Έτος κουμανδαρίας το 2024 - Ραγδαία ανάπτυξη του οινοτουρισμού

Η κουμανδαρία είναι η βασίλισσα του κυπριακού οίνου και φέτος είναι η τιμητική της χρονιά, καθώς το 2024 έχει χαρακτηριστεί ως «Έτος της κουμανδαρίας». Σύμφωνα με το Υφυπουργείο Τουρισμού, το 2024 είναι μια ιδιαίτερα σημαντική χρονιά, αφού συμπληρώνονται 800 χρόνια από το μεγάλο γεγονός βράβευσης της κουμανδαρίας με το πρώτο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Οίνου «La Bataille des Vins», που διεξήχθη το 1224, υπό την υψηλή προστασία του Βασιλιά Φίλιππου της Γαλλίας. Το πιο πάνω γεγονός αποτελεί μοναδικό εργαλείο προβολής και, ως εκ τούτου, με πρωτοβουλία του Υφυπουργείου Τουρισμού, η φετινή χρονιά μετονομάζεται σε «Έτος Γαστρονομίας και Κουμανδαρίας», με παράλληλη ενίσχυση των δράσεων προβολής της, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

Το πιο πάνω θα επιτευχθεί είτε με ενέργειες του Υφυπουργείου είτε σε συνεργασία με άλλα Υπουργεία, Φορείς και επαγγελματικούς συνδέσμους. Κάποιες από τις ενέργειες που προωθούνται και θα υλοποιηθούν εντός του έτους, είναι οι εξής:

(α) Αναθεώρηση των κριτηρίων πιστοποίησης Taste για προσφορά κουμανδαρίας ως επιλογής στο υποχρεωτικό κέρασμα μετά το γεύμα που θα πρέπει να παρέχεται.

(β) Δημιουργία γραμματοσήμου για την κουμανδαρία και προσθήκη QR code που θα παραπέμπει στην ιστοσελίδα του Υφυπουργείου και στο label «Αμπελώνες της Κουμανδαρίας».

(γ) Διεξαγωγή εικαστικού διαγωνισμού για τη Μέση Εκπαίδευση σε συνεργασία με τα Υπουργεία Γεωργίας και Παιδείας.

(δ) Πιστοποίηση των Commandaria Ambassadors από την Κυπριακή Εταιρεία Πιστοποίησης στην Κύπρο και το εξωτερικό (διαδικτυακά μαθήματα μέσω της πλατφόρμας της Oinoart στα Ελληνικά ή Αγγλικά, γευσιγνωσία με φυσική παρουσία και εξέταση on-line, που θα οδηγεί σε πιστοποίηση και απονομή διακριτικού σήματος για κάθε επιτυχόντα).

(ε) Προώθηση κουμανδαρίας στις εκδηλώσεις του Υφυπουργείου στην Κύπρο και το εξωτερικό και ως δώρα σε επισκέπτες/ φιλοξενουμένούς του.

(στ) Φιλοξενία εξειδικευμένων οινογράφων και δημοσιογράφων.

(ζ) Διοργάνωση masterclasses για την κουμανδαρία στο πλαίσιο διεθνών διαγωνισμών που λαμβάνουν χώραν στην Ευρώπη.

(η) Ενημερωτικές/ εκπαιδευτικές δράσεις εντός τουριστικών μονάδων και κέντρων αναψυχής.

(θ) Δράσεις προβολής και βιωματικές δραστηριότητες για εκπροσώπους ξένων αποστολών στην Κύπρο.

Αναπτυσσόμενος οινοτουρισμός

Όπως συμβαίνει παγκοσμίως, έτσι και στην Κύπρο, ο οινοτουρισμός αποτελεί ραγδαία αναπτυσσόμενη ειδική μορφή τουρισμού, που αφορά τόσο επισκέπτες που είναι λάτρεις του οίνου και ασχολούνται επί μονίμου βάσης με την εξερεύνηση νέων οίνων και αναζήτηση εξειδικευμένης πληροφόρησης, όσο και για επισκέπτες που θεωρούν την εμπειρία ως εμπλουτιστική δραστηριότητα στο πλαίσιο του ταξιδιού τους. Επιπλέον, ο οινοτουρισμός συνδυάζεται αρμονικά και με όλες τις ειδικές μορφές τουρισμού, όπως ο συνεδριακός, υπαίθρου, γαστρονομικός, θρησκευτικός, πολιτιστικός κ.λπ. Όσον αφορά το προφίλ των τουριστών που επισκέπτονται τα οινοποιεία, αυτοί προέρχονται κυρίως από την κεντρική Ευρώπη και ανήκουν σε διάφορες ηλικιακές ομάδες, ενώ οι δράσεις αφορούν κυρίως ξενάγηση και γευσιγνωσία.

38 εμφιαλωτές κουμανδαρίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που διατηρούνται στο επίσημο Αμπελουργικό Μητρώο και το περί Τμήματος Γεωργίας (Αμπελουργικό Μητρώο και Φύτευση Αμπελώνων) Διάταγμα του 2016 (Κ.Δ.Π. 49/2016), οι συνολικές εκτάσεις των αμπελώνων που είναι εγκατεστημένοι με τις γηγενείς ποικιλίες Ξυνιστέρι και / ή Ντόπιο Μαύρο εντός της καθορισμένης και γεωγραφικά οριοθετημένης περιοχής «Κουμανδαρία» και που είναι εγκεκριμένοι ως αμπελοτεμάχια παραγωγής οίνου με την ομώνυμη προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ), αριθμούνται σε 4.191,20 δεκάρια. Με την παραγωγή κουμανδαρίας απασχολούνται εκατοντάδες αμπελουργοί στις 14 κοινότητες της ΠΟΠ «Κουμανδαρία» και 38 εγκεκριμένοι οινοπαραγωγοί ή εμφιαλωτές κουμανδαρίας.

Η κουμανδαρία παράγεται σε 14 χωριά. Συγκεκριμένα, τα επτά χωριά, τα οποία βρίσκονται βορειοανατολικά της Λεμεσού είναι τα εξής: Αψιού, Γεράσα, Καλό Χωριό, Λουβαράς, Άγιος Κωσταντίνος, Άγιος Παύλος και Ζωοπηγή. Οι αμπελώνες του βορειοανατολικού συμπλέγματος βρίσκονται σε ηφαιστειακά εδάφη, ενώ του βορειοδυτικού συμπλέγματος σε ασβεστολιθικά εδάφη, στα εξής χωριά: Άγιος Γεώργιος Συλίκου, Συλίκου, Δωρός, Μονάγρι, Λάνια, Καπηλειό και Άγιος Μάμας.

Πωλήσεις στην αγορά

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που διαθέτει η Στατιστική Υπηρεσία για την κουμανδαρία, σημειώνεται ότι το 2018 πωλήθηκαν συνολικά 278.000 λίτρα τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό και η τιμή που εισέπραξαν οι παραγωγοί ξεπέρασε τα 2,5 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, το 2019 πωλήθηκαν 267.000 λίτρα αξίας 2.660.000 ευρώ, το 2020 184.000 λίτρα αξίας 1.929.000 ευρώ και το 2021 188.000 λίτρα, αξίας 1.981.000 ευρώ.

Ιστορική αναδρομή

Το «γλυκό κρασί της Κύπρου», το «Νάμα», το «κρασί των βασιλιάδων και των αγίων», ο «πρεσβευτής», ή η «ναυαρχίδα» των κυπριακών οίνων είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που δόθηκαν σε αυτό το προϊόν που αντιπροσωπεύει σήμερα η κουμανδαρία. Ένας οίνος περίφημος από την αρχαιότητα, που πολλοί προσπάθησαν να αντιγράψουν ανεπιτυχώς αλλά δεν τα κατάφεραν, αφού η παραγωγή κουμανδαρίας δεν είναι απλώς μια οινική τεχνική. Είναι μια πολύχρονη παράδοση, που εμπεριέχει με μοναδικό τρόπο τα χαρακτηριστικά της κυπριακής γης, τις μυρωδιές και τις γεύσεις των κυπριακών ποικιλιών. Πέρα όμως από τον ρομαντισμό, η κουμανδαρία αποτελεί έναν ανώτερο ποιοτικά οίνο, η παραγωγή του οποίου μπορεί να αποδώσει μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους, σε μια περίοδο όπου η οικονομία αναζητεί τρόπους να ορθοποδήσει. Στον τομέα της παραγωγής της κουμανδαρίας απασχολούνται σήμερα εκατοντάδες πρόσωπα των οποίων το εισόδημα επηρεάζεται σημαντικά από την επιτυχία του τομέα.

Στην πόλη Dijon της Γαλλίας

Σημειώνεται ότι έχει συμφωνηθεί με τις γαλλικές αρμόδιες Αρχές και τον Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου, η πραγματοποίηση Οινικής Εκδήλωσης της Κύπρου για τα 800 χρόνια «Κουμανδαρίας», η οποία θα γίνει στην πόλη Dijon της Γαλλίας στις 14 - 16 Οκτωβρίου 2024, στο πλαίσιο διεξαγωγής του 45ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Αμπέλου και Οίνου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στη βάση συνύπαρξης τριών ιστορικών γεγονότων: Τα 100 χρόνια από την εγκαθίδρυση του OIV το 1924, τη μεταφορά / μεταστέγαση της έδρας του OIV από το Παρίσι στην Dijon, καθώς και τα 800 χρόνια «Κουμανδαρίας» σύμφωνα με τη βιβλιογραφική αναφορά του Γάλλου ποιητή Henri d’ Andeli στο έργο του “La Bataille des Vins” / «Η Μάχη των Οίνων», που εκδόθηκε το 1224. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική επιτυχία και ευκαιρία για την Κύπρο να παρουσιάσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και τη μοναδικότητά της σε ένα τέτοιου μεγέθους διεθνές βήμα του αμπελοοινικού τομέα.