ART AERI: Ιωάννης Κισσονέργης
Ο Ιωάννης Κισσονέργης γεννήθηκε στην Λευκωσία το 1889 και πέθανε το 1963. Θεωρείται ο πατέρας και ο πρώτος δάσκαλος της κυπριακής υδατογραφίας. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1907 και στην συνέχεια ακολούθησε ιατρικές σπουδές για τρία χρόνια στην Αθήνα. Κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους υπηρετεί ως εθελοντής γιατρός στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος του πολέμου σταματά τις σπουδές στην ιατρική και γράφεται στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Ο Κισσονέργης πήρε την πρώτη του καλλιτεχνική παιδεία στην Αθήνα, γι’ αυτό ήταν πολύ φυσικό να επηρεαστεί καλλιτεχνικά από το κλίμα που επικρατούσε εκεί τις δύο πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας. Η ασθένεια της φυματίωσης, δυστυχώς, τον αναγκάζει να διακόψει τις σπουδές του και να γυρίσει πίσω στην Κύπρο. Συνεχίζει να ζωγραφίζει με πάθος τα σοκάκια και τις γειτονιές της παλιάς Λευκωσίας, ενώ παράλληλα εργάζεται και σαν καθηγητής Τέχνης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και στην Αγγλική Σχολή. Η πρώτη του έκθεση γίνεται τον Ιανουάριο του 1932 και εκθέτει 15 έργα. Το 1953 εγκαταλείπει την Κύπρο και μεταβαίνει οικογενειακώς στη Νότιο Αφρική. Τα θέματά του ήταν εμπνευσμένα από σκηνές της καθημερινής ζωής με πολλά αστικά, αγροτικά, θαλασσινά και ορεινά τοπία. Οι ελαιογραφίες του με θέμα τη καθημερινή ζωή αποτελούν ένα είδος ηθογραφίας, επηρεασμένες από το πνεύμα της ζωγραφικής του γαλλικού υπαιθρισμού. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’40 είναι πιο συγκρατημένες και δίνουν την ίδια σημασία. Τα χρώματα είναι πιο μουντά και η πινελιά ήσυχη και περιγραφική. Πολλά από τα έργα του δεν είναι χρονολογημένα.
Ο Αδαμάντιος Διαμαντής, μαθητής γυμνασίου τότε, τον θυμάται να σχεδιάζει στον πίνακα το θέμα των εξετάσεων, ένα γυμνό πάνω σε βάθρο, και γράφει: «Στην κατανόηση που είχα απ’ αυτόν οφείλω την απόφασή μου να ακολουθήσω τον δρόμο που έπιασα. Δεν ήμουν ο μόνος. Ο επόμενος ήταν ο ζωγράφος Σολ. Φραγκουλίδης. Ως δάσκαλος ο Κισσονέργης έδωσε κατά τον πλέον εμφανή τρόπο κάτι το πιο συγχρονισμένο και καινούργιο για την εποχή του, που γέμιζε εμάς τους μαθητές του με ενθουσιασμό και ελπίδες».
Ο Τηλέμαχος Κάνθος γράφει για το έργο του Κισσονέργη: «Γύρισα την Κύπρο, και από το 1944 και ύστερα έμεινα στη Λευκωσία και έβλεπα, εδώ και εκεί, κάποια έργα του Κισσονέργη, ιδίως ακουαρέλες, με θέμα τη Λευκωσία, με μια ερευνητική ματιά ακούραστη, ένα σχέδιο σαφές και απέριττο, προσηλωμένο στην απόδοση της ζωγραφικής ουσίας. Τη Λευκωσία ο ζωγράφος την αγάπησε και την απέδωσε χρωματικά».
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου τίμησε τον ζωγράφο και το έργο του με την έκδοση βιβλίου το 1993. Σε αυτό γράφονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Στις υδατογραφίες ζωγραφίζει συνήθως εκ του φυσικού και δείχνει μια προτίμηση για τις μικρές επιφάνειες. Διαλέγει χρώματα πλούσια και φωτεινά. Είναι σχολαστικός στη μελέτη των τόνων και η πινελιά του εκφράζει νηφάλια και στοργικά τις εντυπώσεις του. Οι υδατογραφίες του Κισσονέργη έχουν και την αξία σημαντικών ντοκουμέντων. Τα εικονιζόμενα πρόσωπα και οι σκηνές της καθημερινότητας παραπέμπουν σε ένα παρελθόν οριστικά χαμένο, ενώ οι τοποθεσίες και τα μνημεία ανήκουν συχνά σε περιοχές που είναι σήμερα κατεχόμενες».
Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.
Μακαρίου 71, Λ/σια
