Η εξόντωση του Σπύρου Κυπριανού και ο «ευέλικτος» Γ. Βασιλείου

Η περίπτωση της εμφάνισης του Γιώργου Βασιλείου με την υποστήριξη του ΑΚΕΛ, ξένη βοήθεια και τις προσπάθειες εξόντωσης του μ. Προέδρου Σπύρου Κυπριανού, είναι ένα μάθημα Iστορίας για τους νέους και θύμηση για τους παλαιότερους.

Ο Γ. Βασιλείου είπε και γράφτηκε στις 5.9.1989 και δεν ξεγράφεται: «Θέλω να βρω μια λύση που ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων, αλλά που να ικανοποιεί και τις στρατηγικές ανάγκες της Τουρκίας. Θέλω να παρουσιαστώ στον κόσμο σαν ο καλύτερος φίλος της Τουρκίας…». Το έκανε πράξη με το ψήφισμα 649/90, δεχόμενος ό,τι του ζητούσαν οι Βρετανοί και κατά τον Γκ. Φεϊζέλ: «ΓΓ του ΟΗΕ και Γ. Βασιλείου δέχθηκαν το 99% των τουρκικών απαιτήσεων».

https://simerini.sigmalive.com/article/2020/1/12/ekane-oti-tou-upedeixan-oi-bretanoi/

Άρθρο στη «Σημερινή», 11.8.1991, Κ.Ν. Χατζηκωστή (βιβλίο «7 Προεδρικά Πορτραίτα»).

Ο Γ. Βασιλείου βοηθήθηκε από τους Βρετανούς με βοηθούς τους Αμερικανούς ν’ αναδειχθεί στην εξουσία ως «ουρανοκατέβατος», όπως σωστά επικαλείτο ο μ. Σπύρος Κυπριανού.

Την απομάκρυνση του Σπ. Κυπριανού (πέθανε 12.3.2002), όπως έγραψα στο προηγούμενό μου άρθρο, την σκέφτονταν στο Φόρεϊν Όφις από το 1979. Το 1981 την πρότειναν και (πριν από τις εκλογές του 1983) οι αυτοδιορισμένοι στο Λονδίνο, τάχατες «Φίλοι της Κύπρου», της ομάδας που ίδρυσε τον Σεπτέμβριο του 1974 ο τελευταίος και διχοτόμος κυβερνήτης της Κύπρου, Sir Hugh Foot (πέθανε 1990), με τον φιλο-Άγγλο Έλληνα εφοπλιστή Κώστα Καρρά…

Σε συνεδρία στο Φόρεϊν Όφις, στις 27.1.1981, ομάδα των περιβόητων «Φίλων» (σημ. πιστών διζωνικών), με επικεφαλής τον δεύτερο πρόεδρό τους, φλεγματικό λόρδο Nicholas Bethell (ήταν ευρωβουλευτής τότε, πέθανε το 2007 διατελέσας και πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών) και μέλη τον Christopher Price (πέθανε το 2015) και Cyril Townsend (πέθανε το 2013), έθεσαν θέμα εκτόπισης του Σπύρου Κυπριανού. Ήθελαν έναν «ευέλικτο» να τον αντικαταστήσει… (Άρθρο γράφουσας στην «Ελευθερία» Λονδίνου, 23.2.2012, και στη «Σημερινή» από αποδέσμευση βρετανικών εγγράφων).

http://www.eleftheria.co.uk/pdf/912016163659ELEFTHERIA23022012.pdf σελ. 23.

Στη συνάντηση στο Φόρεϊν Όφις παρέδρευσε ο Sir Ian Gilmour (Lord Privy Seal, πέθανε το 2007). Ο βουλευτής Κρίστοφερ Πράις έθεσε θέμα εκτόπισης τού Σπύρου Κυπριανού πριν από τις επόμενες δημοκρατικές εκλογές στην Κυπριακή Δημοκρατία, που αναμενόταν να λάβουν χώραν το 1983.

Ο Sir Ian Gilmour είπε ότι, αν οι Ελληνοκύπριοι ενδιαφέρονταν περισσότερο για πολιτική εσωτερικής κατανάλωσης, δεν μπορούσαν άλλοι να τους πιέσουν προς μια διευθέτηση. Η αντιπροσωπία («των Φίλων») συμφώνησε πως ενόσω ο Πρόεδρος Κυπριανού παρέμενε στην εξουσία, οι πιθανότητες διευθέτησης ήταν φτωχές... Μια πιο ευέλικτη προσέγγιση θα ήταν δυνατή αν ο Κυπριανού μπορούσε να εκτοπιστεί πριν από τις εκλογές του 1983, αλλά δεν γνώριζαν κατά πόσον αυτό μπορούσε να ήταν συνταγματικά κατορθωτό. (Ο Sir Ian Gilmour στις 30 Ιανουαρίου 1981 τούς έστειλε τη συνταγματική πρόνοια του άρθρου 44 του Συντάγματος της ΚΔ του 1960 με το τι προβλέπει για απομάκρυνση Προέδρου…).

Ο Λόρδος Μπέθελ ανακεφαλαίωσε ότι, αν οι συνομιλίες διακόπτονταν, οι «Φίλοι της Κύπρου» θα ζητούσαν βρετανική πρωτοβουλία στο Κυπριακό στις γραμμές εκείνης που είχαν αναλάβει για τη Ζιμπάμπουε…

Ο Σπ. Κυπριανού κέρδισε τις εκλογές του 1983, όμως οι προσπάθειες των Βρετανών εντατικοποιήθηκαν στις επόμενες του 1988 «συστρατεύοντας» και Αμερικανούς για προώθηση του «ουρανοκατέβατου» Γιώργου Βασιλείου.

Αμερικανικό κλιμάκιο Ελληνο-αμερικανών με επικεφαλής τον Eugene Rossides στάλθηκε στην Κύπρο. Κάθισαν στο ξενοδοχείο «Χίλτον» Λευκωσίας και έβλεπαν ομάδες Ελληνοκυπρίων με αποστολή ν’ αποθαρρύνουν την επανεκλογή Σπύρου Κυπριανού, προσπαθώντας να πείσουν ότι ο Κυπριανού ήταν persona non grata για τους Αμερικανούς. Επειδή, όπως ισχυρίστηκαν, όταν εκλήθη στη Νέα Υόρκη να υπογράψει ένα «ενοποιημένο σχέδιο», αυτός αρνήθηκε. Η μαρτυρία αυτή δόθηκε στη γράφουσα από το προσφυγικό Σωματείο «Αδούλωτη Κερύνεια», αντιπροσωπία του οποίου παρευρέθη σε μιαν από τις συγκεντρώσεις στο «Χίλτον» και άκουσαν τα λεχθέντα από την αμερικανική αντιπροσωπία. Για την ιστορία, πρέπει να λεχθεί ότι ο Σπύρος Κυπριανού αρνήθηκε τότε να υπογράψει, εφόσον δεν του επετράπη να διαπραγματευθεί τα κενά που προέκυπταν. Ήταν ένα διαχρονικό βρετανικό μαγείρεμα μέσω του ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος αγόταν και φερόταν (όπως μέχρι σήμερα ο εκάστοτε ΓΓ του ΟΗΕ - βλέπε Γκουτέρες) από τους Βρετανούς, που είναι οι «pen holders» στον ΟΗΕ για οτιδήποτε για το Κυπριακό.

Ευχαριστημένοι οι Βρετανοί

Με τον Γιώργο Βασιλείου, οι Βρετανοί έλεγαν «είμαστε εντάξει». Να υπενθυμίσω ότι στην πρώτη συνάντησή του με τη Βρετανίδα Πρωθυπουργό, Μάργκαρετ Θάτσερ, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος, Γιώργος Βασιλείου, είχε ζητήσει λίγα λεπτά συνάντησης μαζί της, δίχως την παρουσία τρίτων. Οι αξιωματούχοι βρήκαν πολύ περίεργη την απαίτησή του αλλά του παραχώρησαν λίγα λεπτά. Επίσης να προσθέσω ότι οι του Φόρεϊν Όφις είχαν γράψει στις κατευθυντήριες σημειώσεις τους για τη συνάντηση ότι, αν έθιγε το θέμα, μπορούσαν να του πουν, ναι, υποστήριξαν στην εκλογή του.

Ε, λοιπόν, ο λόγος που ζήτησε να την δει μόνος ήταν για να την… διαβεβαιώσει ότι, «ενόσω ήταν Πρόεδρος δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα με τις Βάσεις» («Σημερινή», 21.7. 2016, «Η Προεδρία Γιώργου Βασιλείου»).

«Precious asset» για τους Βρετανούς

Για τον Γιώργο Βασιλείου στις 15.6.1990 ο αποχωρών ΄Υπ. Αρμοστής Humphrey Maud (1988-1990), έγραψε ότι αυτός (ΓΒ) αντιπροσώπευε γι’ αυτούς ένα πολύ πολύτιμο κεφάλαιο (precious asset for us), τόσο με την ανεκτικότητά του για την ανενόχλητη χρήση των Βάσεών τους, όσο και για το ότι ήθελε να βρει λύση εντός της θητείας του…

«Υπερήφανος ο Βασιλείου για τη Διζωνική» («Σημερινή», 19.1.2020)

https://simerini.sigmalive.com/article/2020/1/19/uperephanos-o-basileiou-gia-te-dizonike/

«Σημερινή», 11.8.1991.

Το πρωθυπουργικό γραφείο ενημέρωσε το Φόρεϊν Όφις για τον λόγο που ο Γ. Βασιλείου ήθελε λίγα λεπτά αποκλειστικά μόνος με τη Μάργκαρετ Θάτσερ στην πρώτη του συνάντηση μαζί τους στις 31.3.1988.

Ο μ. Σπ. Κυπριανού, ψηφίζοντας συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, μ. Μιμή. Αιωνία τους η μνήμη…

Επί Σπ. Κυπριανού αυτή η αφίσα του ΔΗΚΟ για το 649/90 όταν δίχως την έγκριση του λαού ο Βασιλείου δέχθηκε τη Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία.

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος