δικαιούχων, ενώ φαίνεται να προωθούνται οι διαδικασίες εκσυγχρονισμού του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών μέσα από την τεχνολογική αναβάθμιση.

Επισημαίνεται ότι βρίσκεται στα σκαριά η νέα αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Οδηγία (AML6), η οποία όπως φαίνεται θα συμπεριλαμβάνει πρόνοια για κατάργηση συναλλαγών σε μετρητά πέραν των δέκα χιλιάδων ευρώ και αναθεώρηση του κανονισμού που αφορά τις μεταφορές κεφαλαίων.

Η Ενιαία Εποπτική Αρχή

Τις τελευταίες εβδομάδες έχει αναπτυχθεί στη δημόσια σφαίρα των συζητήσεων, μετά από τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, η απόφαση της Κυβέρνησης για τη δημιουργία της Ενιαίας Εποπτικής Αρχής σε ό,τι αφορά τις διοικητικές υπηρεσίες. Η ανομοιομορφία στην εποπτεία είχε επισημανθεί τόσο από την Τρόικα, έντεκα χρόνια πριν, αλλά και την έκθεση της Moneyval. Το εγχείρημα δεν προχώρησε λόγω των αντιδράσεων που υπήρχαν, οπότε ΥΠΟΙΚ και Κυβέρνηση, ναι μεν θα πρέπει να προχωρήσουν σε διαβούλευση από τη μια, από την άλλη, όμως, θα πρέπει να επιμείνουν στην αναγκαιότητά της.

Από τις δηλώσεις του ΥΠΟΙΚ εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι έλεγχοι θα γίνονται από κοινού από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) (η οποία ήδη εποπτεύει εταιρείες παροχής διοικητικών υπηρεσιών αλλά σίγουρα θα πρέπει να ενισχυθεί σε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνολογία) και τον εκάστοτε επαγγελματικό σύνδεσμο.

Έτσι όλοι θα εφαρμόζουν τις ίδιες οδηγίες ώστε να υπάρχει συνέπεια και θα υπόκεινται στους ίδιους ελέγχους. Γίνονται συζητήσεις όσον αφορά το απόρρητο των πληροφοριών, ωστόσο δεν νομίζω κανένας να πιστεύει ότι οι λειτουργοί της ΕΚ θα αφήνουν να διαρρεύσουν πληροφορίες, όμως αυτό ρυθμίζεται εύκολα με το να τονιστεί ότι έγγραφα που αφορούν τον έλεγχο θα παραμένουν με τον εκάστοτε επαγγελματικό σύνδεσμο. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τα μητρώα για τα εμπιστεύματα, τα οποία θα πρέπει να ενοποιηθούν σε ένα κάτω από την ΕΚ.

Επιπλέον, έχει αναφερθεί ότι γίνεται προσπάθεια για συγκέντρωση/ενοποίηση των παρόχων, διότι οι νέες κατευθυντήριες γραμμές θα προϋποθέτουν νέες διαδικασίες, ανάγκη για πρόσληψη ανθρώπινου δυναμικού και αυξημένα έξοδα. Όμως, η νομοθεσία είναι μία και θα πρέπει να ακολουθούνται ομοιόμορφες διαδικασίες, οπότε δεν τίθεται θέμα μεγέθους του παρόχου.

Ακόμη και αν κάποιος δεχτεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προκρίνει τη δημιουργία της ενιαίας εποπτικής Αρχής, δεν θα ήταν καλό να προχωρήσουμε από μόνοι μας; Να αυξήσουμε το πεδίο εφαρμογής του νόμου που αφορά στη νομοθεσία για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, αυξάνοντας τις υπόχρεες οντότητες (ειδικά σε υψηλού ρίσκου τομείς) και ενισχύοντας την εποπτεία.

Αντιλαμβανόμαστε ότι πρέπει να υπάρξει συντονισμός και διάλογος, αλλά με αρχή, μέση και τέλος. Ευχόμαστε καλή Καθαρή Δευτέρα και θα ήταν καλά να θυμόμαστε τα γεγονότα των τριημέρων πριν από έντεκα χρόνια που η αγκινάρα, η ταραμοσαλάτα, οι πατάτες οι βραστές και οι ελιές οι τσακκιστές εκάτσαν μας στο στομάχι.