Δομή διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνου

Η αποτελεσματική διακυβέρνηση, η διαχείριση κινδύνων και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου είναι πρωταρχικής σημασίας για τη διαφύλαξη των οργανισμών και τη μακροπρόθεσμη επιτυχία τους. Μεταξύ των διαφόρων διαθέσιμων πλαισίων, το μοντέλο «Τρεις Γραμμές Άμυνας» ξεχωρίζει ως μια ευρέως αναγνωρισμένη προσέγγιση, που εξουσιοδοτεί τους Οργανισμούς να δημιουργήσουν ισχυρές δομές για τη διαχείριση κινδύνων και ελέγχων. Στο σημερινό περίπλοκο επιχειρηματικό τοπίο, όταν οι Οργανισμοί επιλέγουν εξωτερικούς ελεγκτές, χρειάζεται να βεβαιωθούν ότι διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία πληροφορικής, εμπειρία και πιστοποιήσεις του κλάδου, όπως η διαπίστευση CISA (Certified Information Systems Auditor), για τη διεξαγωγή συνολικής και ανεξάρτητης αξιολόγησης των ελέγχων πληροφορικής και των κινδύνων τους. Υιοθετώντας τον εξωτερικό έλεγχο πληροφορικής ως την τέταρτη γραμμή άμυνας, οι Οργανισμοί μπορούν να ενισχύσουν τη διακυβέρνηση, τη διαχείριση κινδύνων και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου, επιδεικνύοντας μια προορατική προσέγγιση για την αντιμετώπιση κινδύνων πληροφορικής και τη διαφύλαξη κρίσιμων περιουσιακών τους στοιχείων.

Οι Οργανισμοί αντιμετωπίζουν συχνά ελλείψεις επίβλεψης κινδύνου, οδηγώντας τους σε κατακερματισμένες προσπάθειες διαχείρισης κινδύνου και στην πιθανότητα οικονομικής ή επιχειρησιακής καταστροφής. Χωρίς ένα δομημένο περιβάλλον ελέγχου, οι Οργανισμοί θα αντιμετωπίσουν αναποτελεσματικότητα, όπως πλεονασμούς, κενά ή ασυνέπειες στις δραστηριότητες ελέγχου, που διακυβεύουν την αποτελεσματικότητα του μετριασμού του κινδύνου. Η απουσία ενός καλά καθορισμένου πλαισίου λογοδοσίας θέτει προκλήσεις συμμόρφωσης, εκθέτοντας τους Οργανισμούς σε νομικούς και ρυθμιστικούς κινδύνους, που μπορούν να βλάψουν τη φήμη τους και να επιφέρουν κυρώσεις. Η ανεπαρκής σαφήνεια ρόλων και ευθυνών οδηγεί σε αναποτελεσματική κατανομή πόρων, συμπεριλαμβανομένων διπλών προσπαθειών ή και ακατάλληλης χρήσης των διαθέσιμων πόρων, παρεμποδίζοντας την παραγωγικότητα του Οργανισμού.

Για να δημιουργηθεί μια ισχυρή βάση διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνου, οι Οργανισμοί θα χρειαστεί να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής των παρακάτω συστάσεων:

• Πρώτον, ο σαφής καθορισμός των ρόλων και των ευθυνών μέσω μιας δομής διακυβέρνησης διασφαλίζει τη λογοδοσία χρησιμοποιώντας το μοντέλο «Τρεις Γραμμές Άμυνας».
• Δεύτερον, η καλλιέργεια μιας κουλτούρας με επίγνωση του κινδύνου προάγει την υπευθυνότητα και τον προληπτικό εντοπισμό, αξιολόγηση και παρακολούθηση του κινδύνου σε όλα τα επίπεδα.
• Τρίτον, η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου διαχείρισης κινδύνων ευθυγραμμισμένου με τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου ενισχύει τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου.
• Τέταρτον, η προώθηση της ανοιχτής επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών επιτρέπει μια συνεκτική προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνου.
• Τέλος, η επένδυση στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη εξοπλίζει το προσωπικό με τις απαραίτητες δεξιότητες για την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και τη λήψη προληπτικών μέτρων.

Αυτές οι συστάσεις θα ενισχύσουν τις δυνατότητες διαχείρισης οργανωτικού κινδύνου και θα επιτρέψουν μια προληπτική προσέγγιση για τον μετριασμό του κινδύνου. Προέρχονται από τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου και βασίζονται στην καθοδήγηση που παρέχεται από επαγγελματικούς οργανισμούς όπως o Σύνδεσμος Ελέγχου και Ελέγχου Πληροφοριακών Συστημάτων (ISACA) και το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών (IIA). Αγκαλιάζοντας το μοντέλο «Τρεις Γραμμές Άμυνας» και εφαρμόζοντας αυτές τις συστάσεις, οι Οργανισμοί μπορούν να ενισχύσουν τα συστήματα διακυβέρνησης, διαχείρισης κινδύνων και εσωτερικού ελέγχου τους, ανοίγοντας τον δρόμο για βιώσιμη ανάπτυξη και επιτυχία. Ωστόσο, στο σημερινό ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό τοπίο, όπου οι Οργανισμοί βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα συστήματα πληροφορικής και αντιμετωπίζουν αυξανόμενες απειλές στον κυβερνοχώρο, έχει καταστεί κρίσιμο να εισαχθεί ένα πρόσθετο επίπεδο διασφάλισης με τη μορφή εξωτερικού ελέγχου τεχνολογίας πληροφορικής, ως μέρος του οικονομικού ελέγχου. Αυτή η τέταρτη γραμμή άμυνας μπορεί να προσφέρει εξειδικευμένη τεχνογνωσία και ανεξάρτητη εποπτεία, ενισχύοντας σημαντικά τις συνολικές δυνατότητες διαχείρισης κινδύνου του Οργανισμού.

Η ενσωμάτωση του εξωτερικού ελέγχου πληροφορικής κατά τoν οικονομικό έλεγχο προσφέρει πολλά οφέλη για τους Οργανισμούς εφόσον οι εξωτερικοί ελεγκτές πληροφορικής διαθέτουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία στην αξιολόγηση συστημάτων πληροφορικής, ελέγχων και μέτρων ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, επιτρέποντας μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των ψηφιακών κινδύνων. Κατ’ επέκτασιν, η ανεξάρτητη και αντικειμενική τους προοπτική ενισχύει την αξιοπιστία των ευρημάτων, ως μέρος του οικονομικού ελέγχου, αναπτύσσοντας βαθμιαία στους ενδιαφερόμενους φορείς εμπιστοσύνη προς τη διακυβέρνηση πληροφορικής και τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου του Οργανισμού. Επιπλέον, οι εξωτερικοί έλεγχοι πληροφορικής θα καλύψουν ένα ευρύ φάσμα τομέων πληροφορικής, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς και τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου. Έτσι, αυτοί οι έλεγχοι διευκολύνουν τον προληπτικό μετριασμό του κινδύνου, εντοπίζοντας τρωτά σημεία, παρέχοντας συστάσεις για ενίσχυση των ελέγχων και βοηθώντας στην ανάπτυξη ισχυρών σχεδίων αντιμετώπισης συμβάντων και επιχειρηματικής συνέχειας.

Καθορίζοντας με σαφήνεια τις ευθύνες και τους ρόλους των βασικών ενδιαφερομένων που εμπλέκονται στις δραστηριότητες διαχείρισης και ελέγχου κινδύνου, προάγεται η λογοδοσία, η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα σε ολόκληρο τον Οργανισμό. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιθανά οφέλη, όπως συνοπτικά περιγράφονται, συνιστάται στους Οργανισμούς να προσλάβουν εξωτερικούς ελεγκτές με δυνατότητες ελέγχου πληροφορικής για να χρησιμεύσουν ως η τέταρτη γραμμή άμυνας στη δομή διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνου. Αυτό θα συμπληρώσει τις υπάρχουσες γραμμές άμυνας και θα ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα των οργανισμών να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τους κινδύνους που σχετίζονται με την πληροφορική.

*Senior Manager, IT Audit Services, KPMG Limited