Αναλύσεις

Τρύπα στην ασφάλεια και διασυρμός της Αστυνομίας - Η ηγεσία άλλαξε… οι αποδράσεις συνεχίζονται

Διασυρμό του αστυνομικού Σώματος προκαλούν τα συνεχόμενα περιστατικά αποδράσεων κρατουμένων στην Κύπρο.

Διασυρμό του αστυνομικού Σώματος προκαλούν τα συνεχόμενα περιστατικά αποδράσεων κρατουμένων στην Κύπρο. Οι πρόσφατες υποθέσεις επανέφεραν στη δημόσια συζήτηση την προβληματική κατάσταση στη φύλαξη κρατουμένων, προκαλώντας απογοήτευση στον κόσμο και ενισχύοντας παράλληλα το αίσθημα ανασφάλειας που επικρατεί στην κοινωνία.

Το ζήτημα με τις αποδράσεις δεν είναι σημερινό φαινόμενο, αλλά ένα βαρίδι που καλείται να διαχειριστεί η σημερινή ηγεσία της Αστυνομίας, με ανεπιτυχή αποτελέσματα μέχρι τώρα. Πρόκειται για παθογένεια που χρονίζει, καθώς από το 2020 έχουν καταγραφεί δεκάδες αποδράσεις κρατουμένων.

Η αδιανόητη υπόθεση απόδρασης του 42χρονου ισοβίτη Δώρου Θεοφάνους, γνωστού ως «κομμωτής», ο οποίος διέφυγε από το παράθυρο της οικίας των γονιών του, στα Χολέτρια της Πάφου, ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την κατάσταση στην Αστυνομία.

Screenshot 2025-01-12 at 2.14.02 PM.png

Γι’ αυτόν τον λόγο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης καρατόμησε τον Αρχηγό και τον Υπαρχηγό της Αστυνομίας, Στέλιο Παπαθεοδώρου και Δημήτρη Δημητρίου, όπως και τον Αναπληρωτή Διευθυντή των Κεντρικών Φυλακών, Χάρη Φιλιππίδη, διορίζοντας αντίστοιχα στις θέσεις τους τον Θεμιστό Αρναούτη, τον Πανίκο Σταύρου και τον Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη.

Παράλληλα είχε προαναγγελθεί η πρόθεση της Κυβέρνησης για δημιουργία πρωτοκόλλου με στόχο ν’ αναθεωρηθούν οι διαδικασίες που σχετίζονται με τη μεταφορά και φύλαξη κρατουμένων, ωστόσο για άλλη μια φορά μάς πρόλαβαν τα γεγονότα.

Μετά από τρεις μήνες σημειώθηκε η απόδραση του 49χρονου Σουηδού από ιδιωτική κλινική στη Λάρνακα. Μάλιστα, είχε ως συνεργούς έναν αστυνομικό και τη δικηγόρο του. Μέχρι να ξεδιπλωθεί το κουβάρι της υπόθεσης με τον Σουηδό, απέδρασε ο 39χρονος υπόδικος από τη Ρουμανία. Ο υπόδικος το ’σκασε από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο 39χρονος έφυγε «κύριος» από το δωμάτιο τού Νοσοκομείου αφήνοντας τις χειροπέδες στο κρεβάτι. Εν τέλει συνελήφθη την ίδια μέρα κοντά σε εργοστάσιο, μετά από πληροφορία πολίτη που τον αναγνώρισε. Ο Αρχηγός της Αστυνομίας έθεσε σε διαθεσιμότητα τέσσερεις αστυνομικούς, οι οποίοι ανέλαβαν την φύλαξη του δραπέτη.

Η εκτεθειμένη ηγεσία και τα μέτρα που δεν λήφθηκαν

Η έξαρση των αποδράσεων εξέθεσε ανεπανόρθωτα την ηγεσία της Αστυνομίας, καθώς μέχρι στιγμής δεν κατάφερε να εφαρμόσει πρακτικές που ν’ αποτρέπουν τέτοιου είδους ενέργειες. Αν και το κάθε περιστατικό έχει διαφορετικά δεδομένα, εντούτοις την ίδια ώρα υπάρχουν κοινά στοιχεία μεταξύ των υποθέσεων.

Δεδομένα πίσω από κάθε απόδραση υπάρχει ο ανθρώπινος παράγοντας, με τα βλέμματα να στρέφονται στους αστυνομικούς που αναλαμβάνουν τη φύλαξη των κρατουμένων. Ως προς αυτό χρειάζεται η δημιουργία ειδικού ουλαμού, που θ’ αναλαμβάνει τη μεταφορά και φύλαξη των κρατουμένων.

Επίσης είναι δεδομένο ότι η Αστυνομία οφείλει να εξοπλίζεται τεχνολογικά, ώστε να αποτρέψει παρόμοια περιστατικά. Στη συζήτηση μπαίνει και το ηλεκτρονικό βραχιολάκι, το οποίο θεωρείται απαραίτητο, ώστε οι κρατούμενοι εκτός φυλακών και κρατητηρίων να παρακολουθούνται συνεχώς.

Screenshot 2025-01-12 at 2.14.19 PM.png

Επιπλέον, οι δύο αποδράσεις υποδίκων από νοσοκομεία ανέδειξαν και το κενό ασφαλείας που υπάρχει κατά τη νοσηλεία τους. Αν και στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας υπάρχει ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο για τους κατάδικους, εντούτοις δεν φαίνεται να χρησιμοποιείται και στις περιπτώσεις που νοσηλεύονται υπόδικοι. Την ίδια ώρα, πρέπει να είναι συνεχής η εκπαίδευση των σωφρονιστικών υπαλλήλων και καλύτερος ο συντονισμός με την Αστυνομία.

Αντιλαμβάνονται τις αδυναμίες… απομένει η διόρθωσή τους

Ευθύνες υπάρχουν και ανήκουν εξολοκλήρου στην ηγεσία της Αστυνομίας και στον πολιτικό προϊστάμενο, που είναι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης. Ωστόσο, είναι σημαντικό πως αντιλαμβάνονται ότι είναι αφύσικο αυτό που συμβαίνει.

Στην τοποθέτησή του ο Αρχηγός Αστυνομίας αναγνώρισε τις αδυναμίες που υπάρχουν. Στη δήλωσή του σημειώνει ότι «από την ανάληψη της νέας ηγεσίας μέχρι σήμερα εντοπίστηκαν σημαντικά προβλήματα σε επιχειρησιακό επίπεδο και με την πλήρη στήριξη του Υπουργού Δικαιοσύνης καθώς και της Κυβέρνησης έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για βελτίωση της επιχειρησιακής ικανότητας της Αστυνομίας, ώστε να είμαστε αποτελεσματικότεροι».

Από πλευράς του ο Υπουργός Δικαιοσύνης κατά την συνάντηση που είχε με την ηγεσία της Αστυνομίας εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για τα τελευταία συμβάντα και τους κάλεσε να προβούν σε όλες τις απαιτούμενες και ενδεδειγμένες ενέργειες, με στόχο πάντοτε την εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας στον τόπο. Παράλληλα, επανέλαβε προς την ηγεσία της Αστυνομίας την αμέριστη υποστήριξη και βοήθεια τόσο του ιδίου όσο και της Κυβέρνησης, με στόχο να επιτύχει στο έργο της.

Screenshot 2025-01-12 at 2.14.53 PM.png

Νέα επικοινωνιακά τρικ

Αυτό που ίσως διαφοροποιεί τη νέα ηγεσία της Αστυνομίας με τις προηγούμενες είναι ο επικοινωνιακός χειρισμός των υποθέσεων. Εν μέσω κατακραυγής για τις αποδράσεις, η Αστυνομία ανακοίνωσε τις συλλήψεις δύο αστυνομικών.

Η μια περίπτωση αφορά υπόθεση διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας και δεκασμού δημόσιου λειτουργού. Η δεύτερη σύλληψη είναι για υπόθεση απειλών, επίθεσης με πρόκληση πραγματικής σωματικής βλάβης και παρενοχλητική παρακολούθηση της πρώην του.

Επιπλέον, σε ανύποπτο χρόνο, ανακοινώθηκαν νέες μεταθέσεις. Πρόκειται για το τρίτο «κύμα» ανακατατάξεων, κάτι το οποίο δείχνει την πρόθεση του Αρχηγού να ανακατέψει την «τράπουλα» στους κόλπους της Αστυνομίας.

Prison Break α λα κυπριακά

Πέρα από τις πιο πάνω υποθέσεις, στα χρονικά της Κύπρου έχουν καταγραφεί αποδράσεις οι οποίες έμειναν στην ιστορία ως Prison Break α λα κυπριακά. Η «Σ», συλλέγοντας δημοσιεύματα από τον Τύπο και το διαδίκτυο, παρουσιάζει τρεις περιπτώσεις κρατουμένων που απέδρασαν προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση.

Ο Ρώσος κατάσκοπος, επικηρυγμένος του FBI

Τον Ιούνιο του 2010, οι κυπριακές Αρχές είχαν στα χέρια τους τον Κρίστοφερ Μέτσος, έναν Ρώσο υπερκατάσκοπο, σύμφωνα με την υπόδειξη των ΗΠΑ για τη δράση του. Το FBI είχε επικηρύξει τον Μέτσος με 50.000 δολάρια, ως ύποπτο για κατασκοπία και ξέπλυμα χρήματος. Τα χρήματα θα δίνονταν σε όποιον έδινε πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του κατασκόπου.

Screenshot 2025-01-12 at 2.15.13 PM.png

Σύμφωνα με στοιχεία, που επικαλούνταν οι αμερικανικές Αρχές, δρούσε από το 1993 έως το 2005 ως κατάσκοπος των Ρώσων στις ΗΠΑ και από το 2005 έως το 2010 έπαιζε τον ρόλο του μεταφορέα χρημάτων προς το δίκτυο κατασκόπων της Μόσχας, που είχε αποκαλυφθεί στην Αμερική.

Εξασφαλίστηκαν φωτογραφίες και βίντεο που έδειχναν τον Μέτσος ν’ ανταλλάζει φακέλους και τσάντες με άλλους κατασκόπους σε μετρό και υπόγειες διαβάσεις στην Αμερική. Τελικά, ο περιβόητος κατάσκοπος έμελλε να συλληφθεί στην Κύπρο και συγκεκριμένα στο αεροδρόμιο Λάρνακας, στη βάση διεθνούς εντάλματος σύλληψης, που είχαν εκδώσει οι Αμερικάνοι.

Ο ύποπτος οδηγήθηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας και, παραδόξως, παρότι ύποπτος για κατασκοπία, αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση 27.000 ευρώ και την υποχρέωση να εμφανίζεται σε αστυνομικό σταθμό. Φυσικό επακόλουθο ήταν ο Μέτσος να εξαφανιστεί. Αμερικανικές πηγές, βάσει και εγγράφων από τον γνωστό ιστότοπο διαρροής απόρρητων εγγράφων «wikileaks», δημιούργησαν εικασίες και φημολογίες ότι η διαφυγή του Μέτσος υπεβοηθήθη από την τότε κυπριακή Κυβέρνηση, λόγω των στενών σχέσεων με τη Ρωσία. Οι εικασίες παρέμειναν εικασίες, αφού η αμερικανική κυβέρνηση ουδέποτε κατηγόρησε τις κυπριακές Αρχές ανοικτά και η υπόθεση ξεχάστηκε, όπως και ο Μέτσος.

Η απόδραση του Αλ Καπόνε

Μία από τις πιο εκκωφαντικές αποδράσεις καταδίκου στην ιστορία της Κύπρου ήταν αυτή του Αντώνη Προκοπίου Κίτα, άλλως Αλ Καπόνε, από την Αθηένου. Είχε οδηγήσει τους τότε Υπουργό Δικαιοσύνης, Κύπρο Χρυσοστομίδη, και Αρχηγό Αστυνομίας, Ιάκωβο Παπακώστα, να υποβάλουν παραιτήσεις. Επίσης, τέθηκαν υπό διαθεσιμότητα λειτουργοί των Φυλακών, ενώ αργότερα ασκήθηκαν και ποινικές διώξεις. Ο Κίτας καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση για τον βιασμό και τον φόνο δύο αλλοδαπών γυναικών το 1993.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της τότε εποχής, ο Αλ Καπόνε απέδρασε δύο φορές, μια φορά το 1993, όταν είχε συλληφθεί στην Αθηένου για κλοπή κοσμηματοπωλείου. Είχε ζητήσει από τους αστυνομικούς να περάσουν από το σπίτι του, λέγοντας πως ήθελε να αλλάξει ρούχα. Οι αστυνομικοί τον ανέμεναν στην είσοδο της οικίας, ωστόσο, αυτός το έσκασε από την πίσω πόρτα.

Η δεύτερη απόδρασή του ήταν το 2008, από το παράθυρο ιδιωτικής κλινικής στη Λευκωσία, χρησιμοποιώντας σκάλα που του έφεραν άλλα πρόσωπα. Διέφυγε μαζί τους με αυτοκίνητο. Η απόδρασή του δεν έγινε αμέσως αντιληπτή. Κατά τη διάρκεια άγριας καταδίωξης και πυροβολισμών στους δρόμους της πρωτεύουσας, αστυνομικοί αναγνώρισαν τον Κίτα ως έναν από τους δράστες. Τελικά, ο Κίτας συνελήφθη στις 5 Ιανουαρίου 2009, στο Παραλίμνι, και έκτοτε παραμένει στη φυλακή.

Η «επαγγελματική» απόδραση του Παναγιώτη Νετζατί

Στη λίστα των top καταζητουμένων, όχι μόνο των κυπριακών Αρχών αλλά και της Interpol, βρίσκεται ο Τουρκοκύπριος Παναγιώτης Νετζατί, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη τον Αύγουστο του 2007 και λίγους μήνες αργότερα κατάφερε και απέδρασε από τις Κεντρικές Φυλακές μαζί με άλλο ένα πρόσωπο, και έκτοτε παραμένει ασύλληπτος.

Στις 14 Οκτωβρίου 2007, περίπου 3 μήνες μετά τη καταδίκη του, ο Νετζατί μαζί με τον Οδυσσέα Καλανίδη απέδρασαν από τις Κεντρικές φυλακές στη Λευκωσία.

Ο ισοβίτης εκρατείτο στην πτέρυγα 4, η οποία ήταν υψίστης ασφαλείας και είχε επί 24ώρου βάσεως ένοπλο φρουρό δεσμοφύλακα.

Τα τουρκοκυπριακά ΜΜΕ είχαν δημοσιεύσει πληροφορίες που ήθελαν τον δραπέτη, Παναγιώτη Νετζατί, πράκτορα των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.