Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων στην Κύπρο

Οι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) αποτελούν μιαν αναπτυσσόμενη κατηγορία επενδύσεων στην Κύπρο, με την αρχή τους να τοποθετείται περίπου στο 2014, προσελκύοντας κυρίως διεθνείς επενδυτές. Με την ευνοϊκή νομοθεσία και το φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον, η Κύπρος αναδεικνύεται σε κέντρο για τη διαχείριση και τη δημιουργία ΟΕΕ, με τα περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση να αυξάνονται κατά περίπου 45% τα τελευταία πέντε χρόνια. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική προοπτική ανάπτυξης για να φτάσουμε στα επίπεδα των χωρών με τις οποίες επιθυμούμε ν’ ανταγωνιστούμε.

Η νομοθεσία στην Κύπρο για τα ΟΕΕ έχει εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή οδηγία για τους διαχειριστές εναλλακτικών επενδυτικών κεφαλαίων (AIFMD), διασφαλίζοντας ένα ασφαλές και ρυθμισμένο περιβάλλον, προσφέροντας παράλληλα φορολογικά πλεονεκτήματα.

Τα ΟΕΕ διαφοροποιούνται από τα παραδοσιακά επενδυτικά ταμεία, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια, περιλαμβάνοντας ένα ευρύ φάσμα επενδυτικών στρατηγικών, όπως ιδιωτικά κεφάλαια (private equity), κεφάλαια κινδύνου (venture capital), ακίνητα (real estate) και αντισταθμιστικά κεφάλαια (hedge funds) κ.λπ.

Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος απολαμβάνει το κύρος και την ασφάλεια που προσφέρει η συμμετοχή σε μιαν από τις μεγαλύτερες οικονομικές αγορές του κόσμου. Αυτό δημιουργεί ένα θετικό επενδυτικό κλίμα και μειώνει το αντιληπτό ρίσκο για τους επενδυτές στα ΟΕΕ.

Το γεγονός ότι ο τομέας επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο είναι ανεπτυγμένος αλλά και οι πιο συγκεκριμένοι πάροχοι υπηρεσιών που σχετίζονται με υπηρεσίες σε ΟΕΕ, όπως διεθνείς εταιρείες διαχείρισης ταμείων και εταιρείες παροχής υπηρεσιών θεματοφυλακής, ενδυναμώνει τη φήμη της Κύπρου ως προορισμού για ΟΕΕ. Ωστόσο, υπάρχει ανάγκη για καινούργιες τέτοιες μεγάλες εταιρείες να δημιουργήσουν παρουσία στην Κύπρο.

Η κυριότερη πρόκληση που αντιμετώπισε ο τομέας και συνεχίζει να αντιμετωπίζει είναι η αρνητική φήμη στους ξένους επενδυτές, λόγω των επαγγελματικών σχέσεων με Ρώσους επιχειρηματίες στο παρελθόν και των μετέπειτα κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε παρόχους στην Κύπρο. Επίσης, παρότι η οικονομία της Κύπρου έχει ανακάμψει και το τραπεζικό της σύστημα βρίσκεται σε αρκετά υγιή κατάσταση, οι παλιές πληγές συνεχίζουν να επηρεάζουν. Η προσέλκυση μιας διεθνούς τράπεζας στην Κύπρο θα έφερνε θετικά αποτελέσματα στον τομέα των ΟΕΕ.

Τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη συμμόρφωσή της, όπως φαίνεται από τις εκθέσεις της Moneyval και τις αναβαθμίσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης όπως οι Standard & Poor's, Moody's και Fitch.

Παρ’ όλη την πρόοδο, η αρνητική φήμη επηρεάζει την αντίληψη που έχουν οι κατηγορίες ιδιωτών επενδυτών και θεσμικών επενδυτών για την Κύπρο. Παρ’ όλα αυτά, οι κατηγορίες των επαγγελματιών επενδυτών (professional) και των επαρκώς ενημερωμένων επενδυτών (well informed), είναι αυτοί που κατά κύριο ρόλο έχουν επενδύσει σε κυπριακά ΟΕΕ επειδή είναι οι πιο εξοικειωμένοι με την ανάλυση και την εκτίμηση του ρίσκου που αφορά το επενδυτικό πλάνο ενός ΟΕΕ και την εταιρεία που το διαχειρίζεται (AIFM) και όχι ο τόπος εγγραφής τους.

Οι επαγγελματίες επενδυτές συχνά έχουν μακροπρόθεσμη επενδυτική στρατηγική και είναι σε θέση να δουν πέρα από βραχυπρόθεσμα ζητήματα ή προσωρινές φήμες, εστιάζοντας στις θεμελιώδεις αξίες και τις προοπτικές ανάπτυξης της αγοράς. Επίσης, είναι σε θέση να ενσωματώσουν την Κύπρο ως μέρος μιας στρατηγικής ποικιλοποίησης του χαρτοφυλακίου τους, διαχειριζόμενοι έτσι καλύτερα το συνολικό ρίσκο.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 η αξία των περιουσιακών στοιχείων υπό διαχείριση ανήλθε στα €9,1 δις και η καθαρή αξία ενεργητικού ανέρχεται στα €8,6 δις. Από τα €9,1 δις, το 94% από αυτά είναι τοποθετημένα σε Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ/AIF), ΟΕΕ με περιορισμένο αριθμό προσώπων (ΟΕΕΠΑΠ/ AIFLNP) και Καταχωρισμένους ΟΕΕ (ΚΟΕΕ/RAIF), εκ των οποίων το 87,6% των επενδυτών τους πρόκειται για επαρκώς ενημερωμένους (well informed) και επαγγελματίες επενδυτές με την επενδυτική πολιτική τους να επικεντρώνεται κυρίως σε επενδύσεις ιδιωτικών κεφαλαίων, ακίνητα, hedge funds και άλλες επενδύσεις. Το υπόλοιπο 6% από τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία είναι τοποθετημένο σε Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ/UCITS), των οποίων το 99,2% αποτελείται από ιδιώτες επενδυτές με την επενδυτική πολιτική να επικεντρώνεται κυρίως σε κινητούς τίτλους και άλλες επενδύσεις χαμηλού ρίσκου.

Η παγκόσμια αγορά των εναλλακτικών επενδύσεων αναμένεται να συνεχίσει την ανοδική της πορεία το 2024, καθώς πολλοί διαχειριστές κεφαλαίων σχεδιάζουν να στοχεύσουν αγορές στο εξωτερικό για συγκέντρωση κεφαλαίων. Oι επενδυτές σχεδιάζουν να αυξήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, αναζητώντας μεγαλύτερες αποδόσεις σε ένα περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων, και είναι γενικά ανοιχτοί σε οποιαδήποτε στρατηγική που θα βοηθήσει στη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου, έχoντας τις υψηλότερες προσδοκίες αποδόσεων της τελευταίας δεκαετίας.

Η παγκόσμια τάση στις εναλλακτικές επενδύσεις δείχνει αυξημένη ζήτηση για διαφοροποιημένες στρατηγικές και συνεπενδύσεις, με τους επενδυτές να αναζητούν αποδόσεις ανεξάρτητες από τις παραδοσιακές αγορές. Αυτή είναι η στιγμή της Κύπρου να προωθήσει ακόμη περισσότερο τα πλεονεκτήματά της στο εξωτερικό για την προσέλκυση διεθνών εταιρειών διαχείρισης κεφαλαίων και την ανάπτυξη της χώρας ως κέντρου διαχείρισης και δημιουργίας ΟΕΕ.

*Διοικητικός Σύμβουλος, Επικεφαλής Asset Management Services, KPMG Limited

**Senior Manager, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG Limited