Λάθη που εύκολα μπορούμε να αποφεύγουμε
Όλα από εφημερίδες, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
- Δεν λέμε, λόγον του ότι, αλλά λόγω του ότι. Αν δυσκολεύει η δοτική πτώση, μπορούμε να λέμε εξαιτίας, για τον λόγο ότι, διότι, επειδή.
- Δεν γράφουμε, οι επικεφαλείς, του επικεφαλούς, των επικεφαλών, διότι το επικεφαλής είναι επίρρημα και δεν κλίνεται. Σε όλες τις πτώσεις παραμένει το ίδιο: επικεφαλής.
- Δεν λέμε, τον αποβιώσαν εγγυητή, ή τον εισελθόν ποδοσφαιριστή, ή τον έχον την ευθύνη, ή τον διευθύνον σύμβουλο. Οι μετοχές κλίνονται κανονικά. Λέμε και γράφουμε, τον αποβιώσαντα εγγυητή, τον εισελθόντα ποδοσφαιριστή, τον έχοντα την ευθύνη, τον διευθύνοντα σύμβουλο. Αν δυσκολευόμαστε με τις μετοχές, καλύτερα να χρησιμοποιούμε πλάγια/παρενθετική/επεξηγηματική πρόταση: Τον εγγυητή που απεβίωσε, τον ποδοσφαιριστή που εισήλθε/που μπήκε στον αγώνα, τον άνθρωπο που έχει την ευθύνη.
- Δεν λέμε, η πλειοψηφία/μειοψηφία των εφημερίδων, των καταστημάτων, των περιπτώσεων, των επαγγελμάτων. Λέμε και γράφουμε, η πλειονότητα/μειονότητα των εφημερίδων, καταστημάτων, περιπτώσεων, επαγγελμάτων. Μόνον οι άνθρωποι ψηφίζουν και δημιουργούν πλειοψηφία ή μειοψηφία.
- Δεν λέμε, εξασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου, ούτε εξάσκησε βία, ούτε εξάσκησε το εκλογικό του δικαίωμα. Λέμε και γράφουνε ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου, άσκησε βία, άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα. Το εξασκώ παραπέμπει σε εκπαίδευση, εξειδίκευση σε κάτι: Εξειδικεύεται στη χρήση των όπλων, στην ιππασία.
- Δεν γράφουμε, πως σε λένε, που πήγες, πως με βρήκες, χωρίς τόνο. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούμε τροπικά ή τοπικά επιρρήματα, χρειάζεται απαραιτήτως ο τόνος: Πώς σε λένε; Πού πήγες σήμερα; Πώς με βρήκες;
- Δεν λέμε η πενταμερή η διεθνή διάσκεψη, αλλά η πενταμερής/ η διεθνής διάσκεψη. Δεν λέμε έγινε ενδελεχή έρευνα, αλλά ενδελεχής έρευνα. Η αλλαγή είναι εμφανής, όχι εμφανή. Το ασφαλές σημείο, όχι το ασφαλή σημείο. Το σαφές πλαίσιο, όχι το σαφή πλαίσιο. Τις κοπιώδεις προσπάθειες, όχι τις κοπιώδες προσπάθειες.
- Δεν λέμε, όπως είπα και προηγούμενα, αλλά όπως είπα και προηγουμένως. Δεν λέμε, θα σου φέρω άμεσα τον καφέ, αλλά θα σου φέρω τον καφέ αμέσως (χωρίς καθυστέρηση).
- Δεν λέμε, κατ’ αρχήν σας ευχαριστώ για την πρόσκληση, αλλά κατ’ αρχάς σας ευχαριστώ για την πρόσκληση. Κατ’ αρχάς να δηλώσω, όχι κατ’ αρχήν να δηλώσω. Κατ’ αρχάς να αναφέρω, όχι κατ’ αρχήν να αναφέρω. Κατ’ αρχάς σημαίνει στην αρχή, πρώτα-πρώτα, εν πρώτοις. Κατ’ αρχήν σημαίνει ως προς την αρχή: Οι συντεχνίες δέχθηκαν κατ’ αρχήν τη συμφωνία.
- Δεν λέμε τον/τη δόκτωρ, ούτε γράφουμε τον δρ, τη δρ, αλλά τον/τη δόκτορα, τον/τη δρα. Ο τίτλος κλίνεται κανονικά.
