Natura το 75% της κρατικής δασικής γης
Μαρία Παναγιώτου: «Η Κύπρος, αν και έχει ένα μεγάλο ποσοστό περιοχών στο δίκτυο, δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει τα Διατάγματα Διαχείρισης και Προστασίας των περιοχών Natura»
Κάθε χρόνο στις 21 Μαΐου γιορτάζεται η Ευρωπαϊκή Ημέρα του Δικτύου Natura 2000. Πρόκειται για το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, το οποίο διασφαλίζει την προστασία των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων της Ευρώπης.
Στη χώρα μας έχουν καθοριστεί πέραν των 60 περιοχών, συμπεριλαμβανομένων θαλάσσιων και χερσαίων. Ορισμένες εξ αυτών είναι ο Ακάμας, το Κάβο Γκρέκο, το Δάσος της Πάφου, της Λεμεσού και του Μαχαιρά, η περιοχή της Αγίας Θέκλας, η λίμνη της Ορόκλινης, ο ποταμός της Περιστερώνας και άλλες. Μεταξύ άλλων προστατεύονται 21 θηλαστικά, 13 ερπετά, 3 αμφίβια, 2 αρθρόποδα, 1 ψάρι και 18 ενδημικά φυτά.
Η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μεγαλύτερο ποσοστό περιοχών που εμπίπτουν στο δίκτυο, ωστόσο παρατηρείται μια καθυστέρηση στην υλοποίηση σχετικών διαταγμάτων για προστασία των περιοχών.
«63 περιοχές συμπεριλαμβάνεται στο δίκτυο»
Για τη σημαντικότητα του δικτύου Natura 2000 μίλησε στη «Σ» η Υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, η οποία αναφέρθηκε στις δράσεις που προωθεί η Κυβέρνηση για προστασία των περιοχών που συμπεριλαμβάνονται στο δίκτυο.
Αρχικά ανέφερε πως το 1992 ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το δίκτυο Natura 2000 με στόχο να προστατευτούν τα είδη χλωρίδας, πανίδας και σπάνιων οικοσυστημάτων που απειλούνται. «Ως εκ τούτου, τόσο για την Κύπρο, όσο και για όλες τις χώρες, το δίκτυο αυτό είναι ένα σημαντικό νομικό εργαλείο, βασισμένο σε επιστημονικά δεδομένα, που διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, αφού στοχεύει στην προστασία και διαχείριση των ευάλωτων ειδών και οικοτόπων, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά κάθε κράτους-μέλους».
Εξήγησε ότι η Κύπρος είναι ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μεγαλύτερο ποσοστό περιοχών που εμπίπτουν στο δίκτυο, με το 75% της Κρατικής Δασικής Γης της να συμπεριλαμβάνεται στο δίκτυο. «Πρόκειται για 63 περιοχές που καλύπτουν μία έκταση 10,145 km2, και η οποία συμπεριλαμβάνει θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές, στις οποίες φιλοξενούνται, ανάμεσα σε άλλα, αρκετά ενδημικά είδη, δηλαδή είδη που απαντούν μόνο στην Κύπρο».
«Προωθούμε αλλαγή νομοθεσίας»
Ερωτηθείσα για τα μέτρα που λαμβάνει η Κυβέρνηση για την προστασία των εν λόγω περιοχών, απάντησε πως η Κύπρος, αν και έχει ένα μεγάλο ποσοστό περιοχών στο δίκτυο, δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει τα Διατάγματα Διαχείρισης και Προστασίας των περιοχών Natura.
Συμπλήρωσε ότι «αυτό το κενό εντοπίστηκε στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης και με την ανάληψη των καθηκόντων μου αυτό έχει τεθεί σε προτεραιότητα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Την ίδια στιγμή, προωθούμε, με οδηγίες μου, αλλαγή στη νομοθεσία, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και ακεραιότητα των περιοχών αυτών με συνεχή παρακολούθηση, με έμφαση σε έργα που εμπίπτουν ή γειτνιάζουν σε περιοχές Natura να έχουν υποχρεωτική παρακολούθηση από περιβαλλοντολόγο από μέρους του ιδιοκτήτη».
Επεσήμανε ότι κατά τη διαδικασία εξέτασης έργων ή σχεδίων που εμπίπτουν ή γειτνιάζουν ή επηρεάζουν περιοχές του δικτύου Natura 2000, οι επιπτώσεις των εν λόγω έργων αξιολογούνται δεόντως με τη διεξαγωγή μελέτης ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, έτσι ώστε να γίνεται συγκεκριμένη εκτίμηση των επιπτώσεων στα είδη και τους οικοτόπους προτεραιότητας της κάθε περιοχής, με σκοπό τη διαφύλαξή τους.
Επιστολή Κομισιόν για ενδεχόμενες επιπτώσεις, λόγω έργων
Ερωτηθείσα για το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, απάντησε πως η Κομισιόν απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο, επειδή έργα τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε περιοχές Natura 2000, όπως απαιτείται από την οδηγία για τους οικότοπους (οδηγία 92/43/EΟΚ) και την προστασία της βιοποικιλότητας, δεν έτυχαν της δέουσας εκτίμησης.
«Με πρωτοβουλία μου, για πρώτη φορά καταρτίστηκαν στο Υπουργείο Γεωργίας, διατμηματικές ομάδες εργασίας με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για ολοκλήρωση του πλαισίου διαχείρισης και προστασίας των περιοχών του Δικτύου Natura 2000. Αυτό στοχεύει στην ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις περιοχές Natura 2000 με την έκδοση Διαταγμάτων Προστασίας και Διαχείρισης, που είναι και το αντικείμενο της παράβασης».
Σημείωσε ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει κατακυρώσει διαγωνισμό για την ετοιμασία της εξαετούς Έκθεσης του άρθρου 17 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, με την ολοκλήρωση της οποίας (τέλος 2025) θα καταρτιστούν οι ειδικοί στόχοι διατήρησης για κάθε περιοχή του Δικτύου Natura 2000, σύμφωνα με επικαιροποιημένα επιστημονικά δεδομένα που θα συλλεχθούν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της Σύμβασης.
«Προτεραιότητα του Υπουργείου η ολοκλήρωση των διαταγμάτων»
Η κ. Παναγιώτου υπογράμμισε ότι σημαντικά βήματα προγραμματίζονται, έτσι ώστε να γίνεται ολοκληρωμένη εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων και δραστηριοτήτων που ενδεχομένως να επηρεάζουν την ακεραιότητα μιας περιοχής Natura με τη διεξαγωγή ειδικών οικολογικών αξιολογήσεων και ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται και στις συσσωρευτικές επιπτώσεις για κάθε έργο και δραστηριότητα.
Καταληκτικά ανέφερε ότι αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο η ολοκλήρωση των διαταγμάτων διαχείρισης και προστασίας των περιοχών NATURA 2000, στο πλαίσιο συμμόρφωσης με την οδηγία για τους οικότοπους. «Έχει αρχίσει ήδη η διαδικασία έκδοσης 27 διαταγμάτων για τις περιοχές Natura 2000, θέτοντας αυστηρά χρονοδιαγράμματα και καταρτίζοντας ομάδες εργασίας ανά ομάδες περιοχών, με στόχο την ολοκλήρωσή τους περί τα τέλη του 2025. Μετά θα έχουν κλείσει οι εκκρεμότητες και το νομικό πλαίσιο διαχείρισης της κάθε περιοχής, το οποίο είναι και το ζητούμενο για μια ολοκληρωμένη και ορθολογιστική διαχείριση, ώστε να υπάρχει αντίκρισμα στην κήρυξη αυτών των περιοχών».
