Οι πολυεκλογές της 9ης Ιουνίου

Η 9η Ιουνίου 2024 αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική ημέρα, η οποία πέραν του γεγονότος ότι τότε θα πραγματοποιηθούν εκλογές που εκ των πραγμάτων αποτελούν γιορτή της δημοκρατίας, σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά διεξάγονται εκλογικές διαδικασίες, την ίδια μέρα, που αφορούν στην εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης (δημοτικές, κοινοτικές και εκλογές για τα μέλη των Σχολικών Εφορειών σε δημαρχούμενες περιοχές). Η ιδιαιτερότητα, επιπρόσθετα, των επερχόμενων εκλογών αφορούν στο ότι όσον αφορά στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση αυτές είναι οι πρώτες που διεξάγονται μετά την ολοκλήρωση της (πολυετούς και επίπονης) διαδικασίας της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης που στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των φορέων των τοπικών κοινωνιών.

Οι πολυεκλογές της 9ης Ιουνίου αποτελούν τεράστιο διακύβευμα από άποψης διαδικαστικών ζητημάτων λόγω της πολυπλοκότητάς τους, με αυτές να περιλαμβάνουν: εκλογές για ανάδειξη Δημάρχων (σε δημαρχούμενες περιοχές)• εκλογές Αντιδημάρχων (σε επίπεδο Δημοτικών Διαμερισμάτων)• εκλογές Δημοτικών Συμβούλων (σε επίπεδο Δημοτικών Διαμερισμάτων)• εκλογές Κοινοταρχών (σε κοινότητες) • εκλογές Κοινοτικών Συμβουλίων (σε κοινότητεςς)• εκλογές Προέδρων Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (σε επαρχιακό επίπεδο)• εκλογές μελών Σχολικών Εφορειών (σε δημαρχούμενες περιοχές) • και, εκλογές Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (σε παγκύπριο επίπεδο). Σε αυτές τις εκλογές ισχύουν τέσσερις διαφορετικοί εκλογικοί κατάλογοι, ήτοι ο μόνιμος εκλογικός κατάλογος για Κύπριους πολίτες (ισχύει για όλες τις εθνικές εκλογές, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωεκλογών και των εκλογών τοπικής αυτοδιοίκησης), ο ειδικός εκλογικός κατάλογος Ευρωπαίων πολιτών για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο ειδικός εκλογικός κατάλογος Ευρωπαίων πολιτών για τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ο ειδικός εκλογικός κατάλογος Τουρκοκυπρίων για τις εκλογές ανάδειξης μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πέραν των εκλογικών κέντρων στην Κύπρο, που έχουν αυξηθεί λόγω των πολυεκλογών, προγραμματίζεται να λειτουργήσουν εκλογικά κέντρο στο εξωτερικό, σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Βέλγιο στην βάση ειδικού εκλογικού καταλόγου. Σημειώνεται, παράλληλα, ότι οι εκτοπισθέντες εκλογές, όσον αφορά στις εκλογές ανάδειξης αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ψηφίζουν τόσο με βάση τον τόπο διαμονής τους, όσο και με βάση τον τόπο καταγωγής τους.

Ο ψηφοφόρος θα λάβει ανάλογα με τον εκλογικό κατάλογο που είναι εγγεγραμμένος μέχρι έξι ψηφοδέλτια στις δημαρχούμενες περιοχές (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης, Δημάρχου, Αντιδημάρχου, Δημοτικών Συμβούλων και Μελών Σχολικών Εφορειών) και μέχρι τέσσερα ψηφοδέλτια στις Κοινότητες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης, Κοινοτάρχη, Μέλη Κοινοτικού Συμβουλίου). Για τους ημικατεχόμενους Δήμους, οι ψηφοφόροι στους σχετικούς εκλογικούς καταλόγους, λαμβάνουν ψηφοδέλτια για την εκλογή Δημάρχου, Αντιδημάρχου, Δημοτικών Συμβούλων και Μελών Σχολικών Εφορειών, ενώ για τους κατεχόμενους Δήμους και Κοινότητες, οι εκλογές λαμβάνουν ψηφοδέλτια, για τους κατεχόμενους Δήμους, Δημάρχου, Δημοτικών Συμβούλων και μελών Σχολικών Εφορειών και για τις κατεχόμενες κοινότητες, για Κοινοτάρχη και μελών Κοινοτικού Συμβουλίου.

Για σκοπούς διευκόλυνσης της διαδικασίας και οριοθέτησης των διαφορετικών εκλογών που θα λάβουν χώραν, τα ψηφοδέλτια για τις διαφορετικές εκλογές, που ειρήσθω εν παρόδω ρίχνονται όλα στην ίδια κάλπη, θα έχουν διαφορετικό χρώμα, ως ακολούθως: Μέλη Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - μπλε• Προέδροι Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης - μωβ• Δημάρχοι - κίτρινο• Αντιδημάρχοι - καφέ• Δημοτικοί Σύμβουλοι - λευκό• Μέλη Σχολικών Εφορειών - πράσινο• Κοινοτάρχες - πορτοκαλί• Μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων – γκρίζο. Τονίζεται, επίσης, ότι για κάθε ψηφοδέλτιο διαφέρουν οι σταυροί προτίμησης που ο ψηφοφόρος μπορεί να σημειώσει: για τις εκλογές ανάδειξης των Μελών του Ευρωκοινοβουλίου οι σταυροί προτίμησης δεν μπορούν να είναι περισσότεροι των δύο• για τους δημοτικούς συμβούλους/μελών σχολικής εφορείας οι σταυροί προτίμησης δεν πρέπει να είναι περισσότεροι του ενός σταυρού για κάθε τέσσερις δημοτικούς συμβούλους ή μελών σχολικών εφορειών (αν ο αριθμός των συμβούλων ή μελών διαιρούμενος διά του αριθμού τέσσερα αφήνει υπόλοιπο, ο ολικός αριθμός των σταυρών προτίμησης αυξάνεται κατά ένα)• για τις εκλογές των μελών κοινοτικών συμβουλίων ένας σταυρός προτίμησης για κάθε δύο μέλη κοινοτικού συμβουλίου (αν ο αριθμός των συμβούλων ή μελών διαιρούμενος διά του αριθμού δυο αφήνει υπόλοιπο, ο ολικός αριθμός των σταυρών προτίμησης αυξάνεται κατά ένα), ενώ για τις εκλογές Δημάρχων, Κοινοταρχών, Προέδρων Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης ο σταυρός προτίμησης είναι ένας.

Έχοντας υπόψιν τα πιο πάνω, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι επερχόμενες εκλογές είναι πολύπλοκες και οι πολίτες πρέπει να εξοικειωθούν με τις διαδικασίες ούτως ώστε αυτές να διεξαχθούν ομαλά, δημοκρατικά και πάντα με την συμμετοχή σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες, η κάθε μια εκ των οποίων έχει τη δική της ιδιαίτερη σημασία, είτε αυτές αφορούν τις ευρωπαϊκές εκλογές ή τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση στη βάση της πρόσφατης μεταρρύθμισής της.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.