Η πορεία της κυπριακής οικονομίας σύμφωνα με τα στατιστικά

Ανακοινώθηκαν τη βδομάδα που μας πέρασε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον ρυθμό ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας αλλά και των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2024 είναι θετικός και υπολογίζεται σε 3,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023.

Μετά τη διόρθωση του ΑΕΠ ως προς τις εποχικές διακυμάνσεις και τις εργάσιμες μέρες, ο ρυθμός ανάπτυξης υπολογίζεται στο 3,7%. Ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ οφείλεται κυρίως στους τομείς: "Ξενοδοχεία και Εστιατόρια", "Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο", "Επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων", "Ενημέρωση και Επικοινωνίες" και "Κατασκευές".

Βελτιωμένη εικόνα

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εικόνα των οικονομιών της Ευρωζώνης παρουσιάζεται βελτιωμένη, ενώ μετά τις ανησυχίες για την πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ, που προκάλεσαν ανησυχίες στις χρηματαγορές πριν από δύο εβδομάδες, τα τελευταία στοιχεία που αφορούν τον πληθωρισμό, την κατανάλωση και τις θέσεις εργασίας παρουσιάζονται θετικά.

Την ίδια στιγμή πυκνώνουν τα δημοσιεύματα για προβλήματα στη ρωσική οικονομία λόγω του αυξημένου κόστους που έχει ο πόλεμος, ενώ ένα σημαντικό ζήτημα αποτελεί η έλλειψη προσωπικού. Χαρακτηριστικά καταγράφεται ένας ανταγωνισμός μεταξύ στρατού και επιχειρήσεων για την προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού μέσα από την παραχώρηση ανταγωνιστικής αντιμισθίας.

Τα πιο πάνω στατιστικά στοιχεία, που αφορούν την Ευρωζώνη και την Κύπρο, δε σημαίνουν ότι οι προκλήσεις στο εξωτερικό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον έχουν εξαλειφθεί. Μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή αναμένεται να δράσει θετικά, ενώ μια κλιμάκωση των συγκρούσεων με τη συμμετοχή ενδεχομένως του Ιράν θα έχει αρνητικές συνέπειες.


Διεθνείς ισορροπίες

Την ίδια ώρα είναι ιδιαίτερης σημασία να δούμε με ποιον τρόπο θα ενεργήσει το τόξο Ρωσίας, Κίνας, Ινδία και Ιράν, αν δηλαδή θα στηρίξουν τις διαμεσολαβητικές προσπάθειες. Είναι δεδομένο ότι οι ισορροπίες στη διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή έχουν αλλάξει και δεν υπάρχει γυρισμός.

Η διατήρηση των θετικών ρυθμών ανάπτυξης στη Κύπρο υποδηλώνει ότι η οικονομία φαίνεται να αντιδρά καλά στη νομισματική σύσφιγξη, ενώ η ενίσχυση των κρατικών δαπανών μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και άλλων προγραμμάτων ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Την ίδια στιγμή θα πρέπει να προβληματίσει η αύξηση των ανελαστικών δαπανών, όπως είναι για παράδειγμα το κρατικό μισθολόγιο αλλά και άλλες δαπάνες, οι οποίες δεν μεταβάλλονται ανάλογα με την παραγωγή.

Είναι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αναμένουμε να δούμε με ποιον τρόπο θα χειριστεί η κυβέρνηση αυτά τα ζητήματα μέσα από τον προϋπολογισμό του 2025 και ποια μέτρα θα υιοθετηθούν, τα οποία θα διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας από τη μια και από την άλλη θα δημιουργήσουν εκείνα τα «αναχώματα» για απορρόφηση οποιωνδήποτε αρνητικών εξελίξεων στο εξωτερικό περιβάλλον.

Αναλύοντας τους επιμέρους τομείς που ενισχύουν το ΑΕΠ της χώρας, δύο από τους παραδοσιακούς τομείς, που είναι ο τουρισμός και οι συνδεδεμένες υπηρεσίες και οι κατασκευές, συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικούς «αιμοδότες» της οικονομίας. Την ίδια στιγμή ο νέος ανερχόμενος τομέας της τεχνολογίας και των επικοινωνιών ενισχύει με αυξανόμενο τρόπο τη θετική πορεία της οικονομίας.

Οι εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες έχουν εγκατασταθεί στην Κύπρο μέσα από τα σχέδια κινήτρων της κυβέρνησης, συνεισφέρουν οριζόντια στην οικονομία. Αυτό σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες ενισχύουν την κατανάλωση και το λιανικό εμπόριο.

Οι επαγγελματικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, που παλαιότερα βρίσκονταν πρώτες στις ανακοινώσεις τέτοιων στατιστικών στοιχείων, φαίνεται να περνούν μια περίοδο αναπροσαρμογής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ την χώρας, όπως και άλλοι τομείς, όπως η ναυτιλία και η εκπαίδευση.

Δυσκολεύονται οι πολίτες

Σημειώνεται ότι τη στιγμή που η κυπριακή οικονομία παρουσιάζει θετικά στατιστικά στοιχεία, η καθημερινότητα των πολιτών δυσκολεύει. Δεν υπήρξαν εκείνα τα μέτρα που να μετουσιώνουν τα καλά δημοσιονομικά στοιχεία σε καλύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες και σε βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Η ακρίβεια (ειδικά για τις κατηγορίες των πολιτών που δεν υπήρξε αναπροσαρμογή των μισθών τους), το υψηλό κόστος στέγασης και η διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα αποτελούν καθημερινά προβλήματα των πολιτών. Μπορεί οι κατασκευές να αποτελούν έναν από τους σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης μέσα από την αύξηση της ζήτησης, όμως θα πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο διασφαλίζεται η προσιτή κατοικία για τους πολίτες. Η ενίσχυσης της προσφοράς ακινήτων είναι μια λύση που συζητείται, όμως ακόμη οι νέες τοπικές Αρχές ψάχνουν βηματισμό για την αδειοδότηση των νέων έργων.

Βασικό εργαλείο ανακατανομής του πλούτου είναι το σύστημα φορολόγησης, οπότε αναμένουμε να δούμε ποια (αν υπάρξουν) μέτρα της φορολογικής μεταρρύθμισης θα ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό του 2025. Σημειώνεται, επίσης, ότι θα πρέπει να εξεταστούν τα κίνητρα και οι ελαφρύνσεις που θα πρέπει να υπάρξουν στους Κύπριους επιχειρηματίες και εργαζομένους, διασφαλίζοντας φυσικά και το ανταγωνιστικό περιβάλλον προσέλκυσης επενδύσεων στη χώρα.

Είναι πολλές φορές που γίνονται συζητήσεις που αφορούν τον οικονομικό μετασχηματισμό και την αναγκαιότητα οι οικονομίες να αναπροσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται η τεχνολογία.

Οπότε βασικό κριτήριο επιτυχίας ενός επιχειρηματικού ή δημοσιονομικού μοντέλου είναι η δυνατότητα της επιχείρησης ή του κρατικού μηχανισμού – διακυβέρνησης να αξιολογούν σωστά τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και να λαμβάνουν εκείνα τα μέτρα που θα διατηρούν την ανταγωνιστικότητα.

Οι αναλύσεις πρέπει να βασίζονται σε τεχνοκρατικά δεδομένα, αν και είναι αναμενόμενο ότι οι πολιτικές ιδεολογίες / σκοπιμότητες πάντοτε θα διαδραματίζουν τον ρόλο τους. Συνταγή αποτυχίας αποτελεί η αδυναμία να αντιληφθεί μια επιχείρηση ή ένα κράτος την αναγκαιότητα να υπάρξουν συγκεκριμένες αλλαγές ή, ακόμα χειρότερα, να μην υπάρχει η βούληση της διοίκησης της επιχείρησης ή της διακυβέρνησης να προχωρήσει στις απαραίτητες αλλαγές.

Οπότε καταγράφεται ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας από τη μια, ενώ από την άλλη θα πρέπει να τροχοδρομηθεί η υλοποίηση εκείνων των πολιτικών που θα την διατηρήσουν ανταγωνιστική, θα διασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα ζωής προς τους πολίτες και θωράκισή της σε οποιεσδήποτε ενδεχόμενες αρνητικές εξελίξεις στο εξωτερικό περιβάλλον.