Πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Προέδρου: Πολιτική απάντηση ή επικοινωνιακή στρατηγική;

Το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε ως κεντρικό σύνθημα «Η Κύπρος αλλάζει και προχωρεί» και επιχείρησε να παρουσιάσει μια αισιόδοξη εικόνα για την πορεία της χώρας. Στο μήνυμά του, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στις επιτυχίες της κυβέρνησής του σε θέματα οικονομίας, εξωτερικής πολιτικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ διατύπωσε όραμα για περαιτέρω πρόοδο. Παρ’ όλα αυτά, η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, όπως καταγράφεται σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, υπογραμμίζει την αναντιστοιχία μεταξύ των κυβερνητικών τοποθετήσεων και εξαγγελιών και της πραγματικότητας που βιώνουν οι πολίτες, εγείροντας ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και τη στρατηγική αυτών των επικοινωνιακών τακτικών.

Ο Πρόεδρος υποστήριξε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε τροχιά οικονομικής ανάπτυξης, επικαλούμενος τις θετικές αξιολογήσεις διεθνών οίκων, τη μείωση της ανεργίας και την προσέλκυση επενδύσεων. Παρουσίασε την οικονομική σταθερότητα ως τη βάση για την ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και τη στήριξη της μεσαίας τάξης, δίνοντας έμφαση σε μέτρα που έχουν ήδη εφαρμοστεί ή βρίσκονται υπό υλοποίηση. Στην εξωτερική πολιτική, τόνισε την ενισχυμένη διεθνή θέση της Κύπρου, με αποκορύφωμα την εκλογή της στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς και την προώθηση πρωτοβουλιών όπως η «Αμάλθεια», που ενισχύουν τη γεωπολιτική σημασία της χώρας. Παράλληλα, έκανε λόγο για τη δέσμευση της κυβέρνησής του να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις που εξασφαλίζουν μια πιο σύγχρονη και δίκαιη κοινωνία.

Ωστόσο, παρά τα στοιχεία που ο Πρόεδρος παρέθεσε, οι πολίτες φαίνεται να έχουν διαφορετική εικόνα για την πορεία της χώρας, με δημοσκοπήσεις να καταγράφουν υψηλά επίπεδα δυσαρέσκειας απέναντι στη διακυβέρνηση. Αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ του αισιόδοξου κυβερνητικού αφηγήματος και της πραγματικότητας όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, εγείρει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών που εφαρμόζονται, αλλά και για την επικοινωνιακή στρατηγική που υιοθετείται. Η δυσαρέσκεια των πολιτών φαίνεται να εστιάζεται σε τρία κύρια ζητήματα. Πρώτον, η αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής παραμένει ανεπαρκής, με τους πολίτες να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Παρά τις διαβεβαιώσεις για οικονομική ευημερία, η καθημερινότητα των πολιτών συχνά αντικρούει αυτήν την εικόνα. Δεύτερον, η κυβέρνηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει έντονη κριτική για την καθυστέρηση στην προώθηση μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς, ζητήματα που έχουν πλήξει σοβαρά την εμπιστοσύνη των πολιτών. Τρίτον, οι εξαγγελίες για κοινωνική δικαιοσύνη και στήριξη των ευάλωτων ομάδων θεωρούνται συχνά επιφανειακές, καθώς δεν συνοδεύονται από ουσιαστικές αλλαγές σε τομείς όπως η δημόσια υγεία, η εκπαίδευση και η στέγαση.

Το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Προέδρου, όπως και άλλες επικοινωνιακές πρωτοβουλίες, εντάσσεται σε μια στρατηγική βελτίωσης της δημόσιας εικόνας της Κυβέρνησης. Τέτοιες στρατηγικές αποσκοπούν στο να αναδείξουν τα θετικά στοιχεία της διακυβέρνησης και να προσφέρουν μια αίσθηση αισιοδοξίας στην κοινωνία. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτής της τακτικής εξαρτάται από την ικανότητά της να συνδεθεί με τις πραγματικές ανησυχίες των πολιτών. Αν και ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στην ανάγκη αυτοκριτικής και απολογισμού, το μήνυμά του δεν περιείχε συγκεκριμένες αναφορές σε αποτυχίες ή ελλείψεις της Κυβέρνησης, ούτε παρουσίασε σαφείς δεσμεύσεις για την αντιμετώπισή τους. Αυτή η απουσία ουσιαστικής αυτοκριτικής μπορεί να ενισχύσει την εντύπωση ότι η κυβέρνηση αποφεύγει να αναγνωρίσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Επιπλέον, η υπερβολική έμφαση στην αισιοδοξία χωρίς σαφείς αποδείξεις για τις θετικές αλλαγές που προαγγέλλονται, ενδέχεται να θεωρηθεί επιφανειακή και αποκομμένη από την καθημερινότητα των πολιτών. Αν τα μηνύματα αισιοδοξίας δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες δράσεις και μετρήσιμα αποτελέσματα, υπάρχει κίνδυνος να υπονομευθεί η αξιοπιστία της κυβέρνησης. Οι πολίτες αναμένουν συγκεκριμένα έργα και πολιτικές που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους, και όχι απλώς επικοινωνιακές διαβεβαιώσεις για πρόοδο.

Για να επιτύχει η Κυβέρνηση, είναι απαραίτητο να εστιάσει σε ζητήματα που αφορούν άμεσα την καθημερινότητα των πολιτών. Η αντιμετώπιση του κόστους ζωής, η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και η παροχή προσιτής στέγασης πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα. Παράλληλα, η προώθηση διαφάνειας και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς απαιτούν συγκεκριμένα και αποφασιστικά μέτρα κατά της διαφθοράς. Ο ανοιχτός διάλογος με την κοινωνία και η αναγνώριση των πραγματικών προβλημάτων μπορούν επίσης να ενισχύσουν τη σχέση της Κυβέρνησης με τους πολίτες.

Με ειλικρινή πρόθεση την υποβοήθηση του Προέδρου και ως συμβολή σε μια επιτυχή διακυβέρνηση, θεωρούμε ότι η επιτυχία της Κυβέρνησης δεν μπορεί να βασιστεί σε επικοινωνιακές τακτικές, όπως το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα, αλλά σε ουσιαστική και πειστική επανεκκίνηση της διακυβέρνησης. Τούτο εμπεριέχει την άμεση αναδόμηση των συνεργατών και συμβούλων του και τη συστηματική διασφάλιση της ποιότητας του κυβερνητικού έργου. Οι πολίτες αναμένουν από την ηγεσία τους ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες τους με ουσιαστικές πολιτικές και αποτελέσματα που βελτιώνουν την καθημερινότητά τους. Εάν αυτές οι προσδοκίες δεν ικανοποιηθούν, η κοινωνική δυσαρέσκεια μπορεί να εξελιχθεί σε πολιτική απαξίωση, υπονομεύοντας τη σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης. Στο τέλος της ημέρας, τα λόγια, όσο θετικά κι αν είναι, πρέπει να υποστηρίζονται από πράξεις με αναγνωρίσιμη και μετρήσιμη προστιθέμενη αξία για τους πολίτες. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί μια πραγματική αλλαγή και προοπτική που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών.

*Πανεπιστημιακός Καθηγητής-Aνθρωπολόγος, πρώην Πρύτανης και πρώην Πρόεδρος του European Quality Assurance Register for Higher Education (EQAR).