Μια πρώτη εκτίμηση της επίθεσης του Ιράν εναντίον του Ισραήλ
Το πρωινό της 14ης Απριλίου 2024 το Ιράν εξαπέλυσε ευρείας κλίμακας πυραυλική επίθεση εναντίον του Ισραήλ, ως αντίποινα της καταλογιζόμενης επίθεσης του Ισραήλ στο Ιρανικό Προξενείο στη Δαμασκό της 1ης Απριλίου 2024. Οι επιθέσεις, με πέραν των 300 μη-επανδρωμένων αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων δημιουργούν, προφανώς, όχι μόνο περιφερειακή αλλά και παγκόσμια ανησυχία, αφού κλιμακώνεται με έντονο τρόπο η ήδη τεταμένη κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ειδικά μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ και τον επακόλουθο πόλεμο στη Γάζα, ο οποίος, επίσης, κλιμακώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Τα δεδομένα μέχρι στιγμής συνοψίζονται στα ακόλουθα: Πρώτον, η αντίδραση του Ιράν στην επίθεση στο Προξενείο του της Δαμασκού ήταν αναμενόμενη. Αυτό, άλλωστε, είχε ανακοινωθεί από το ίδιο το Ιράν και ήδη τα τελευταία εικοσιτετράωρα οι πληροφορίες ανέφεραν ένα «άμεσα επικείμενο πλήγμα» εναντίον Ισραηλινών στόχων. Αυτό που δεν ήταν τόσο αναμενόμενο ήταν η απευθείας επίθεση, για πρώτη φορά, από την επικράτεια του Ιράν εναντίον του Ισραήλ – κάτι που ξεφεύγει από την μέχρι τώρα πρακτική επιθέσεων εναντίον του Ισραήλ μέσω τρίτων (βλ. Χεζμπολλάχ, Χαμάς, Χούθι). Δεύτερον, το εύρος της επίθεσης ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, ενδεχομένως από το μεγαλύτερο το χρονικό διάστημα. Τρίτον, ο τρόπος της επίθεσης είναι ενδεικτικός της, προφανώς, εκτεταμένης προετοιμασίας και σχεδιασμού από πλευράς Ιράν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα – η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών απασχόλησαν την Ισραηλινή αεράμυνα που επιφορτίστηκε την αναχαίτησή τους, ακολουθούμενη από την χρήση βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ, σε μια ομοβροντία πυρών. Τέταρτον, στο παρόν στάδιο δεν είναι ξεκάθαρο το ποιοι στόχοι έχουν πληγεί – γεγονός αποτελεί ότι δεν πλήγησαν κατοικημένες περιοχές αλλά στρατιωτικές εγκαταστάσεις, χωρίς όμως να είναι γνωστό από πλευράς Ισραήλ ή ανεξάρτητων πηγών το εύρος των ζημιών που έχουν προκληθεί. Πέμπτον, επισημαίνεται η εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτείων της Αμερικής και του Ηνωμένου Βασιλείου μέσω των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο που υποβοήθησαν το έργο του Ισραήλ για την αναχαίτηση των πυραυλικών επιθέσεων. Έκτον, η επίθεση του Ιράν είναι άνευ προηγουμένου και αυτό επίσης καταγράφεται. Έβδομον, αν και μαζικές σε αριθμό πυραύλων, η επίθεση ήταν στοχευμένη και ενδεχομένως προειδοποιημένοι.
Ως εκ των πιο πάνω, δημιουργούνται τα ακόλουθα ερωτήματα: Πρώτον, ποια θα είναι η αντίδραση του Ισραήλ στην απευθείας επίθεση που έχει δεχθεί; Δεύτερον, κατά πόσο η χρήση βίας από πλευράς του Ιράν έναντι του Ισραήλ αιτιολογείται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου; (υπενθυμίζεται ότι η Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Ιράν στον ΟΗΕ δικαιολόγησε τις επιθέσεις στη βάση του Άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ που αναφέρεται στο εγγενές δικαίωμα στην αυτοάμυνα, εις απάντηση της επίθεσης στο Προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό την 1η Απριλίου 2024). Τρίτον, κατά πόσον θα υπάρξει κλιμάκωση της κρίσης στις αμέσως επόμενες μέρες και κατά πόσον θα εμπλακούν απευθείας οι ΗΠΑ και τρίτες δυνάμεις. Τέταρτον, κατά πόσον θα υπάρξουν σοβαρές προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης που έχει δημιουργηθεί.
Αποτελεί γεγονός ότι η κατάσταση ως εξελίσσεται είναι πρωτοφανής, με συνέπειες που δεν μπορούν να εκτιμηθούν επακριβώς. Το βέβαιο είναι ότι η οποιαδήποτε κλιμάκωση της κρίσης μπορεί να οδηγήσει σε μια τεράστια γενίκευση της ήδη προβληματικής κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή με παγκόσμιες διαστάσεις.
