50 και πλέον χρόνια ατιμωρησίας, παρά τα 75 χρόνια των Συμβάσεων της Γενεύης

Ανοικτή επιστολή στον Πρόεδρο, στον Αρχηγό Αστυνομίας και στον Γενικό Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας

Αξιότιμοι κύριοι,

Στη βιβλιοθήκη του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου, δύο διδάγματα του Πλάτωνα και τρία του Αριστοτέλη είναι χαραγμένα στα έργα τέχνης που κοσμούν τους τοίχους. Ένα από αυτά του Αριστοτέλη τα λέει όλα. «Στη δικαιοσύνη επικεντρώνεται η τάξη της κοινωνίας».

Ο Δυτικός πολιτισμός χτίστηκε επάνω σε αυτή και σε σχετικές ιδέες με αρχαία ελληνική προέλευση, όπως το κράτος δικαίου. Το ίδιο ισχύει για τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) εντάχθηκε το 1960, 1961 και 2004 αντίστοιχα.

Παρ' όλα αυτά, στην ΚΔ εδώ και για 50 και πλέον χρόνια, αντί η τάξη της κοινωνίας να επικεντρώνεται στη δικαιοσύνη, η εγκληματικότητα έχει συνδεθεί με την ατιμωρησία με αποτέλεσμα τη συστημική αταξία και αδικία σε δύο παράλληλες κοινωνίες.

Σύμβολο αυτής της κατάντιας είναι η περιθωριοποίηση των τεσσάρων Συμβάσεων της Γενεύης, πυλώνων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου που υπογράφτηκαν πριν από 75 χρόνια, στις 12 Αυγούστου 1949, και ενσωματώθηκαν στο Κυπριακό Δίκαιο μέσω του περί των Συνθηκών της Γενεύης Κυρωτικού Νόμου του 1966 (στο www.cylaw.org/nomoi/arith/1966_1_040.pdf).

Οι τέσσερεις Συμβάσεις της Γενεύης έχουν 196 μέρη, συμπεριλαμβανομένων της ΚΔ και των τριών «εγγυητριών δυνάμεων» της, δηλαδή της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Το Άρθρο 2 της κάθε Σύμβασης ορίζει ότι η καθεμία «εφαρμόζεται» όχι μόνο «εις περίπτωσιν πολέμου κηρυχθέντος ή πάσης άλλης ενόπλου συρράξεως αναφυομένης μεταξύ δύο ή περισσοτέρων των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών», αλλά «εφαρμόζεται επίσης εις πάσαν περίπτωσιν μερικής ή ολικής κατοχής των εδαφών ενός των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών και αν έτι η εν λόγω κατάληψις δεν αντιμετωπίση ένοπλον αντίστασιν».

Επομένως, οι τέσσερεις Συμβάσεις της Γενεύης έχουν ζωτική σημασία για την ημικατεχόμενη ΚΔ. Εντούτοις, εν μέρει επειδή η Τουρκία δεν έχει παραδεχτεί ότι είναι κατοχική δύναμη με ανάλογες υποχρεώσεις, οι Συμβάσεις έχουν παραβιαστεί κατάφωρα. Μία από τις πολλαπλές συνέπειες είναι ότι πολλά προστατευόμενα πρόσωπα, όπως οι άμαχοι κάτοικοι οικιών, δεν έχουν προστατευτεί όπως απαιτεί η Τέταρτη Σύμβαση περί προστασίας του αμάχου πληθυσμού, εν καιρώ πολέμου. Εξ ου η ύπαρξη τόσων πολλών δολοφονημένων, εξαφανισμένων, αγνοουμένων, βιασμένων, εκτοπισμένων και διωγμένων πολιτών της ΚΔ.

Από αυτήν την αφετηρία, σας καταθέτω αυτήν την ανοιχτή επιστολή και σας προσκαλώ να απαντήσετε στα ερωτήματα που σας θέτω.

«Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα…»

Το τεράστιο μέγεθος της τουρκικής εγκληματικότητας υπογραμμίστηκε από τον Πρόεδρο της ΚΔ, κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, στην ομιλία του στη Λευκωσία την 20ή Ιουλίου 2024, σε εκδήλωση για την 50ή επέτειο της τουρκικής εισβολής της 20ής Ιουλίου 1974:

«Πενήντα χρόνια μετά, η Ιστορία καταγράφει ότι το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας των Αθηνών και των εδώ συνεργατών της, που ανέτρεψε τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα από την Άγκυρα, για να εισβάλει στην Κύπρο, διαπράττοντας ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στη σύγχρονη μεταπολεμική Ιστορία της Ευρώπης και υλοποιώντας έναν πάγιο τουρκικό στόχο, αυτόν της διαίρεσης και της δημογραφικής αλλοίωσης πέραν του ενός τρίτου της πατρίδας μας».

«Στυγερές δολοφονίες», «Ο βίαιος ξεριζωμός» κ.λπ.

Στην ομιλία του, ο Προέδρος Χριστοδουλίδης μίλησε ρητά για «στυγερές δολοφονίες» και παρουσίασε έναν επιλεκτικό κατάλογο:

«* Ο άδικος χαμός εκατοντάδων ανθρώπων και ο βίαιος ξεριζωμός δεκάδων χιλιάδων οικογενειών από τα σπίτια τους,

* οι αγνοούμενοι, των οποίων η τύχη δεν έχει ακόμη διακριβωθεί, και τα παιδιά και τα εγγόνια τους, που ακόμη περιμένουν,

* οι εγκλωβισμένοι μας που παρέμειναν, παρά τις διώξεις, πιέσεις και τις συνεχείς προκλήσεις, στις εστίες τους,

* η επονείδιστη καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, οι εκκλησιές, τα ιστορικά μας μνημεία, η φύση, οι τόποι μας».

Αυτές οι αδικίες αποτελούν μέρη ενός ευρύτερου μοτίβου, που εξηγεί γιατί η μία ατιμώρητη αδικία έχει οδηγήσει στην άλλη.

Στις 21 Δεκεμβρίου 1963 ξέσπασε εσωτερική ένοπλη σύρραξη. Ακολούθησε διεθνής ένοπλη σύρραξη. Σύμφωνα με την ΚΔ στο Έγγραφο του ΟΗΕ S/5488 της 26ης Δεκεμβρίου 1963, την ημέρα των Χριστουγέννων η Τουρκία ξεκίνησε «πράξεις επιθετικότητας» («acts of aggression») και «επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου» – μέσω της «απειλής και της χρήσης βίας έναντι της εδαφικής ακεραιότητας και πολιτικής ανεξαρτησίας της».

Κατά καιρούς, στα επόμενα δέκα χρόνια, επιβλήθηκε βία από διαφορετικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις. Μάλιστα, φαίνεται ότι διαπράχθηκαν εγκλήματα σε αντίθεση με το Κυπριακό Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο. Ταυτόχρονα, και εδώ είναι η ουσία του ζητήματος, εμφανίστηκε κλίμα ατιμωρησίας.

Ήταν σε τέτοιο απαράδεκτο κλίμα που, το καλοκαίρι του 1974, η Χούντα των Αθηνών διέπραξε πραξικόπημα στη Λευκωσία στις 15 Ιουλίου και η τουρκική κυβέρνηση στην Άγκυρα υποκίνησε δύο αλληλένδετες εισβολές στην ΚΔ στις 20 Ιουλίου και 14 Αυγούστου. Καθεμία από αυτές τις τρεις επιθέσεις ήταν έγκλημα.

Ενώ η πρώτη τουρκική εισβολή είχε ως φαινομενικά αληθοφανές αλλά ψευδές πρόσχημα το πραξικόπημα, η δεύτερη τουρκική εισβολή δεν είχε κανένα πρόσχημα εφόσον το οκταήμερο πραξικοπηματικό καθεστώς στη Λευκωσία είχε καταρρεύσει στις 23 Ιουλίου.

Αμέτρητα εγκλήματα χωρίς τιμωρία

Σε εντελώς εκφοβιστικό κλίμα ατιμωρησίας, οι δύο τουρκικές εισβολές οδήγησαν σε φόνους, βιασμούς, άσεμνες επιθέσεις, διακρίσεις, εξαναγκαστικές εξώσεις, βίαιες μεταφορές, απελάσεις και άλλες απάνθρωπες πράξεις κατά άμαχων προστατευμένων προσώπων σε αντίθεση με τα άρθρα 27, 49, 147 και άλλα άρθρα της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης περί προστασίας του αμάχου πληθυσμού, εν καιρώ πολέμου. Επιπλέον, απ’ ό,τι φαίνεται, η κάθε εισβολή οδήγησε σε σοβαρές παραβιάσεις της Τρίτης Σύμβασης της Γενεύης περί μεταχειρίσεως των αιχμαλώτων πολέμου.

Λεπτομέρειες για επιβεβαιωμένα, υποπτευόμενα και εικαζόμενα εγκλήματα είναι θαμμένες στα αρχεία του ΟΗΕ, όπως τα έγγραφα που αναπαράγονται σε βιβλίο 364 σελίδων, στο οποίο έγραψα Πρόλογο – Marta Murzanska (ed.), Cyprus in the UN Archives: January 1974 - December 1974 (Larnaca: ERPIC, 2017), www.amazon.com/Cyprus-Archives-January-1974-December/dp/9963211526

Όταν ανακοινώθηκε κατάπαυση του πυρός στις 16:00 της 16ης Αυγούστου 1974, η Τουρκία είχε ήδη ολοκληρώσει την κατοχή του 57 τοις εκατόν της ακτογραμμής της ΚΔ, πέραν του 36 τοις εκατόν της επικράτειάς της. Από τότε έχουν διαπραχθεί ακόμη περισσότερα εγκλήματα σε ενισχυμένο κλίμα ατιμωρησίας.

Εξωφρενική και κινηματογραφημένη περίπτωση είναι «η βάναυση δολοφονία του 24χρονου Τάσου Ισαάκ και του 26χρονου Σολωμού Σολωμού». Έτσι χαρακτηρίστηκε αυτό το ατιμώρητο διπλό έγκλημα από την Προεδρία της ΚΔ στις 11 Αυγούστου 2023, 27 χρόνια μετά από το βάρβαρο λιντσάρισμα του Ισαάκ στη νεκρή ζώνη την 11η Αυγούστου 1996 και τον εν ψυχρώ πυροβολισμό του Σολωμού σε διπλανό φυλάκιο της κατοχικής δύναμης τρεις μέρες αργότερα. (Δείτε στο https://x.com/CYpresidency/status/1690021251761192960).

Εξαιτίας των επιβεβαιωμένων αποτυχιών της Τουρκίας, οι ύποπτοι δράστες παραμένουν ελεύθεροι. Λεπτομέρειες βρίσκονται στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στις υποθέσεις Isaak v Turkey [2008] ECHR 553 και Solomou & Others v Turkey [2008] ECHR 552.

Τα αγνοημένα θύματα του βιασμού

Στην ομιλία του της 20ής Ιουλίου 2024, η μόνη φορά που ο Προέδρος Χριστοδουλίδης ανάφερε τον βιασμό ήταν μεταφορικά, όταν παρατήρησε ότι το 1974 «η Κυπριακή Δημοκρατία υπέστη έναν διπλό βιασμό…». Έτσι, όπως έχουν κάνει τόσοι άλλοι πολιτικοί, ο Πρόεδρος αγνόησε τα ενήλικα και ανήλικα άτομα που είχαν κυριολεκτικά βιαστεί, όπως τις γυναίκες και τα κορίτσια που αναφέρονται σιωπηρά στους δύο Τόμους της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία υιοθετήθηκε στις 10 Ιουλίου 1976 πριν αποχαρακτηριστεί στις 31 Αυγούστου 1979 και μετέπειτα αρχειοθετηθεί (στο https://hudoc.echr.coe.int/).

Στην παράγραφο 373 του Τόμου Ι της Έκθεσής της, η Επιτροπή κατέληξε στο ακόλουθο συμπέρασμα: «Tα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι βιασμοί διαπράχθηκαν από Τούρκους στρατιώτες, και τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις ακόμη από Τούρκους αξιωματικούς, και όχι μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις απειθαρχίας».

«Ζώνη ατιμωρησίας»

Από τότε που άρχισε η τουρκική κατοχή, η φύση της ατιμώρητης εγκληματικότητας έχει μεταμορφωθεί. Για παράδειγμα, στον τομέα της δημογραφικής μηχανής ενεργοποιήθηκε αρχικά ο αποικισμός του κατεχόμενου τμήματος με πολίτες της Τουρκίας, σε αντίθεση με τα άρθρα 49 και 147 της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης. Πιο πρόσφατα, τόσοι άλλοι ξένοι έχουν μεταφερθεί παράνομα στο κατεχόμενο τμήμα. Αυτοί περιλαμβάνουν περίπου δέκα χιλιάδες πολίτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Πακιστάν που «κατοικούν» εκεί, παράτυποι μετανάστες που φαίνεται ότι εργαλειοποιούνται από την Τουρκία ως «όπλα υβριδικού πολέμου» και τα κακοποιημένα θύματα της ανθρωποεμπορίας, παιδοεμπορίας, σύγχρονης δουλεμπορίας και των σιχαμερών σχετικών εγκλημάτων (για τους Πακιστανούς πολίτες, δείτε στο https://pio.mfa.gov.ct.tr/en/pakistani-citizens-feel-at-home-in-the-trnc-we-also-feel-at-home-here-in-pakistan-dilsad-senol/)

Σε έκθεση για το εμπόριο ανθρώπων, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο 2012, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ άρχισε να προειδοποιεί ότι «η περιοχή που διαχειρίζονται Τουρκοκύπριοι», δηλαδή αυτή υπό κατοχή, «συνεχίζει να είναι ζώνη ατιμωρησίας για το εμπόριο ανθρώπων», στην οποία «η σωματεμπορία» («sex trafficking») είναι ιδιαίτερο «πρόβλημα» (Δείτε στο https://2009-2017.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2012/192366.htm).

Κατάλογος ατιμώρητων παρανομιών

Συνοπτικά, στην ΚΔ από τις 21 Δεκεμβρίου 1963 μέχρι σήμερα έχουν ή φαίνεται ότι έχουν διαπραχθεί αμέτρητες ατιμώρητες παρανομίες. Περιλαμβάνουν:

* Εγκλήματα κατά της ειρήνης, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε αντίθεση με το Άρθρο 6 του Χάρτη του Στρατοδικείου της Νυρεμβέργης της 8ης Αυγούστου 1945 και με το Ψήφισμα 95 (Ι) της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ της 11ης Δεκεμβρίου 1946, που «επιβεβαιώνει τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη του Στρατοδικείου της Νυρεμβέργης και από την απόφαση του Στρατοδικείου της Νυρεμβέργης».

* Το έγκλημα της Γενοκτονίας σε αντίθεση με τη Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας της 9ης Δεκεμβρίου 1948, που έχει 153 κράτη – μέλη, εκ των οποίων είναι η ΚΔ και οι «εγγυήτριες δυνάμεις» της.

* Διεθνή εγκλήματα που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις των Συμβάσεων της Γενεύης της 12ης Αυγούστου 1949, ειδικά την Τρίτη Σύμβαση και την Τέταρτη Σύμβαση που ανέφερα νωρίτερα.

* Το έγκλημα του Απαρτχάιντ σε αντίθεση με τη Σύμβαση για το Έγκλημα του Απαρτχάιντ της 30ής Νοεμβρίου 1973, που τέθηκε σε ισχύ στις 18 Ιουλίου 1976 και έχει 110 κράτη-μέλη που δεν περιλαμβάνουν ούτε την ΚΔ ούτε τις «εγγυήτριες δυνάμεις» της.

* Διεθνή εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί από την 1η Ιουλίου 2002 (όπως τη λεηλασία τοποθεσίας) σε αντίθεση με το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της 17ης Ιουλίου 1998 που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2002 και έχει 124 κράτη-μέλη, εκ των οποίων είναι η ΚΔ, η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά όχι η Τουρκία.

* Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθερίων.

* Παραβιάσεις του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου και των εθίμων του πολέμου.

* Άλλες παρανομίες σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο.

* Ποινικά αδικήματα σε αντίθεση με το Ποινικό Δίκαιο της ΚΔ, και

* άλλες παρανομίες σε αντίθεση με το Κυπριακό Δίκαιο.

Στον άμεσο απόηχο της ολοκλήρωσης της κατοχής, η ΚΔ επέδειξε κάπως σκληρή γραμμή κατά της εγκληματικότητας. Αυτό αποδεικνύεται από δύο επίσημες γραπτές καταγγελίες.

Η μία ήταν η καταγγελία της 19ης Σεπτεμβρίου 1974, που υποβλήθηκε από την Κυπριακή Κυβέρνηση στην ΕΔΑΔ. Αυτή έδωσε έμφαση σε εικαζόμενα εγκλήματα που είχαν ως αποτέλεσμα εικαζόμενες παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της 4ης Νοεμβρίου 1950. Εξ ου και η προαναφερόμενη Έκθεση της Επιτροπής.

Η δεύτερη ήταν καταγγελία που υποβλήθηκε από τον Πρέσβη Ζήνωνα Ρωσσίδη, Μόνιμο Αντιπρόσωπο της ΚΔ στο ΟΗΕ, σε επιστολή 20 σελίδων της 6ης Δεκεμβρίου 1974, προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ (έγγραφο του ΟΗΕ S/11569), που κατέληξε στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αυτή έδωσε έμφαση σε εικαζόμενα εγκλήματα σε αντίθεση με τις Συμβάσεις της Γενεύης και όχι μόνο.

Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η ΚΔ αποφάσισε να ακολουθήσει μιαν ανήθικη και, εν τέλει, αποτυχημένη πολιτική του κατευνασμού προς όφελος της Τουρκίας. Επίσης, αν και πέτυχε όταν οδήγησε την Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η ΚΔ επέλεξε να μην εκμεταλλευτεί όλους τους διαθέσιμους μοχλούς της δικαιοσύνης.

Εκτός από τον Νίκο Σαμψών, επί οκτώ μέρες ντε φάκτο επικεφαλής του πραξικοπηματικού καθεστώτος στη Λευκωσία, που καταδικάστηκε σε κυπριακό ποινικό δικαστήριο, τόσοι άλλοι γλύτωσαν σε κλίμα ατιμωρησίας. Ανάμεσα σε αυτούς είναι οι υπόλοιποι πραξικοπηματίες συν προδότες, δολοφόνοι, βιαστές, παιδοβιαστές, κλέφτες και απατεώνες. Είτε άμεσα είτε έμμεσα, διάφορα κυρίαρχα κράτη ευθύνονται για την ατιμώρητη εγκληματικότητα, κυρίως, αλλά όχι μόνο η Τουρκία.

Καθοριστικά, η ατιμωρησία έχει παγιωθεί από τον ΟΗΕ, επειδή το Συμβούλιο Ασφαλείας:

* έχει αγνοήσει την καταγγελία της 6ης Δεκεμβρίου 1974,

* δεν έχει υποβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας,

* δεν έχει τερματίσει την τουρκική κατοχή έχοντας εγκρίνει οποιεσδήποτε «στρατιωτικές επιδείξεις», οποιονδήποτε «αποκλεισμό» ή οποιεσδήποτε «άλλες επιχειρήσεις αεροπορικών, θαλάσσιων ή χερσαίων δυνάμεων των Μελών των Ηνωμένων Εθνών», όπως προβλέπει σε ορισμένες περιπτώσεις το Άρθρο 42 του Χάρτη του ΟΗΕ,

* δεν έχει εγκαθιδρύσει διεθνές ποινικό δικαστήριο για την Κύπρο παρόμοιο με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, το οποίο το Συμβούλιο Ασφαλείας εγκαθίδρυσε στη Χάγη μέσω του Ψηφίσματος 827 (1993).

Το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι μέσω Ψηφισμάτων όπως το Ψήφισμα 649 (1990), το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει υιοθετήσει τις «δικοινοτικές», «διζωνικές» και «ομοσπονδιακές» αρχές που η Τουρκία προωθούσε από το 1974 με προφανή στόχο τη νομιμοποίηση των παράνομων συνεπειών των εγκλημάτων.

Ερωτήματα

Σε δήλωση της 12ης Ιανουαρίου 2023, ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, δήλωσε τα εξής:

«Το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες για τα Ηνωμένα Έθνη και για την αποστολή μας για την ειρήνη. Το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει ζωτικό ρόλο στη διατήρησή του. Ο ακρογωνιαίος λίθος του κράτους δικαίου είναι ότι όλοι οι άνθρωποι, θεσμοί και φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, συμπεριλαμβανομένου του ιδίου του κράτους, είναι υπόλογοι ενώπιον του νόμου».

Στη δήλωσή του, ο Γενικός Γραμματέας παραδέχτηκε ότι «κράτη συνεχίζουν να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο με ατιμωρησία», ανακήρυσσε ότι «ο τερματισμός της ατιμωρησίας είναι θεμελιώδης» και πρότεινε τη δικαιοσύνη ως αντίδοτο:

«Σε όλον τον κόσμο, τα Ηνωμένα Έθνη κινητοποιούνται κατά της ατιμωρησίας και δεσμεύονται να λογοδοτήσουν τους δράστες μέσω δίκαιων, ανεξάρτητων δικαστικών διαδικασιών. Ενισχύουμε επίσης το κράτος δικαίου υποστηρίζοντας τα θύματα και τους επιζώντες και παρέχοντας πρόσβαση στη δικαιοσύνη, στα ένδικα μέσα και στην αποκατάσταση των ζημιών».

Εν όψει αυτής της δήλωσης και των αμέτρητων ατιμώρητων εγκλημάτων που φαίνεται ότι έχουν διαπραχθεί στην επικράτεια της ΚΔ από τις 21 Δεκεμβρίου 1963, απαιτώ τον άμεσο τερματισμό της ατιμωρησίας και θέτω παρακάτω ορισμένα ερωτήματα.

Πρώτον, η ΚΔ θα παραπέμψει την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό επειδή η Τουρκία δεν αποδέχεται τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, θα απαιτήσει την ενεργοποίηση του Άρθρου 96.1 του Χάρτη του ΟΗΕ που ορίζει ότι «η Γενική Συνέλευση ή το Συμβούλιο Ασφαλείας μπορούν να ζητούν από το Διεθνές Δικαστήριο να γνωμοδοτεί για οποιοδήποτε νομικό θέμα»; Εάν ναι, πότε και πώς; Εάν όχι, γιατί όχι;

Δεύτερον, η Κυπριακή Κυβέρνηση θα καλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας να εγκαθιδρύσει ειδικό διεθνές ποινικό δικαστήριο για την Κύπρο με σκοπό τη διερεύνηση διεθνών εγκλημάτων και σοβαρών παραβιάσεων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και, ανάλογα με τα ευρήματα, τη δίωξη προσώπων; Εάν ναι, πότε και πώς; Εάν όχι, γιατί όχι;

Τρίτον, η ΚΔ θα καλέσει τον Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να ερευνήσει τα διεθνή εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του από την 1η Ιουλίου 2002 και, ανάλογα με τα ευρήματα, να ξεκινήσει τη δίωξη προσώπων; Εάν ναι, πότε και πώς; Εάν όχι, γιατί όχι;

Τέταρτον, ποια άλλα μέτρα θα λάβουν οι αρμόδιες Αρχές της ΚΔ, ούτως ώστε (Ι) να εφαρμοστεί το κράτος δικαίου μέσω της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης, του ευρύτερου Διεθνούς Δικαίου και του Κυπριακού Δικαίου, (ΙΙ) να αποδοθεί δικαιοσύνη και, έτσι, να αποκαλυφθεί η αλήθεια και να δημιουργηθεί αποτρεπτικός παράγοντας (ΙΙΙ) να χορηγηθούν ένδικα μέσα όπως τις αποζημιώσεις και την αποκατάσταση των ζημιών;

Αναμένω τις απαντήσεις σας.

Εν τω μεταξύ, επαναλαμβάνω το περίφημο ρητό του αείμνηστου Benjamin Β. Ferencz, που υπηρέτησε ως Αμερικανός εισαγγελέας σε μιαν από τις μεταπολεμικές δίκες στη Νυρεμβέργη. «Δεν μπορεί να υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη».

Με εκτίμηση

ΚΛΕΑΡΧΟΣ Α. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

ΥΓ 1: Η δήλωση του ΓΓ του ΟΗΕ της 12.01.2023 βρίσκεται στο www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2023-01-12/the-secretary-generals-remarks-the-security-council-the-promotion-and-strengthening-of-the-rule-of-law-the-maintenance-of-international-peace-and-security-the-rule-of

ΥΓ 2: Απομαγνητοφώνηση και βίντεο της ομιλίας του Προέδρου Χριστοδουλίδη της 20.7.2024 βρίσκονται στο www.pio.gov.cy/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF.html?id=42982#flat