Οι πολύτεκνες οικογένειες της μεσαίας τάξης δεν πρέπει να μένουν εκτός της φορολογικής μεταρρύθμισης
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διάβασα τα πρόσφατα άρθρα του Υπουργού Οικονομικών σχετικά με τη φορολογική μεταρρύθμιση και τη στόχευση για μείωση του φορολογικού βάρους στις οικογένειες της μεσαίας τάξης με παιδιά, ενίσχυση της γυναικείας απασχόλησης, απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας και προώθηση της περιβαλλοντικής αναβάθμισης των νοικοκυριών.
Πρόκειται για μια θετική πρωτοβουλία. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι οι πολύτεκνες οικογένειες της μεσαίας τάξης μένουν ξανά εκτός, παρότι αποτελούν τον πιο σταθερό πυλώνα της κοινωνίας και της δημογραφικής αναζωογόνησης της Κύπρου.
Η αδικία των εισοδηματικών ορίων
Η πρόθεση του Υπουργείου να προσφέρει φοροαπαλλαγές ύψους €150 εκατ. είναι αξιέπαινη. Όμως το ανώτατο εισοδηματικό όριο των €100.000, χωρίς διαφοροποίηση ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας, αποκλείει στην πράξη τις πολύτεκνες οικογένειες.
Το ίδιο όριο ισχύει για ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά και για μια οικογένεια με τέσσερα, πέντε ή και δέκα παιδιά – κάτι που δεν μπορεί να θεωρηθεί δίκαιο.
Ένα εισόδημα €100.000 για μια οικογένεια με πέντε παιδιά δεν την καθιστά εύπορη, αλλά τη φέρνει στα όρια της μεσαίας τάξης, αν ληφθούν υπόψη τα έξοδα διαβίωσης, στέγασης και εκπαίδευσης.
Η ίδια η Στατιστική Υπηρεσία κατατάσσει τα νοικοκυριά σε εισοδηματικές τάξεις με βάση το εισόδημα και τον αριθμό των μελών τους· ωστόσο το κράτος φαίνεται να αγνοεί αυτόν τον βασικό δείκτη όταν καθορίζει ποιοι δικαιούνται φορολογικές ελαφρύνσεις.
Όταν η “στήριξη” μετατρέπεται σε αποκλεισμό
Είναι αδιανόητο ζευγάρια χωρίς παιδιά, με εισόδημα κάτω των €80.000, να επωφελούνται από τις φοροεκπτώσεις για στέγαση και «πράσινη ενέργεια», ενώ περίπου 100 πολύτεκνες οικογένειες με εισόδημα γύρω στις €100.000 να αποκλείονται πλήρως.
Πώς είναι δυνατόν το κράτος να θεωρεί ότι ένα ζευγάρι δύο ατόμων με €80.000 έχει τις ίδιες ανάγκες με μια οικογένεια επτά ατόμων που ζει με €100.000;
Αυτό δεν είναι ισότητα — είναι αριθμητική αδικία.
Και το πρόβλημα δεν είναι νέο: οι ίδιες οικογένειες αποκλείονται χρόνια τώρα από επιδόματα τέκνου, φοιτητικής στήριξης και άλλες κοινωνικές παροχές, εξαιτίας άκαμπτων εισοδηματικών ορίων που αγνοούν τη σύνθεση της οικογένειας.
Η δημογραφική πρόκληση απαιτεί δημογραφική πολιτική
Η Κύπρος αντιμετωπίζει σοβαρή υπογεννητικότητα και σταδιακή μείωση του γηγενούς πληθυσμού.
Τα στοιχεία του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας δείχνουν ότι το 83% των οικογενειών με τέσσερα παιδιά έχουν εισόδημα κάτω των €39.000. Αυτό σημαίνει ότι η τεκνοποίηση έχει περιοριστεί σχεδόν αποκλειστικά στα χαμηλότερα στρώματα, καθώς η μεσαία τάξη δεν αντέχει οικονομικά να κάνει περισσότερα παιδιά.
Η πολιτεία οφείλει να στηρίζει εκείνους που επιλέγουν να μεγαλώσουν πολλά παιδιά με υπευθυνότητα, εργασία και προσφορά — όχι να τους τιμωρεί επειδή τα εισοδήματά τους ξεπερνούν οριακά ένα αυθαίρετο πλαφόν.
Μια δίκαιη και ρεαλιστική λύση
Η λύση είναι απλή και δίκαιη:
Αύξηση του εισοδηματικού ορίου κατά €20.000 ανά εξαρτώμενο τέκνο, ή
Πλήρης κατάργηση του ορίου για τις πολύτεκνες οικογένειες.
Μια τέτοια προσαρμογή θα κόστιζε ελάχιστα δημοσιονομικά — λιγότερο από €160.000 ετησίως — αλλά θα είχε τεράστια κοινωνική και δημογραφική αξία.
Οι πολύτεκνες οικογένειες δεν είναι “πλούσιοι προνομιούχοι”. Είναι εργαζόμενοι πολίτες που σηκώνουν μεγάλο φορολογικό βάρος και στηρίζουν τα δημόσια έσοδα, την παιδεία και το ασφαλιστικό σύστημα.
Για μια φορολογική μεταρρύθμιση με ψυχή
Η στήριξη των πολύτεκνων οικογενειών δεν είναι προνόμιο, είναι επένδυση στο μέλλον του τόπου.
Η φορολογική πολιτική πρέπει να αναγνωρίζει την πραγματικότητα όσων μεγαλώνουν παιδιά – και μάλιστα πολλά – με κόπο και αξιοπρέπεια.
Η μεσαία τάξη και οι πολύτεκνες οικογένειες δεν ζητούν χάρη· ζητούν δικαιοσύνη και αναλογικότητα.
Ζητούν να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας όταν καθορίζονται τα εισοδηματικά όρια.
Ζητούν από την πολιτεία να σταθεί στο πλευρό τους, ώστε η επιλογή να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά να μην μετατρέπεται σε οικονομική τιμωρία.
Η κοινωνία χρειάζεται πολιτικές που δεν μετρούν μόνο αριθμούς, αλλά βλέπουν ανθρώπους.
*Πολύτεκνος γονέας της μεσαίας τάξης
