Ο Νόμος για τους Συμβούλους - Συνεργάτες της Κυβέρνησης

Περί συμβούλων στην Προεδρία και στους Υπουργούς ο λόγος, με αφορμή τις συζητήσεις που υπάρχουν τις τελευταίες μέρες σε σχέση με τη δημοσιοποίηση (ή όχι) των στοιχείων των ατόμων που απασχολούνται στην Προεδρία της Δημοκρατίας και στους Υπουργούς / Υφυπουργούς. Η ανάλυση αφορά στον σχετικό Νόμο – τον περί Συμβούλων - Συνεργατών των Μελών της Κυβέρνησης Νόμο του 2024 (Ν. 20(Ι)/2024), ο οποίος δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 8 Μαρτίου 2024.

Η ανάγνωση του Νόμου τεκμαίρει και συμπεραίνει τα ακόλουθα:

• Η εκτέλεση του κυβερνητικού έργου και ο ρόλος της κυβέρνησης χαρακτηρίζονται από προσωρινότητα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος - αυτή έχει αυξημένες δυσκολίες και ιδιαιτερότητες και η κυβέρνηση πρέπει να περιβάλλεται από πρόσωπα τα οποία χαίρουν της απολύτου εμπιστοσύνης της, διαθέτοντας τα απαραίτητα προσόντα (βλ. Προοίμιο Νόμου)•
• Ο Νόμος τονίζει, αυτολεξεί, ότι η διαφάνεια, η ισονομία και η λογοδοσία αποτελούν τους βασικούς πυλώνες επί των οποίων οικοδομείται και εδράζεται κάθε σύγχρονο κράτος δικαίου.
• Ο Νόμος λαμβάνει υπόψη τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) - βλ. Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.
• Σκοπός του Νόμου είναι η ρύθμιση της διαδικασίας σύναψης σύμβασης απασχόλησης για υποβοήθηση του έργου των μελών της κυβέρνησης με ανώτατη χρονική διάρκεια, τη διάρκεια της θητείας της εκάστοτε κυβέρνησης ή της θητείας του μέλους της κυβέρνησης (βλ. Άρθρο 3(1) του Νόμου).
• Οι πιστώσεις για τις αμοιβές των συμβούλων - συνεργατών καταχωρούνται στους σχετικούς προϋπολογισμούς.
• Η σύμβαση απασχόλησης συμβούλων - συνεργατών λήγει αυτοδικαίως με τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης ή την αποχώρηση από μέλους της κυβέρνησης με την οποία έχει συνομολογηθεί και δεν δημιουργεί οποιαδήποτε δημοσιοϋπαλληλική σχέση (βλ. Άρθρο 5 του Νόμου).
• Οι προϋποθέσεις για τους συμβούλους – συνεργάτες καταγράφονται στο Άρθρο 6 του Νόμου και περιλαμβάνουν: τη συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας του• την κατοχή πτυχίου• λευκό ποινικό μητρώο• να μην έχει συγγένεια εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τρίτου βαθμού με το μέλος της κυβέρνησης με το οποίο συμβάλλεται και πρώτου βαθμού συγγένειας με οποιοδήποτε άλλο μέλος της κυβέρνησης• συντρέχουν ειδικές διατάξεις για παροχή υπηρεσιών σε θέματα επικοινωνίας ή δημόσιων σχέσεων (βλ. Άρθρο 6(2).

Σε σχέση με τις επίμαχες συζητήσεις, σχετικό είναι το Άρθρο 16(4)(α) του Νόμου, το οποίο αναφέρεται στην υποχρέωση της Διοίκησης της Προεδρίας να αναρτά στην ιστοσελίδα της τα:

Α) ονοματεπώνυμο,

Β) το μέλος της κυβέρνησης με το οποίο έχει συμβληθεί,

Γ) απολαβές,

Δ) ακαδημαϊκό ή επαγγελματικό τίτλο.

Τα πιο πάνω δεδομένα τηρούνται στην ιστοσελίδα της Διοίκησης Προεδρίας για το σύνολο της διάρκειας ισχύος της εκάστοτε σχετικής σύμβασης απασχόλησης και για περίοδο έως και δυο έτη μετά τη λήξη ή τον τερματισμό της.

Ο σχετικός Νόμος είναι ξεκάθαρος όσον αφορά τις περιπτώσεις που διαλαμβάνει και σύννομος με τον Γενικό Κανονισμό για τα Προσωπικά Δεδομένα.

* Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας