Η κρίση των οργανωμένων ταξιδιών: Στο μάτι του κυκλώνα οι διοργανωτές

Σε μια εποχή όπου τα ταξίδια αντιμετωπίζουν συνεχώς νέες προκλήσεις, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων, Χάρης Παπαχαραλάμπους, εξέφρασε έντονη ανησυχία για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο. Σε δηλώσεις του στο Economy Today, ο κ. Παπαχαραλάμπους υπογράμμισε τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκονται οι ταξιδιωτικοί πράκτορες λόγω των συνεχών ακυρώσεων και καθυστερήσεων από τις αεροπορικές εταιρείες.

Της Βάσιας Καττή

Σε μια εποχή όπου τα ταξίδια αντιμετωπίζουν συνεχώς νέες προκλήσεις, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων, Χάρης Παπαχαραλάμπους, εξέφρασε έντονη ανησυχία για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο. Σε δηλώσεις του στο Economy Today, ο κ. Παπαχαραλάμπους υπογράμμισε τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκονται οι ταξιδιωτικοί πράκτορες λόγω των συνεχών ακυρώσεων και καθυστερήσεων από τις αεροπορικές εταιρείες.

Η νομοθεσία χαϊδεύει τις αεροπορικές αλλά γονατίζει τους διοργανωτές

Όπως εξήγησε ο κ. Παπαχαραλάμπους, η νομοθεσία που διέπει τα οργανωμένα ταξίδια είναι ιδιαίτερα αυστηρή για τους διοργανωτές, σε αντίθεση με τις ρυθμίσεις που ισχύουν για τις αεροπορικές εταιρείες. Αυτή η διαφορά, σύμφωνα με τον ίδιο, οδηγεί συχνά σε οικονομική επιβάρυνση των ταξιδιωτικών πρακτόρων, οι οποίοι αναγκάζονται να επιστρέψουν τα χρήματα στους πελάτες τους σε περιπτώσεις ακυρώσεων ή σημαντικών αλλαγών στο πρόγραμμα του ταξιδιού.

«Οποιαδήποτε μεταβολή σε μία πτήση, ειδικά όταν γίνεται την τελευταία στιγμή […] επηρεάζει σαφέστατα και το πακέτο», ανέφερε ο κ. Χαραλάμπους. «Δηλαδή αν σας πω ότι, αντί να φύγετε σήμερα το πρωί για τη Ρώμη θα φύγετε το βράδυ και θα πετάξετε μέσω Ζυρίχης, αντιλαμβάνεστε ότι επηρεάζεται το ταξίδι σημαντικά».

Ο κ. Παπαχαραλάμπους τόνισε επίσης ότι οι ταξιδιώτες συχνά στρέφονται στους πράκτορες για τα παράπονά τους, παρότι τα προβλήματα προκύπτουν κυρίως από τις αεροπορικές εταιρείες. Εφόσον βέβαια μιλάμε για οργανωμένο ταξίδι, ξεκαθάρισε ότι καλύπτονται από τη σχετική νομοθεσία. «Εάν ο πελάτης δεν δεχτεί τις διαφοροποιήσεις και θέλει να ακυρώσει, επιστρέφουμε τα χρήματα», σημείωσε. «Τηρούμε τη νομοθεσία κατά γράμμα», συμπλήρωσε.

Να επέμβει η Ευρώπη

Εν μέσω αυτών των προκλήσεων, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες της Κύπρου έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις με αεροπορικές εταιρείες και την Υπηρεσία Καταναλωτή του Υπουργείου, με στόχο την επίλυση αυτών των προβλημάτων. Παράλληλα, ο κ. Παπαχαραλάμπους επεσήμανε την ανάγκη παρέμβασης με ευρωπαϊκή νομοθεσία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα αναλάβουν τις ίδιες ευθύνες με τους διοργανωτές ταξιδιών και στα ίδια χρονικά περιθώρια. «Είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα των διοργανωτών ταξιδίων γιατί στο τέλος της μέρας είναι αυτοί που πληρώνουν τη νύφη», κατέληξε.

ΚΣΚ: Εκτόξευση των παραπόνων – Ποια τα δικαιώματα των ταξιδιωτών

Λαμβάνοντας υπόψη την αυξητική τάση που καταγράφεται στην τελευταία “Έκθεση παραπόνων” για το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ως προς την κατηγορία «Οργανωμένα ταξίδια» και έχοντας υπόψη τα γεγονότα που εξελίσσονται στη Μέση Ανατολή, καθώς και τις συνεχείς καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων από τις αεροπορικές εταιρείες, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών ενημερώνει το κοινό για τα δικαιώματά του σε περίπτωση που έχει προγραμματίσει οργανωμένο ταξίδι διακοπών μέσω ταξιδιωτικού πράκτορα.

Σύμφωνα με τον ο περί των Οργανωμένων Ταξιδιών και Συνδεδεμένων Ταξιδιωτικών Διακανονισμών Νόμος (Νόμος 186(Ι)/2017), ο διοργανωτής του ταξιδιού υποχρεούται να παρέχει στον καταναλωτή ακριβείς πληροφορίες σχετικά με το πακέτο που προτείνει, όπως πληροφορίες για την μεταφορά, την διαμονή, τη διατροφή, το δρομολόγιο, καθώς και τα θέματα ασφάλισης πριν από την σύναψη της σύμβασης, αλλά και προστασία κατά της αφερεγγυότητας.

Τι ορίζεται ως οργανωμένο ταξίδι;

Το οργανωμένο ταξίδι αποτελεί συνδυασμό τουλάχιστον δύο διαφορετικών τύπων ταξιδιωτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο του ίδιου ταξιδιού ή των ίδιων διακοπών. Οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες που καλύπτονται από το Νόμο είναι οι εξής:

(α) Η μεταφορά επιβατών,

(β) Η παροχή καταλύματος,

(γ) Η ενοικίαση μηχανοκίνητου οχήματος,

(δ) Άλλες τουριστικές υπηρεσίες που δεν είναι αναπόσπαστο τμήμα των πιο πάνω.

Δικαιώματα καταναλωτών

Σύμφωνα με τον Ν. 186(Ι)/2017, οι καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση οργανωμένου ταξιδιού έχουν τα ακόλουθα δικαιώματα:

Ακύρωση της σύμβασης οργανωμένου ταξιδιού

Εάν ισχύει μια εκ των πιο κάτω προϋποθέσεων, ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα οποιαδήποτε στιγμή, πριν την έναρξη του πακέτου, να ακυρώσει την σύμβαση οργανωμένου ταξιδιού, χωρίς να χρεωθεί οποιοδήποτε κόστος για την ακύρωση και να του επιστραφεί, εντός δεκατεσσάρων (14) ημερών, το πλήρες ποσό που έχει καταβάλει στον διοργανωτή:

α) εάν πριν από την έναρξη του πακέτου, ο διοργανωτής υποχρεωθεί να τροποποιήσει, σε σημαντικό βαθμό, οποιοδήποτε από τα κύρια χαρακτηριστικά των ταξιδιωτικών υπηρεσιών, όπως ο προορισμός, το δρομολόγιο, η τουριστική κατηγορία του καταλύματος, τα παρεχόμενα γεύματα, οι εκδρομές κ.α, ή

β) εάν ο διοργανωτής είχε αρχικά περιλάβει στη σύμβαση κάποιες ειδικές απαιτήσεις που είχε ζητήσει ο καταναλωτής και στη συνέχεια αδυνατεί να τις εκπληρώσει ή

γ) ο διοργανωτής προτείνει να αυξήσει την τιμή του πακέτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το οκτώ τοις εκατόν (8%), ακόμα και αν η πιθανότητα αύξησης για συγκεκριμένους λόγους προνοούνταν στη σύμβαση.

Στις πιο πάνω περιπτώσεις, ο διοργανωτής, εάν έχει τη δυνατότητα μπορεί να προσφέρει στον καταναλωτή υπαλλακτικό πακέτο, ίδιας ποιότητας στην ίδια τιμή, ή κατώτερης ποιότητας σε μειωμένη τιμή. Η απόφαση για το αν θα δεχτείτε το υπαλλακτικό πακέτο εναπόκειται στον καταναλωτή.

Σε περίπτωση αναπόφευκτων και έκτακτων περιστάσεων στον τόπο προορισμού ή πολύ κοντά σ’ αυτόν, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά την εκτέλεση του πακέτου ή επηρεάζουν σημαντικά τη μεταφορά των επιβατών στον προορισμό, ο καταναλωτής ανά πάσα στιγμή, πριν την έναρξη του οργανωμένου ταξιδιού, μπορεί να ακυρώσει τη σύμβαση χωρίς να χρεωθεί οποιοδήποτε κόστος για την ακύρωση και να του επιστραφεί, εντός δεκατεσσάρων (14) ημερών, το πλήρες ποσό που κατέβαλε στον διοργανωτή χωρίς πρόσθετη αποζημίωση. Νοείται ότι ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα ανά πάσα στιγμή, πριν την έναρξη του οργανωμένου ταξιδιού, να ακυρώσει τη σύμβαση, καταβάλλοντας στον διοργανωτή κάποιο κόστος για την ακύρωση.

Διαδικασία εκτέλεσης του οργανωμένου ταξιδιού

Σε περίπτωση που ο καταναλωτής διαπιστώσει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την εκτέλεση ταξιδιωτικής υπηρεσίας, όπως είχε συμφωνηθεί στη σύμβαση του οργανωμένου ταξιδιού, θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως τον διοργανωτή. Εκεί και όπου ο διοργανωτής δεν μπορεί να αποκαταστήσει το πρόβλημα λόγω του ότι η αποκατάσταση είναι αδύνατη, τότε ο καταναλωτής δικαιούται να καθορίσει στον διοργανωτή εύλογη χρονική προθεσμία προκειμένου να αποκαταστήσει το πρόβλημα. Αν δεν το πράξει εντός αυτής της προθεσμίας, τότε ο καταναλωτής θα πρέπει να προβεί σε προσωπικές ενέργειες για αποκατάσταση του προβλήματος και στην συνέχεια να απαιτήσει αποζημιώσεις από το διοργανωτή.

Επιπρόσθετα, εάν ένα μεγάλο ποσοστό των ταξιδιωτικών υπηρεσιών, ως έχει συμφωνηθεί από τη σύμβαση, δεν μπορεί να παρασχεθεί, τότε ο διοργανωτής οφείλει, να προσφέρει στον καταναλωτή κατάλληλους εναλλακτικούς διακανονισμούς, ισοδύναμης ή ανώτερης ποιότητας από αυτούς που είχαν αρχικά συμφωνηθεί, ώστε το πακέτο να μπορεί να συνεχιστεί, χωρίς οποιαδήποτε επιβάρυνση του καταναλωτή. Εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα προσφοράς ισοδύναμων ή ανώτερων ποιοτικά προτεινόμενων εναλλακτικών διακανονισμών και ως εκ τούτου το πακέτο ταξιδιού που οριζόταν στη σύμβαση καταλήγει σε πακέτο κατώτερης ποιότητας, τότε ο διοργανωτής θα πρέπει να προσφέρει στον καταναλωτή κατάλληλη μείωση της τιμής ανάλογη με τη διαφορά κόστους των υπηρεσιών που δεν παρασχέθηκαν. Ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να απορρίψει τους εναλλακτικούς αυτούς διακανονισμούς μόνο εάν δεν είναι συγκρίσιμοι προς αυτό που συμφωνήθηκε στη σύμβαση ή αν η προτεινόμενη μείωση της τιμής είναι ανεπαρκής. Σε αυτή την περίπτωση δικαιούται και πάλι μείωση της τιμής ή αποζημίωση.

Μείωση της τιμής ή καταβολή αποζημίωσης

Ο καταναλωτής δικαιούται σε μείωση της τιμής για οποιαδήποτε περίοδο παρουσιάστηκε πρόβλημα και το οργανωμένο ταξίδι δεν εκτελέστηκε όπως προνοούσε η σύμβαση.

Ο καταναλωτής δεν δικαιούται αποζημίωση σε περίπτωση που ο ίδιος για οποιοδήποτε προσωπικό λόγο τερματίσει την σύμβαση. Επιπρόσθετα, ο καταναλωτής δεν δικαιούται σε αποζημίωση εάν ο διοργανωτής αποδείξει ότι η ύπαρξη του προβλήματος καταλογίζεται στον καταναλωτή, ή σε τρίτο πρόσωπο το οποίο δεν έχει σχέση με την παροχή των ταξιδιωτικών υπηρεσιών, ή οφείλεται σε αναπόφευκτες και έκτακτες περιστάσεις.

Σύμφωνα με τον Ν. 186(Ι)/2017, ο καταναλωτής μπορεί να ζητήσει μείωση της τιμής ή αποζημίωση μέχρι και δύο (2) χρόνια μετά την παρουσίαση του προβλήματος.

Μεταβίβαση της σύμβασης σε άλλο ταξιδιώτη

Ο καταναλωτής μπορεί να μεταβιβάσει τη σύμβαση οργανωμένου ταξιδιού σε άλλο πρόσωπο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) το άτομο στου οποίου θα γίνει μεταβίβαση πληροί τα κριτήρια που περιέχονται στη σύμβαση,

β) παρέχεται άμεσα, τουλάχιστο επτά (7) ημέρες πριν από την έναρξη του πακέτου, σχετική ενημέρωση του διοργανωτή,

γ) και τα δύο μέρη φέρουν την ευθύνη για καταβολή ολόκληρου του χρηματικού ποσού στον διοργανωτή,

δ) και τα δύο μέρη οφείλουν να καταβάλουν στον διοργανωτή οποιαδήποτε πραγματικά έξοδα έχουν προκύψει από την μεταβίβαση της σύμβασης, αφού ο διοργανωτής ενημερώσει ποιο είναι το πραγματικό κόστος αυτών των εξόδων και προσκομίσει σχετικά αποδεικτικά έγγραφα όπως είναι τιμολόγια ή αποδείξεις.

Σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων οι καταναλωτές μπορούν να επικοινωνήσουν με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@katanalotis.org.cy(link sends e-mail) και 22516112, καθώς και με την Γραμμή Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας στο 1429.