Το στοίχημα του κρατικού προϋπολογισμού

Αναπτυξιακός, ανθρωποκεντρικός και ισορροπημένος θα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2025 διαβεβαίωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, μιλώντας στο Δελτίο Ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ. Σύμφωνα με τον Υπουργό, προτεραιότητα είναι η συντήρηση αναπτυξιακών δαπανών, η ενσωμάτωση νέων αναπτυξιακών έργων και μεσοπρόθεσμα η συγκράτηση ανελαστικών δαπανών. Έτσι, όπως υπέδειξε ο κ. Κεραυνός, θα υπάρξει ένας συνολικός εξορθολογισμός στον προϋπολογισμό για να μπορεί η Κύπρος ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της οικονομικής διακυβέρνησης που έχει αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Επειδή η οικονομία μας βρίσκεται σε μια καλή πορεία αυτήν τη στιγμή, της έχει δοθεί ένα σημαντικό ποσοστό αύξησης των δαπανών, το οποίο μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε έναν προϋπολογισμό που να είναι ιδιαίτερα επωφελής για τη συνέχιση της πορείας της οικονομίας μας», κατέληξε ο Μάκης Κεραυνός.

Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομικών θα καταθέσει τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Ακολούθως, ο προϋπολογισμός θα πάει στη Βουλή για την καθιερωμένη διαδικασία.

Δημοσιονομική πειθαρχία

Και καθώς η Κυβέρνηση ετοιμάζεται να παρουσιάσει το πλαίσιο που θα καθορίσει την οικονομική πορεία της Κύπρου για το επόμενο έτος, οι συζητήσεις γύρω από τα βασικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να διέπουν τον προϋπολογισμό εντείνονται. Στο πλαίσιο αυτό, τρεις οικονομολόγοι μιλούν στην εφημερίδα «Σημερινή» και παραθέτουν τη δική τους ανάλυση για το περιεχόμενο που θα πρέπει να έχει ο κρατικός προϋπολογισμός. Συγκεκριμένα, Γιάννης Τελώνης, Μάριος Χρίστου και Τάσος Γιασεμίδης σκιαγραφούν τις προτεραιότητες που θα πρέπει να θέσει το κράτος για να διαφυλάξει τόσο τα δημόσια οικονομικά όσο και την ευημερία των πολιτών.

Ο Γιάννης Τελώνης προτάσσει τη σταθερότητα της δημοσιονομικής πολιτικής και τη σημασία για πλεονασματικό προϋπολογισμό, ο οποίος θα συμβάλει στη μείωση του δημόσιου χρέους. «Δεν πρέπει τα δημοσιονομικά έξοδα στον προϋπολογισμό να είναι τέτοια που να ανατρέψουν τη σταθερή πορεία της Κύπρου. Έχουμε περάσει δύσκολες στιγμές, ξέρουμε τι σημαίνει κακή διαχείριση οικονομικών, και ο τόπος δεν αντέχει άλλους πειραματισμούς», ανέφερε, μεταξύ άλλων.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Μάριος Χρίστου υποστηρίζει την ανάγκη για έναν προϋπολογισμό που να τηρεί αυστηρά το πλαίσιο της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ώστε το κράτος να μπορέσει ν’ αντεπεξέλθει χωρίς να εισέλθει σε περιπέτειες και ελλείμματα.

Σύμφωνα με τον Τάσο Γιασεμίδη, υψίστης σημασίας είναι η διαχείριση των ανελαστικών δαπανών, μεταξύ τους και το κρατικό μισθολόγιο, έτσι ώστε η οικονομία να παραμείνει ανθεκτική.

Ο κ. Γιασεμίδης υπογραμμίζει την σημασία της διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας μέσω προγραμμάτων που αφορούν την τεχνολογική αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται σε επιχειρήσεις και σε πολίτες.

«Άλλο στοιχείο, που αφορά τον αναπτυξιακό προϋπολογισμό, είναι η απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανασυγκρότησης, κάτι που αποτελεί έναν σημαντικό στόχο τόσο της Κυβέρνησης όσο και της Πολιτείας, καθώς και να μπορέσει η κυπριακή οικονομία να ενισχύσει τα έσοδά της και συνάμα να προχωρήσει στις αλλαγές που χρειάζονται», είπε ο κ. Γιασεμίδης.

Αναγκαία η κοινωνική πολιτική

Κληθείς να σχολιάσει την κοινωνική πολιτική που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τον κρατικό προϋπολογισμό, ο Τάσος Γιασεμίδης σημείωσε ότι, μέσω του προϋπολογισμού, θα μπορούσε το κράτος να προχωρήσει στην ενίσχυση επιδομάτων στα άτομα που πραγματικά έχουν ανάγκη, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και όχι οριζόντιες παραχωρήσεις που θα αυξάνουν τις δαπάνες.

«Σημαντικό είναι να δούμε επίσης με ποιον τρόπο θα υπάρξουν οι αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο, για να ενισχυθούν οι Κύπριοι επιχειρηματίες αλλά και οι πολίτες, ιδιαίτερα η μεσαία τάξη, ώστε να δοθεί η δυνατότητα να αυξηθεί το οικογενειακό εισόδημα για ν’ αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της καθημερινότητας», πρόσθεσε ο οικονομολόγος Τάσος Γιασεμίδης.

Ο Μάριος Χρίστου ανέδειξε την ανάγκη να υπάρξει ξεκάθαρη πολιτική για στέγαση μέσω του κρατικού προϋπολογισμού του 2025, αλλά και για καταπολέμηση της ακρίβειας.

«Ένα τεράστιο μακροπρόθεσμο πρόβλημα είναι η στέγαση. Άρα, θα πρέπει να υπάρξει πολιτική ξεκάθαρη, μακροπρόθεσμη πολιτική, η οποία ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών για στέγαση. Ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο θα πρέπει ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών ν’ αντεπεξέλθουν στον υψηλό πληθωρισμό και τις αυξήσεις των τιμών. Ιδιαίτερα αυτό θα πρέπει να είναι στοχευμένο και να αφορά συγκεκριμένα στρώματα του πληθυσμού», εξήγησε.

Στη σημασία της κοινωνικής πολιτικής αναφέρθηκε και ο Γιάννης Τελώνης, υποδεικνύοντας ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις προεκλογικές υποσχέσεις του Νίκου Χριστοδουλίδη.

«Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε δημοκρατία και ο Πρόεδρος εκλέγεται στη βάση ενός προγράμματος, το οποίο υποβάλλει στους πολίτες. Οπότε ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις προεδρικές προτεραιότητες όπως αυτές δόθηκαν στους πολίτες. Οπόταν, αναμένω σίγουρα έμφαση στην κοινωνική πολιτική», κατέληξε ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης.

Εισηγήσεις Δημοσιονομικού Συμβουλίου

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, στην Ενδιάμεση Έκθεσή του για το 2024, εισηγείται, μεταξύ άλλων, τη συγκράτηση των ανελαστικών δαπανών (π.χ. κρατικό μισθολόγιο).

«Θεωρούµε ως επείγουσα τη συγκράτηση των ανελαστικών δαπανών στον Προϋπολογισµό 2025. Παρά τη συνέχιση των ρυθµών αύξησης των εσόδων, η παράλληλη αύξηση των δαπανών, και δη των ανελαστικών, οδηγεί σε µία εξίσωση ανισορροπίας για τα επόµενα έτη, η οποία θα ήταν συνετό να αποφευχθεί νωρίς», αναφέρεται συγκεκριμένα στην Έκθεση.

Επίσης, σε ένα άλλο σημείο, η Έκθεση προτείνει τη διατήρηση των συνολικών καθαρών πρωτογενών δαπανών στα επίπεδα που προβλέπονται από τους νέους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι νέοι κανόνες προνοούν πως για την κάθε αύξηση θα πρέπει να προκύπτει ισόποση εξοικονόµηση από άλλα κονδύλια.