Ποιος «πάτησε» τη σκανδάλη της απόπειρας δολοφονίας του Τραμπ;

Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να ήταν μια τραγική στιγμή για τις ΗΠΑ, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να προκαλεί έκπληξη. Η πολιτική πόλωση και η ρητορική μίσους εδώ και καιρό βρίσκονται στο ζενίθ. Οι δύο πολιτικοί αντίπαλοι, απεγνωσμένοι να κερδίσουν ψήφους, τοποθετούσαν το διακύβευμα των εκλογών σε ένα πλαίσιο «Αποκάλυψης», οδηγώντας την αντιπαράθεση και τους οπαδούς τους στα άκρα. Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη μέρα βρίσκει τον Τραμπ «νικητή, ήρωα και δυνατό» και τον Μπάιντεν κυριολεκτικά άρρωστο, αδύναμο και πολιτικά απομονωμένο. Παρά το γεγονός, όμως, ότι κάποιοι προεξοφλούν το αποτέλεσμα των εκλογών υπέρ του Τραμπ, ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι πολύ νωρίς να εξαχθούν σωστά συμπεράσματα για τον αντίκτυπο της απόπειρας δολοφονίας στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά το περιστατικό, τις «σοβαρές» αυτές συζητήσεις πλαισίωσαν με γοργούς ρυθμούς διάφορες θεωρίες συνωμοσίας για τον «πραγματικό δράστη και τα αίτια» της απόπειρας δολοφονίας.

Μια διχασμένη χώρα

«Ανέλαβε ο χειρότερος Πρόεδρος στην ιστορία της χώρας μας και δείτε τι συνέβη», έλεγε ο Τραμπ στους οπαδούς λίγο πριν πέσουν οι πυροβολισμοί. Σε μια τεράστια οθόνη φιγούραρε ένα σχεδιάγραμμα με τις αυξανόμενες παράνομες διελεύσεις των τελευταίων χρόνων. Ξαφνικά ο πρώην Πρόεδρος βρέθηκε στο έδαφος με αίματα στο πρόσωπο, ενώ το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να συνειδητοποιεί τι είχε γίνει. Ο Τραμπ, όταν κατάλαβε ότι επέζησε τελικά, σηκώθηκε, ύψωσε τη γροθιά του και φώναξε «Πολεμήστε! Πολεμήστε!», πριν τον απομακρύνουν από τη σκηνή.

Όσο σοκαριστική και αν ήταν αυτή η «κινηματογραφική» απόπειρα δολοφονίας, δεν αποτέλεσε έκπληξη εάν λάβουμε υπόψη το πολωμένο πολιτικό κλίμα. Για κάποιους αναλυτές, μέσα σε αυτό το κλίμα ήταν επακόλουθο κάποιος να αποφασίσει ότι έπρεπε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Όπως γράφει χαρακτηριστικά η Wall Street Journal, «έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που οι Αμερικανοί ένιωσαν ότι υπήρχε ένας αξιόπιστος Πρόεδρος στο πηδάλιο της χώρας, πέρασαν χρόνια από τότε που οι εκλογές έλυναν τα προβλήματα του κόσμου. Ξέσπασε πανδημία, υπάρχουν ταραχές στους δρόμους, η πρωτεύουσα λεηλατήθηκε, ο κόσμος φλέγεται, το σύστημα λυγίζει κάτω από αυτήν την πίεση. Αν και οι πιο αισιόδοξοι αρπάζονται από την υπόσχεση των παραδοσιακών πολιτικών λύσεων, ορισμένοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι σφαίρες και οι όχλοι πρέπει να καταφέρουν αυτό που δεν μπορούν πλέον οι κάλπες».

Η απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ σημειώθηκε σε μια κομβική στιγμή μιας από τις πιο ιδιότυπες προεκλογικές εκστρατείες των ΗΠΑ. Από τη μια οι Ρεπουμπλικάνοι πραγματοποίησαν σε πανηγυρικό κλίμα το συνέδριό τους, εμφανιζόμενοι λίγο-πολύ νικητές λόγω των δημοσκοπήσεων και της αβεβαιότητας που επικρατεί στο αντίπαλο στρατόπεδο. Την ίδια ώρα, οι Δημοκρατικοί περνούν μια υπαρξιακή κρίση μετά το ντιμπέιτ της 27ης Ιουνίου, που έδειξε ότι ο Μπάιντεν μοιάζει «αδύναμος και ανίκανος» να κερδίσει τις εκλογές.

Για τον Τραμπ και τους οπαδούς του, η απόπειρα δολοφονίας «επιβεβαιώνει» το αφήγημά περί θυματοποίησης ενός «λαϊκού ήρωα», ενός πολιτικού «μεσσία», ο οποίος θα θυσιαζόταν για να σώσει τη χώρα από την καταστροφή. «Προσπάθησαν να τον φυλακίσουν. Προσπάθησαν να τον σκοτώσουν», έγραψε στο X ο κυβερνήτης του Τέξας, Γκρεγκ Άμποτ. «Δεν θα λειτουργήσει. Είναι αδάμαστος». Ο γιος του Τραμπ, Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, δημοσίευσε τη φωτογραφία με υψωμένη γροθιά με τις λέξεις: «Δεν θα σταματήσει ποτέ να παλεύει για να σώσει την Αμερική».

Σε κάθε περίπτωση, μετά τους πυροβολισμούς δεν προβλέπεται ηρεμία στην πολιτική σκηνή της χώρας. Όπως τονίζουν ειδικοί, αυτήν τη στιγμή οι ΗΠΑ χρειάζονται έναν ισχυρό ηγέτη για να συνενώσει τη χώρα. Κατά τραγική ειρωνεία, όμως, οι δύο άντρες που διεκδικούν την προεδρία εμφανίζονται προκλητικά απρόθυμοι ή ανίκανοι για να φέρουν εις πέραν μια τέτοια αποστολή.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει τις εκλογές;

Στην ήδη ταραχώδη προεκλογική εκστρατεία, η απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ και ο φόβος, ο θυμός και οι εικόνες χάους, που ακολούθησαν, θεωρείται βέβαιο ότι θα αλλάξουν το πλαίσιο αυτής της εκστρατείας, στην οποία ακόμη και πιο μικρές μετατοπίσεις ψηφοφόρων θα μπορούσαν να αποδειχθούν καθοριστικές.

Την ώρα που το στρατόπεδο των Δημοκρατικών μαστίζεται από τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις για την υποψηφιότητα του Μπάιντεν, ο Τραμπ απολαύει απόλυτης στήριξης από το κόμμα του, τυγχάνοντας υποδοχής ήρωα στο συνέδριο των Ρεπουμπλικανών στο Μιλγουόκι. Δυο ημέρες αφού γλίτωσε για μερικά εκατοστά από τα πυρά του νεαρού που προσπάθησε να τον δολοφονήσει, ο τέως Πρόεδρος βρέθηκε σε ένα κατάμεστο στάδιο με τους οπαδούς να του φωνάζουν ρυθμικά «USA! USA! USA!» και «Fight! Fight! Fight!» («Πολεμήστε»), τα λόγια που κραύγασε, με τη γροθιά υψωμένη και το πρόσωπο ματωμένο όταν δέχθηκε τα πυρά.

Οι εξελίξεις αυτές εύλογα προκαλούν αισιοδοξία στους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι εκτιμούν ότι πριν από το περιστατικό με τους πυροβολισμούς οι πιθανότητες επανεκλογής του Μπάιντεν ήταν ελάχιστες, αλλά πλέον είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Θεωρούν επίσης ότι η επίθεση θα κινητοποιήσει τη βάση του Τραμπ αλλά και τους μη κομματοποιημένους ψηφοφόρους, αφαιρώντας παράλληλα το μοναδικό επιχείρημα που είχε ο Μπάιντεν για τη διατήρηση της Δημοκρατίας. Αντίθετα, οι Δημοκρατικοί διαβάζουν εντελώς διαφορετικά τα πράγματα, σημειώνοντας ότι η απόπειρα δολοφονίας δεν μπορεί να αλλάξει δομικά την προεκλογική εκστρατεία αλλά μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο, προεξοφλώντας αλλαγή ρητορικής από τους δύο υποψηφίους.

Πέρα από τις κομματικές εκτιμήσεις, ο βαθμός στον οποίο η απόπειρα δολοφονίας θα επηρεάσει το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Όταν ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν επέζησε της απόπειρας δολοφονίας τον Μάρτιο του 1981, το ποσοστό αποδοχής του στις δημοσκοπήσεις αυξήθηκε σε μέτριο βαθμό. Αλλά μέσα σε λίγους μήνες το ποσοστό του επέστρεψε περίπου εκεί που ήταν πριν από το περιστατικό. Ο συντάκτης και εκδότης του Inside Elections, Nathan Gonzales, προειδοποίησε ότι «η χειρότερη στιγμή για να αναλύσουμε τις πολιτικές συνέπειες ενός γεγονότος είναι κατά τη διάρκειά του ή αμέσως μετά, και σε αυτό το σημείο είμαστε τώρα. Θα χρειαστούν τουλάχιστον μερικές ημέρες, αν όχι μερικές εβδομάδες, για να καταλάβουμε πραγματικά πώς ή αν, αυτό το ιστορικό γεγονός άλλαξε την κούρσα, η οποία σε μεγάλο βαθμό ήταν σταθερή. Μπορεί να υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός ιστορικού γεγονότος και ενός γεγονότος που αλλάζει το παιχνίδι».

Στο βάθος θεωρίες συνωμοσίας

Πριν ακόμα ο Τραμπ αποχωρήσει εσπευσμένα από τη σκηνή μετά τους πυροβολισμούς, ήδη στο διαδίκτυο άρχισαν να κάνουν τις εμφάνισή τους ευφάνταστες θεωρίες συνωμοσίας για το «τι πραγματικά συνέβη».

Αν και μερικές ώρες μετά το περιστατικό, το FBI έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία του 20χρονου δράστη, πολλοί χρήστες του διαδικτύου προσπάθησαν να τον ταυτοποιήσουν οι ίδιοι, με κάποιους να ισχυρίζονται ψευδώς ότι ήταν ένας Ιταλός YouTuber. Το βίντεο με έναν άνδρα να βιντεοσκοπεί τον εαυτό του μέσα στο αυτοκίνητό του και να αφήνει να εννοηθεί ότι ήταν ο δολοφόνος κυκλοφόρησε επίσης ευρέως, αν και πολλά αμερικανικά μέσα το θεώρησαν φάρσα.

Επίσης, αντικείμενο συζήτησης αποτέλεσε η ιδέα ότι η απόπειρα δολοφονίας δεν ήταν τόσο «αθώα» και δεν είχε σχεδιαστεί από τον 20χρονο αλλά αντίθετα γινόταν λόγος για σκοπευτή που έδρασε με «εντολές» του Μπάιντεν ή του «βαθέος κράτους», ενώ άλλοι έλεγαν για ένα σκηνοθετημένο περιστατικό, που είχε σκοπό «να κάνει τον πρώην Πρόεδρο ήρωα».

Ειδικότερα, οι αριστεροί θεωρητικοί της συνωμοσίας αναφέρουν ότι ενορχηστρωτής της απόπειρας δολοφονίας είναι το ίδιο του Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Η υποτιθέμενη «απόδειξή» τους είναι ότι δεν υπήρχε αίμα στο πρόσωπο του Τραμπ, μέχρι που σήκωσε το χέρι του στο μάγουλό του (αν και αυτό είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί με βάση τα βίντεο που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο). Παρόλα αυτά, ισχυρίζονται ότι ο Τραμπ χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα για να αλείψει το ψεύτικο αίμα. Από την άλλη, οι δεξιοί υποστηρικτές της σχεδιασμένης δολοφονίας θεωρούν υπεύθυνο είτε τον Μπάιντεν είτε το Υπουργείο Δικαιοσύνης είτε ακόμα άλλους ισχυρούς παράγοντες. Οι «αποδείξεις» τους περιλαμβάνουν τις Μυστικές Υπηρεσίες με πολλούς να επισημαίνουν ότι ο δράστης θα έπρεπε να ήταν ορατός και να είχε εξουδετερωθεί πριν από την επίθεση. Ορισμένοι θεωρητικοί συνωμοσίας φτάνουν στο σημείο να λένε ότι ο δράστης ήξερε από ποια στέγη μπορούσε να πραγματοποιήσει τη βολή χωρίς να τον εντοπίσουν.

Ο ερευνητής Πολιτικών Επιστημών, Τζούλιεν Γκάιρι, εξήγησε ότι η συλλογική υστερία γύρω από την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ δεν αποτελεί έκπληξη, «σε μια εποχή όπως αυτήν που ζούμε και με μια προσωπικότητα σαν αυτή». «Θα αποτελούσε έκπληξη αν δεν εμφανιζόντουσαν θεωρίες συνωμοσίας. Το ίδιο το περιστατικό κατά κάποιον τρόπο προσδίδει αξιοπιστία λόγω του ότι είναι ένας άνθρωπος που απειλείται, ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να ηγηθεί πολύ ισχυρών μαχών ενάντια σε υποτιθέμενες απόκρυφες δυνάμεις, όπως για παράδειγμα το λεγόμενο βαθύ κράτος». Η έννοια του «βαθέος κράτους» είναι μια δημοφιλής θεωρία στους αμερικανικούς συνωμοσιολογικούς κύκλους, ιδιαίτερα στο κίνημα QAnon, το οποίο ισχυρίζεται ότι υπάρχει ένα είδος παράλληλου μυστικού κράτους, που κινεί τα νήματα του κόσμου προς όφελος συμφερόντων ιδιωτικών ομάδων.