Οι παθητικοί παρατηρητές της βίας και του εκφοβισμού
Ο σχολικός εκφοβισμός σε συνάρτηση με άλλες συναφείς έννοιες, όπως είναι η σχολική βία και η νεανική παραβατικότητα, απασχολούν αρκετά συχνά τη δημόσια σφαίρα, όχι μόνο τους αρμόδιους και τις Υπηρεσίες που χειρίζονται τέτοιου είδους περιστατικά.
Απασχολούν όλους μας, γιατί αυτά τα φαινόμενα που περνούν τις πύλες των σχολείων – τόσο κατά τη διάρκεια της σχολικής μέρας, όσο και τις ώρες που μια σχολική μονάδα δεν λειτουργεί – βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Μαθητές να τσακώνονται μεταξύ τους, να βρίζουν, να κτυπούν, να βγάζουν μαχαίρια και σιδερογροθιές και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί ο νους. Αναφορές, ακόμη, και για απειλές μαθητών μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς επίσης και για αναίτιες επιθέσεις εξωσχολικών σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Εν κατακλείδι, το παζλ συμπληρώνεται με τους βανδαλισμούς των σχολικών περιουσιών.
Το ότι υπάρχουν τα πιο πάνω, όλοι το ξέρουμε και το διαπιστώνουμε κάθε φορά που ένα τέτοιο περιστατικό 'ξεδιπλώνεται' στην οθόνη της τηλεόρασης, του κινητού ή του υπολογιστή μας. Πάντα το καταδικάζουμε, πάντα έχουμε κάτι να πούμε και πάντα μιλάμε για θύτες και για θύματα.
Βεβαίως και όλα αυτά είναι ανησυχητικά για χίλιους δυο λόγους. Όμως, ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο που ενδεχομένως διαφεύγει είναι οι παθητικοί παρατηρητές αυτών των περιστατικών. Αυτό κι αν είναι ανησυχητικό και άκρως σοβαρό. Παιδιά, τα οποία παθητικά παρακολουθούν σκηνές βίας να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια τους, να βλέπουν συμμαθητές τους να χτυπούν με απίστευτη μανία άλλους συμμαθητές τους, να γίνονται ανεκτικά στη σωματική, ψυχολογική και λεκτική βία, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Υπάρχουν τα παιδιά που ως παθητικοί παρατηρητές δεν εμπλέκονται μεν στον καβγά, αλλά, από την άλλη δεν σπεύδουν να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον μεγαλύτερο για να λήξει η βία που εκδηλώνεται σε ένα ανυπεράσπιστο ή αδύναμο παιδί. Φυσικά, υπάρχουν και τα παιδιά που εμμέσως συμμετέχουν υπερθεματίζοντας τους 'νταήδες' που χτυπάνε, βρίζουν, κοροϊδεύουν ένα άλλο παιδί και ενδεχομένως αυτούς που θα εξελιχθούν στο μέλλον σε παραβάτες, σύμφωνα με σχετικές έρευνες.
Επί της ουσίας, έχουμε ένα ποσοστό της τάξης του 82% το οποίο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχει εμπλοκή σε ένα βίαιο σκηνικό, είτε ενεργή είτε παθητική. Και απέναντι του ένα 18% που σπεύδει να αποτελέσει τροχοπέδη αυτών των βάναυσων συμπεριφορών με κίνδυνο να βρεθεί στη δίνη.
Δεν νομίζω να χρειάζεται τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο για να πείσει για τη σοβαρότητα του θέματος και για το πού οδεύουμε ή πού πρέπει τελικά να οδεύσουμε...
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ
