Αναλύσεις

Η Κύπρος προτελευταία στην ΕΕ σε δαπάνες στήριξης της οικογένειας

Η σταδιακή μείωση του πληθυσμού, τα αίτια και οι συνέπειες του προβλήματος αποτελούν τεράστια αντικείμενα έρευνας. Οι συνέπειες του δημογραφικού προβλήματος είναι καταστροφικές, αγγίζουν διάφορους τομείς με διάφορους τρόπους και συνεπώς πρέπει να μας ανησυχούν ιδιαίτερα. Στα ανεπτυγμένα κράτη, το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί απειλή όχι μόνο για την πληθυσμιακή συνοχή αλλά και για τη σταθερότητα σε οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.

Το φαινόμενο της υπογεννητικότητας προκαλείται από μια σειρά από παράγοντες. Μεταξύ αυτών είναι η οικονομική εξαθλίωση του λαού, το δυσβάσταχτο κόστος ανατροφής ενός παιδιού και η υλιστική μανία του ανθρώπου, η οποία του αναταξινομεί τις προτεραιότητές του βάζοντας τον στόχο της δημιουργίας οικογένειας στο τέλος της λίστας. Από τα αίτια στις συνέπειες, έχουμε τη μείωση των γεννήσεων να σημαίνει μείωση του εργατικού δυναμικού και αύξηση στο ποσοστό των συνταξιούχων επί του συνόλου του πληθυσμού. Η γήρανση του πληθυσμού με τη σειρά της επιβαρύνει τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης των χωρών κατά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.

Ήδη για την κάλυψη των αναγκών αυτών συζητιούνται και λαμβάνονται μέτρα σε πολλές χώρες. Μερικά από τα μέτρα προς συζήτηση είναι η μείωση των ήδη χαμηλών κρατικών συντάξεων, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και η αύξηση των εισφορών στις κοινωνικές ασφαλίσεις. Τώρα, με την προϋπόθεση ότι οι Κυβερνήσεις δεν θα αλλάξουν το ισχύον πλαίσιο των εισφορών και τα επίπεδα φορολογίας σε κάθε χώρα, με σκοπό την αποφυγή λαϊκών αντιδράσεων και πολιτικών συνεπειών, οι κυβερνητικές συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις θα προκαλούν έλλειμμα στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Το αφανές αυτό δημόσιο χρέος θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές επιπτώσεις στην εγχώρια παραγωγή, τη ζήτηση και την κατανάλωση. Οι επιπτώσεις αυτές θα φέρουν άλλες επιπτώσεις, όπως μείωση στις δαπάνες των επιχειρήσεων και άρα αύξηση της ανεργίας και πιθανότατα αύξηση του εγκλήματος, με άλλα λόγια χάος.

Κάπως έτσι το δημογραφικό μπορεί να σταθεί αποσταθεροποιητικός παράγοντας που απειλεί την ίδια την υπόσταση ενός ανεπτυγμένου κράτους. Ο κίνδυνος για ένα τέτοιο σενάριο είναι πέρα για πέρα υπαρκτός, με τους αριθμούς από τα στατιστικά να φωνάζουν ότι, εάν δεν ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, με μαθηματική ακρίβεια η ανθρωπότητα θα οδηγηθεί σε μια μεγάλη και μη αναστρέψιμη κρίση.

Η αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτεί χάραξη μακροπρόθεσμης εθνικής πολιτικής. Εντός του πλαισιού αυτής, πρωτεύων είναι ο ρόλος της παιδείας, η οποία υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να στοχεύει στην εξάλειψη του πνεύματος του ευδαιμονισμού και του ατομισμού, που, δυστυχώς, επικράτησε στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και όχι μόνο. Εξίσου σημαντική είναι η στήριξη που επιβάλλεται να παρέχουν τα κράτη στα κύτταρα των κοινωνιών τους, τις οικογένειες. Μια απλή περιήγηση στο διαδίκτυο είναι αρκετή για να βρει κανείς τα ωφελήματα των πολύτεκνων οικογενειών στην Κύπρο και να γελάσει ή να κλάψει με την κατάντια της σημερινής Πολιτείας. Τα βοηθήματα ή κίνητρα που παρέχονται από το κράτος σε όσους αποφασίσουν να δώσουν λίγη ζωή στον τόπο, αν δεν τα κόψει λόγω εισοδηματικών κριτηρίων που παρά την αύξηση του κόστους ζωής αυτά σύμφωνα με την ιστοσελίδα των πολύτεκνων παραμένουν σταθερά εδώ και χρόνια, είναι τουλάχιστον φαιδρά.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, εάν δεν θέλει να σβήσει, θα πρέπει να προάγει την πολυτεκνία ως αρετή και να την προωθήσει έμπρακτα. Το ποσοστό επί του ΑΕΠ που διατίθεται σε δαπάνες στήριξης της οικογένειας είναι στο 1% σύμφωνα με έρευνα της Eurostat του 2021. Αυτό κατατάσσει την Κύπρο στην προτελευταία θέση (26η) από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ σε δαπάνες στήριξης της οικογένειας! Μέτρα υπάρχουν πολλά, όπως αύξηση της μηνιαίας καταβολής ανά παιδί και αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων, που θα αναπροσαρμόζονται με βάση τον πληθωρισμό και το κόστος ζωής, φορολογικές ελαφρύνσεις, επίδομα μάνας στα τρία αντί στα τέσσερα παιδιά, επαρκές επίδομα γέννησης τέκνου, μείωση κόστους στέγασης, ιδιαίτερες μέριμνες για γονείς κάτω των 30 και άλλα. Εάν το κράτος δεν διαθέσει αυτά τα χρήματα για στήριξη των οικογενειών, θα τα πληρώσει στο δεκαπλάσιο όταν έρθει η ώρα να καλύψει τις τρύπες, που θα δημιουργηθούν, εξαιτίας της απραξίας του. Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό από τον κάθε άνθρωπο με στοιχειώδεις γνώσεις βασικών αρχών οικονομικής θεωρίας. Μπορούμε, εάν θέλουμε, να βάλουμε τέλος στη δημογραφική κατάρρευση, φτάνει μόνο να υπάρχει η πολιτική βούληση.