Η τρίτη χειρότερη χρονιά σε εισροή νερού της δεκαετίας

Το νερό έχει ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία του ανθρώπου και από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σε διάφορες χώρες και διαφορετικές κουλτούρες, συμβολίζει την καθαρότητα και την υγιή ροή της ζωής. Στην Κύπρο η αξία του νερού είναι ακόμη πιο πολύτιμη, λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών. Φέτος διανύουμε μιαν από τις χειρότερες χρονιές σχετικά με την εισροή νερού στα φράγματα, λόγω ανομβρίας. Η ποσότητα του νερού στα φράγματα βρίσκεται κάτω από το μισό της χωρητικότητάς τους.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, στις 2 Απριλίου η αποθηκευμένη ποσότητα νερού βρισκόταν στο 46,8% και στους 136 εκατ. κυβικούς τόνους, σε σχέση με πέρυσι που είχε ανέλθει σε 202 εκατ. κυβικούς τόνους και σε ποσοστό της τάξεως του 69,4%. Σε μια προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος, η Κυβέρνηση βάζει σε εφαρμογή για πρώτη φορά το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο Υδατικών Έργων με στόχο την επάρκεια του νερού.

Πλάνο με βάση το χειρότερο σενάριο

Για την ανάγκη εδραίωσης μιας μακροχρόνιας κυβερνητικής υδατικής πολιτικής, που ενδυναμώνει τη διαχείριση των υδάτων και λυμάτων, μιλά στη «Σ» η Υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου. Όπως αναφέρει, διανύουμε «δύο χρόνια ανομβρίας» και διαβεβαιώνει ότι «υπάρχει ασφαλές απόθεμα για τα επόμενα τρία χρόνια». Η κ. Παναγιώτου τονίζει ότι «πρώτη φορά καταρτίστηκε υδατικό πλάνο, του οποίου τα έργα αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2030. Το πλάνο του Υπουργείου λειτουργεί προληπτικά, λαμβάνοντας υπόψη το χειρότερο σενάριο ανομβρίας. Σε αυτό περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, επενδυτικά μέτρα άρδευσης για τους γεωργούς, νέες αφαλατώσεις και αναβάθμιση των υφισταμένων».

Σύμφωνα με την Υπουργό, «με το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο επιτυγχάνεται σωστή προτεραιοποίηση έργων στη βάση τεκμηριωμένων αναγκών, καλύτερη διάθεση των υδάτινων πόρων που μπορούν ν’ αξιοποιηθούν σε πλαίσιο ορθολογιστικής δημοσιονομικής διαχείρισης, παγκύπρια κατανομή κάλυψης αναγκών και καλύτερη εφαρμογή του προγράμματος κατασκευής αποχετευτικών συστημάτων». Όπως σημειώνει, «το Εθνικό Πλάνο καταγράφει σε σειρά προτεραιότητας τα υδατικά έργα του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και άλλων φορέων αποχέτευσης, συνολικού προϋπολογισμού 1,17 δισ. ευρώ. Τα έργα πρώτης προτεραιότητας είναι υπό κατασκευήν και αριθμούνται σε 33 υδατικά έργα υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης λυμάτων (προς συμμόρφωση των δεσμεύσεών μας με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα λύματα), ανακτημένου νερού και άρδευσης, εκτιμημένης αξίας 721,8 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το διάστημα 2024-2029. Υπό αξιολόγηση είναι άλλα 60 έργα εκτιμημένης αξίας 445,5 εκατ. ευρώ, με ορίζοντα έναρξης και ολοκλήρωσης το 2025 και 2030 αντίστοιχα».

«Διανύουμε μιαν από τις χειρότερες χρονιές σε ανομβρία»

Όπως εξηγεί στη «Σ η Ανώτερη Εκτελεστικός Μηχανικός του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, Γιάννα Οικονομίδου, «διανύουμε μιαν από τις χειρότερες χρονιές σε ανομβρία. Για πρώτη φορά δημιουργείται το Πλάνο με στόχο την πιο σωστή προτεραιοποίηση των αναγκών. Η δημιουργία του ήταν στους προγραμματισμούς του Υπουργείου Γεωργίας για ν’ αντιμετωπίσουμε την ανομβρία και την ξηρασία με κατάλληλες υποδομές και μηχανισμούς, με ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου και με διάφορα έργα υποδομής. Το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο περιλαμβάνει τέσσερεις κατηγορίες, όπως είναι η ύδρευση, η άρδευση, η αποχέτευση και η αξιοποίηση του ανακτημένου νερού από τα αστικά κύματα για τους γεωργούς», προσθέτει.

Στα μέτρα του Υπουργείου για την αντιμετώπιση της ανομβρίας περιλαμβάνεται και «το σενάριο κατανομής των υδάτινων πόρων, σύμφωνα με το οποίο η χρήση του νερού γίνεται σωστά και ορθολογικά. Το σενάριο στοχεύει στην πλήρη παροχή νερού, καθώς και στην εξοικονόμηση και όχι στη σπατάλη του πολύτιμου αυτού αγαθού. Ερωτηθείσα για το αν θα υπάρξει κίνδυνος διακοπής του νερού στα σπίτια, απάντησε ότι «διασφαλίζουμε την απρόσκοπτη παροχή νερού στα νοικοκυριά, ακόμη και με μειωμένα νερά στα φράγματα μέσα από τη λειτουργία αφαλάτωσης». Σύμφωνα με την κ. Οικονομίδου, «κάθε χρονιά αποτελεί μια νέα πρόκληση, καθώς υπάρχουν οι αστάθμητοι παράγοντες».

Η εισροή νερού στα φράγματα

Η εισροή νερού στα φράγματα για το 2023-2024 ανήλθε σε 21 εκατ. κυβικά μέτρα από την 1η Οκτωβρίου μέχρι και τις 5 Απριλίου, περίοδο με τους πιο βροχερούς μήνες του έτους. Όπως διευκρινίζει η κ. Οικονομίδου, οι περισσότερες βροχές υπολογίζονται μέχρι τέλος Απριλίου, μήνα που ήδη διανύουμε, και κατά συνέπειαν δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να υπάρξει αύξηση στις εισροές νερού μέχρι το επόμενο φθινόπωρο. Άλλες χρονιές με τις χειρότερες εισροές νερού στα φράγματα ήταν το 2013-2014 με 12 εκατ. κυβικούς τόνους και το 2015-2016 με 17 εκατ. κυβικούς τόνους, ενώ οι καλύτερες χρονιές με πολλές βροχές και πληρότητα φραγμάτων ήταν το 2018-2019 με 265 εκατ. κυβικούς τόνους και το 2021-2022 με 153 εκατ. κυβικούς τόνους.