Το σκάνδαλο που αναδύθηκε… από τα απόνερα μιας πλημμύρας

Τα απόνερα -κυριολεκτικά και μεταφορικά- της χαλαζόπτωσης την Καθαρά Δευτέρα, που πλημμύρισαν τις αποθήκες φαρμάκων του Υπουργείου Υγείας, έφεραν στο φως της δημοσιότητας ένα ακόμα σκάνδαλο με διάφορες πτυχές. Από τη μια, οι ζημιές ύψους €880.000 σε 149 φαρμακευτικά σκευάσματα, επηρεάζοντας 105.401 συσκευασίες που φυλάγονταν στις αποθήκες του Υπουργείου Υγείας, στη βιομηχανική περιοχή Στροβόλου και κυρίως οι συνθήκες κάτω από τις οποίες το συγκεκριμένο κτήριο θεωρήθηκε ότι μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό. Από την άλλη, η γη στην οποία βρίσκονται οι αποθήκες στη συγκεκριμένη περιοχή, που ενοικιάζονταν από το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας σε ιδιώτη (ο οποίος κατέβαλε επί μία 15ετία πέριξ των €80.000 ως ενοίκιο), που, όπως αποδεικνύεται, φέρεται να εκμίσθωσε στη συνέχεια στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, με το Υπουργείο Υγείας να του καταβάλλει το ιλιγγιώδες ποσό των 2,8 εκατομμυρίων ευρώ.

Η… (α)καταλληλότητα στο μεγαλείο της

Μιλώντας ενώπιον της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, η Διευθύντρια των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, Έλενα Παναγιωτοπούλου, ανέφερε ότι ανέκαθεν οι φαρμακευτικές αποθήκες υπάγονταν στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, προσθέτοντας ότι αυτές μεταφέρθηκαν από το ΣΟΠΑΖ στη Βιομηχανική Περιοχή Στροβόλου το 2004. Όπως εξήγησε, το 2017 η αρμοδιότητα της προμήθειας των φαρμάκων μετατέθηκε στη Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας, για να μην υπάρχει σύγκρουση συμφέροντος. «Οι αποθήκες δεν είναι πλέον υπό την αρμοδιότητά μας», τόνισε.

Εν συνεχεία, η κ. Παναγιωτοπούλου ανέγνωσε στους βουλευτές την έκθεση εποπτείας των αποθηκών που είχαν διενεργήσει στις 22 Νοεμβρίου 2019, κατόπιν αιτήματος. Ανέφερε ότι, κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης, μερικές από τις κυριότερες μη συμμορφώσεις που εντοπίστηκαν ήταν ο ακατάστατος χώρος, το φθαρμένο πάτωμα, η έλλειψη συστήματος θερμομέτρησης, η μη λειτουργία εντομοπαγίδων, η ύπαρξη άχρηστων αντικειμένων, καθώς και οι ρωγμές στην οροφή του κτηρίου που επέτρεπαν την εισροή ύδατος. Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν κλειδωμένος ο χώρος φύλαξης των ανακληθέντων φαρμάκων και ότι το προσωπικό των αποθηκών δεν είχε τύχει σωστής εκπαίδευσης για τη διανομή φαρμάκων.

Η κ. Παναγιωτοπούλου διευκρίνισε ότι η έκθεση εισηγείτο την άμεση λήψη διορθωτικών μέτρων και την επανάληψη της επιθεώρησης μετά τα διορθωτικά μέτρα.

Σκανδαλώδης η παραχώρηση σύμφωνα με την ΕΥ

Η καταστροφή φαρμάκων και σκευασμάτων όμως αποτέλεσε, όπως φαίνεται, την κορυφή του παγόβουνου, αφού οι αποκαλύψεις έφεραν στο φως τα όσα ανεξήγητα συνέβησαν την τελευταία εικοσαετία και αφορούν την ενοικίαση της κρατικής γης σε ιδιώτη, που στη συνέχεια υπενοικιάστηκε στο Υπουργείο Υγείας -και κατ’ επέκτασιν πίσω στο κράτος- με υπερπολλαπλάσιο αντίτιμο. Το συγκεκριμένο τεμάχιο παραχωρήθηκε το 1979 έναντι ενοικίου (γύρω στις 6,5 χιλιάδες ευρώ τον χρόνο) σε ιδιώτη για την κατασκευή/λειτουργία εργοστασίου αλουμινίου. Η αρχική σύμβαση είχε διάρκεια 33 χρόνια με δικαίωμα ανανέωσης στα 99. Στις 17.6.2003, η Επαρχιακή Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων, σε νέα συνεδρία της, αφού αξιολόγησε τη δαπάνη για εκτέλεση των εργασιών, αποφάσισε να εγκρίνει ως μηνιαίο ενοίκιο τη £1,75 ανά τ.μ.

Ακολούθως το 2003 υπογράφτηκε σύμβαση ενοικίασης μεταξύ συγκεκριμένης εταιρείας και του Διευθυντή Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπ. Υγείας με διάρκεια τα πέντε έτη.

Υπήρχε, επίσης, το δικαίωμα ανανέωσης της σύμβασης για άλλα 4 χρόνια. Η εταιρεία ωστόσο που το είχε ενοικιάσει είχε τερματίσει τις δραστηριότητές της το 2004. Στις 20.2.2003, ο Διευθυντής των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών με επιστολή του προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών ζήτησε έγκριση για την ενοικίαση του εν λόγω χώρου.

Βάσει της έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, τον Μάρτιο του 2003, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε την κατ’ αρχήν ενοικίαση των υποστατικών από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες και τον επόμενο μήνα, Απρίλιο, ο Διευθυντής των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών ζήτησε, μεταξύ άλλων, από την Επαρχιακή Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων, όπως εξετάσει το θέμα της ενοικίασης του υποστατικού και καθορίσει το ενοίκιο.

Στις 6.5.2003, η Επαρχιακή Επιτροπή Καθορισμού Ενοικίων σε συνεδρία της εξέτασε το πιο πάνω θέμα, καθώς και την Πρόταση του ιδιοκτήτη για ενοικίαση των υποστατικών, έναντι μηνιαίου ενοικίου £1,50 / τ.μ., αφού εκτελεσθούν οι απαραίτητες εργασίες για ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών της Υπηρεσίας, τα έξοδα των οποίων θα αναλάμβανε ο ιδιοκτήτης.

Μιλώντας στη «Σ» ο εκπρόσωπος Τύπου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, Μάριος Πετρίδης, έκανε λόγο για «καραμπινάτη» περίπτωση διασπάθισης δημοσίου χρήματος, παραπέμποντάς μας στη σχετική έκθεση του 2019, που αφορά τον έλεγχο ενοικιάσεων υποστατικών στον Δημόσιο Τομέα. Όπως αναφέρεται ξεκάθαρα στην έκθεση «…από την 1.4.2004, ημερομηνία υπενοικίασης του τεμαχίου, μέχρι και τις 30.6.2016, οι ΦΥ κατέβαλαν στην εταιρεία Alox Ltd – ως εκμισθωτές – ενοίκια ύψους €1,7 εκ. περίπου, ενώ κατά την εν λόγω περίοδο το αντίστοιχο ποσό που κατέβαλε η συγκεκριμένη εταιρεία στο ΥΕΕΒ για τη μίσθωση της γης ανήλθε σε μόλις €80.000 περίπου. Η Υπηρεσία μας, όπως σημειώσαμε, θεωρεί σκανδαλώδες το Κράτος να παραχωρεί γη έναντι (χαμηλού) ενοικίου με στόχο την ανάπτυξη της βιομηχανίας και ο ενοικιαστής να την υπενοικιάζει – και δη σε κυβερνητικό τμήμα – εισπράττοντας ενοίκιο κατά 2.125% υψηλότερο από αυτό που ο ίδιος καταβάλλει, χωρίς μάλιστα να εξυπηρετείται ο αρχικός σκοπός λειτουργίας των βιομηχανικών περιοχών».

Και χωρίς τελική έγκριση

Πέραν των πιο πάνω, είχε τονιστεί ότι η απουσία τελικής έγκρισης καθιστά τη χρήση παράνομη, με την ΕΥ να αναφέρει ρητά «…η ενοικίαση των εν λόγω αποθηκών, οι οποίες – σύμφωνα με την προαναφερθείσα επιστολή ημερ. 30.4.2018 του Υπουργείου Υγείας – δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες άδειες τελικής έγκρισης και χρήσης υποστατικού, είναι παράνομη και δεν μπορεί να συνεχίζεται. Τέλος, σημειώσαμε ότι σε περίπτωση που η Νομική Υπηρεσία γνωματεύσει θετικά στην επιστολή του ΥΕΕΒ ημερ. 25.10.2016 για εξέταση του ενδεχομένου τερματισμού της σύμβασης μίσθωσης του εν λόγω τεμαχίου, θα μπορούσε να επανέλθει στην κυριότητα του Κράτους για χρήση από τις ΦΥ, χωρίς την ανάγκη καταβολής ενοικίου σε τρίτους, νοουμένου ότι θα προηγείτο συνεννόηση με τον ενυπόθηκο δανειστή σε σχέση με την υποθήκη που βαρύνει το εμπράγματο δικαίωμα».

Λιτά και απέριττα

Για να γίνει λοιπόν αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, αρκεί ν’ αναφέρουμε με απλά λόγια ότι το κράτος έδωσε κομμάτι γης για να λειτουργήσει εργοστάσιο αλουμινίου για €6,660 τον χρόνο. Το εργοστάσιο σταμάτησε να λειτουργεί και τη θέση του πήρε μια αποθήκη, η οποία κρίθηκε κατάλληλη να φιλοξενήσει φάρμακα και σκευάσματα (το πόσο κατάλληλη ήταν το λέγαμε από το ’19 και το διαπιστώσαμε την Καθαρά Δευτέρα). Το τεμάχιο μαζί με την αποθήκη, που στοίχιζε € 500 τον μήνα στον ιδιώτη, υπενοικιάστηκε πίσω στο κράτος και το Υπ. Υγείας για €150.000 τον χρόνο αρχικά (και €135.000 στη συνέχεια), ενώ -όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος Τύπου της ΕΥ- «πληρώσαμε ΚΑΙ την αποθήκη». Τι δεν καταλάβατε;