Πεδίο αντιπαράθεσης το μνημείο αγνοουμένων

Η υπερψήφιση της τροπολογίας που αφορά την ανέγερση μνημείου στο Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο θα είναι αφιερωμένο στους Ελληνοκύπριους αγνοούμενους και πεσόντες της βάρβαρης τουρκικής εισβολής του 1974, αποτέλεσε νέο πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Στον απόηχο της έγκρισης της τροπολογίας, ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου έστειλε επιστολή στην Πρόεδρο του ΕΚ, Ρομπέρτα Μετσόλα. Κάλεσε την ευρωπαϊκή κοινότητα ν’ αναγνωρίσει την αναγκαιότητα ανέγερσης ενός κοινού μνημείου εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ουσιαστικά, εξισώνοντας τις διακοινοτικές ταραχές με την τουρκική εισβολή.

«Λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επιδείξει επανειλημμένα υψηλό επίπεδο κατανόησης και ευαισθησίας για το ζήτημα των αγνοουμένων στην Κύπρο, αλλά και το προσωπικό σας ενδιαφέρον, την ενεργό δέσμευση και την ανθρώπινη προσέγγιση που έχετε επιδείξει για το δράμα των οικογενειών των αγνοουμένων όλων των κοινοτήτων, σας ζητούμε όπως αναγνωρίσετε την αναγκαιότητα ανέγερσης ενός κοινού μνημείου εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στη μνήμη των αγνοουμένων και των θυμάτων όλων των κοινοτήτων της Κύπρου για την περίοδο 1963-1974», αναφέρει ο κ. Γεωργίου.

Σημειώνει περαιτέρω ότι, «για το ΑΚΕΛ, όπως και διαχρονικά για την Κυπριακή Δημοκρατία, το ζήτημα των αγνοουμένων της Κύπρου είναι βαθύτατα ανθρωπιστικό και αφορά εξίσου και τις δύο κοινότητες, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Διεκδικούμε τη διακρίβωση της τύχης κάθε Κύπριου αγνοουμένου, που χάθηκε είτε κατά τη διάρκεια της βάρβαρης τουρκικής εισβολής του 1974 είτε στις σφαγές αμάχων από τον ελληνοκυπριακό φασισμό το καλοκαίρι του 1974 είτε κατά τις διακοινοτικές ταραχές του 1963-64. Αυτή, άλλωστε, είναι η φιλοσοφία και η αποστολή της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, που επιτελεί ένα πολύτιμο έργο».

ΑΚΕΛ: Το μνημείο πρέπει να αφορά τους Ε/κ αλλά και τους Τ/κ

Την πάγια θέση του ΑΚΕΛ, ότι το μνημείο πρέπει να συμπεριλαμβάνει Ε/κ αλλά και Τ/κ αγνοούμενους, επανέλαβε ο ΓΓ του κόμματος, Στέφανος Στεφάνου. Σημείωσε ότι «ο πόνος είναι κοινός, η τραγωδία σε αυτό το επίπεδο είναι κοινή». Ταυτόχρονα συνεχάρη τους επιστήμονες της ΔΕΑ για την άψογη δουλειά που επιτελούν φτάνοντας στον σκοπό που είναι η διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, τονίζοντας πως η στήριξη του ΑΚΕΛ στο έργο της Επιτροπής είναι διαχρονική. Όπως ανέφερε, «το μνημείο αυτό πρέπει ν’ αφορά όλους τους Κύπριους αγνοουμένους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, που αγνοούνται εξαιτίας των δικοινοτικών συγκρούσεων του 1963-64 ή της τουρκικής εισβολής του 1974».

«Ο Ντενκτάς είχε διακηρύξει πως δεν υπάρχουν Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι»

Ο Νομικός Αχιλλέας Αιμιλιανίδης σχολίασε το θέμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και, συγκεκριμένα, μέσα από τον λογαριασμό του στο facebook. Χαρακτήρισε τις αντιδράσεις προς την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «ακατανόητες». Τόνισε ότι κάθε πεσών και κάθε αγνοούμενος είναι ίσης αξίας και πως η εξακρίβωση της τύχης του είναι ζήτημα πρωταρχικής σημασίας είτε πρόκειται για Ελληνοκύπριο είτε για Τουρκοκύπριο είτε για αλλοδαπό. Υπενθύμισε ότι η επίσημη θέση της Τουρκίας, την οποία ο Ντενκτάς είχε διακηρύξει ήδη από το 1968, ήταν πως δεν υπάρχουν Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι και ότι όλοι είναι νεκροί.

Υπενθύμισε, επίσης, μεταξύ άλλων, ότι η κυπριακή Κυβέρνηση, διά του τότε Υπουργού Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη, είχε καλέσει επίσημα τους Τουρκοκύπριους συγγενείς να προσέλθουν για να δώσουν πληροφορίες και δείγματα αίματος, ώστε να μπορούν να γίνουν ολοκληρωμένες έρευνες. Ο Ντενκτάς, ωστόσο, είχε απαντήσει ότι δεν θα επέτρεπε να δοθεί ούτε «σκόνη αίματος» για τον σκοπό αυτό.

Πάρις Μάρκου: Οι Ε/κ αγνοούμενοι και πεσόντες είναι θύματα μιας διεθνώς καταδικασμένης στρατιωτικής εισβολής

Ο Πάρις Μάρκου, υιός του αγνοουμένου Τάσου Μάρκου, μίλησε στη «Σ» σχετικά με την πολύκροτη επιστολή του ευρωβουλευτή Γεωργίου. Κατέστησε σαφές πως υπάρχει δαιδαλώδης διαφορά ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους αγνοουμένους και τους Τουρκοκύπριους.

Αρχικά ανέφερε ότι «Δεν μπορώ να μείνω σιωπηλός. Είμαι παιδί Ελληνοκύπριου αγνοουμένου. Υπηρέτησα, μεταξύ άλλων, και ως επικεφαλής υπηρεσίας που ασχολείτο με την ανεύρεση αγνοουμένων. Έχω εντοπίσει και Τουρκοκύπριους αγνοουμένους. Μίλησα με τις οικογένειές τους. Σεβάστηκα τον πόνο τους. Τον αναγνώρισα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όλα είναι ίδια».

Τόνισε ότι «οι δικοί μας χάθηκαν μέσα στην εισβολή. Αιχμαλωτίστηκαν. Εκτελέστηκαν. Θάφτηκαν χωρίς ταυτότητα, χωρίς σημείο αναφοράς, χωρίς απάντηση. Δεν εξαφανίστηκαν σε δικοινοτικές συγκρούσεις. Δεν ήταν ‘‘ανταλλαγή βίας’’. Ήταν αποτέλεσμα στρατιωτικής εισβολής και κατοχής».

Χατζηπαντέλα: Το μνημείο λειτουργεί ως υπενθύμιση της ιστορικής αλήθειας

Ύστερα από πρόταση του ευρωβουλευτή του ΔΗΣΥ, Μιχάλη Χατζηπαντέλα, το Ευρωκοινοβούλιο στις 22 Οκτωβρίου 2025 ενέκρινε την ανέγερση μνημείου με τη συντριπτική πλειοψηφία του 71%. Συγκεκριμένα, υπέρ της πρότασης ψήφισαν 384 ευρωβουλευτές, εναντίον 202, ενώ υπήρξαν και 58 αποχές.

Ο ίδιος, με δημοσίευσή του στο Facebook, ανέφερε: «Είμαι βαθιά συγκινημένος που εγκρίθηκε, με ποσοστό 71%, η πρότασή μου για τη δημιουργία Μνημείου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς τιμήν των θυμάτων και αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής του 1974 στην Κύπρο. Ένα μνημείο στην καρδιά της Ευρώπης για τα θύματα και τους αγνοουμένους της τουρκικής εισβολής έχει ιδιαίτερο συμβολισμό, λειτουργώντας ως υπενθύμιση της ιστορικής αλήθειας και ότι το Κυπριακό παραμένει ανοικτή πληγή στην καρδιά της Ευρώπης. Ευχαριστώ από καρδιάς όλους τους συναδέλφους και ιδιαίτερα τους Κύπριους και Ελλαδίτες ευρωβουλευτές που στήριξαν την προσπάθειά μας».

Ο ΔΗΣΥ απαντά στις αντιδράσεις της Αριστεράς και των κατεχομένων

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο ΔΗΣΥ, σχετικά με την πρόσφατη απόφαση του ΕΚ, χαιρετίζει την πολύ σημαντική επιτυχία του δικού τους ευρωβουλευτή, Χατζηπαντέλα, επισημαίνοντας ότι «με σοβαρότητα και μεθοδική δουλειά μπορούμε να εξασφαλίζουμε ευρωπαϊκές πλειοψηφίες σε θέματα που μας αφορούν».

Στη συνέχεια, δεν παρέλειψε ν’ αναφερθεί στις αντιδράσεις τις οποίες πυροδότησε η απόφαση του ΕΚ, χαρακτηρίζοντάς τις «λανθασμένες». Έκανε λόγο για παρερμηνεία της διακηρυγμένης θέσης του κόμματος σχετικά με την επανέναρξη του διαλόγου για το Κυπριακό, αλλά και όσον αφορά την εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Ο ΔΗΣΥ ξεκαθαρίζει ότι αναγνωρίζει αντίστοιχα και τον πόνο των Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας για τους δικούς τους αγνοουμένους. Σε αντίθεση με την Τουρκία, όμως, η δική μας πλευρά κάνει ό,τι μπορεί για τη διακρίβωση της τύχης τους.

Φουρλάς: Η λέξη που τους έχει πειράξει αληθινά είναι η «εισβολή»

Σε δηλώσεις του στη «Σ» ο ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ Λουκάς Φουρλάς ξεκαθαρίζει πως υπάρχει πρόθεση για ανέγερση μνημείου και δεν αποτελεί τελεσίδικη απόφαση πως θα γίνει. Παράλληλα αποκαλύπτει τι πραγματικά προκάλεσε τις αντιδράσεις στο κατοχικό καθεστώς. «Κατ’ αρχάς η απόφαση μιλά για μια πρόθεση να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας μνημείου, αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνει αύριο. Την ίδια ώρα δεν έπρεπε να υπάρχει αντιπαράθεση, αυτό που έχει πειράξει τα κατεχόμενα και την Τουρκία είναι η λέξη ‘‘εισβολή’’. Εμείς ωστόσο δεν φοβόμαστε, θα συνεχίσουμε ν’ αναφέρουμε καθημερινά την τουρκική εισβολή. Εξυπακούεται ότι υπάρχουν και Ε/κ και Τ/κ αγνοούμενοι, δεν τίθεται θέμα. Αφενός να υπενθυμίσω ότι όλοι οι Κύπριοι ευρωβουλευτές στήριξαν την τροπολογία, και αφετέρου να πω πως με δική μου πρωτοβουλία ήρθε και μίλησε στο Ευρωκοινοβούλιο η Χαρίτα Μάντολες, αλλά και ο Huseyin Akansoy».

Καταλήγοντας, είπε πως «είναι πρόδηλον ότι το ζήτημα των αγνοουμένων είναι καθαρά ανθρωπιστικό».

Η απόφαση του ΕΚ προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ψευδοκράτους

Ο νέος κατοχικός ηγέτης Τουφάν Ερχιουρμάν ισχυρίστηκε ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέγερσης μνημείου για τους αγνοουμένους της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο αποτελεί «ένα από τα πιο οδυνηρά παραδείγματα της συνήθειας να ενεργούν σαν να μην υπάρχουν Τουρκοκύπριοι στο νησί». Χαρακτήρισε ως «λανθασμένη» την πρακτική της πλήρωσης από Ελληνοκυπρίους των δύο εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα έπρεπε να ανήκουν σε Τουρκοκυπρίους.

Υποστήριξε ότι η απόφαση δείχνει πως το ΕΚ δεν γνωρίζει το έργο που επιτελεί η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ), η οποία εδώ και χρόνια εργάζεται για το θέμα των αγνοουμένων. «Όπως έχει επανειλημμένα τονιστεί απ’ όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών, η συνέχιση των αποτελεσματικών δραστηριοτήτων της ΔΕΑ εξαρτάται από την ικανότητά της να εκτελεί το έργο της χωρίς πολιτικοποίηση. Η τροπολογία, που υιοθετήθηκε για πολιτικούς λόγους, παραβιάζει σαφώς αυτήν τη θεμελιώδη αρχή και σκιάζει τις επιτυχημένες δραστηριότητες της ΔΕΑ».

Αγνοείται η συναίνεση

Αναζητείται εθνική ομοψυχία και συναίνεση για το θέμα των αγνοουμένων στο πολιτικό στερέωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αποτελεί εδώ και 51 χρόνια μιαν ανοικτή πληγή για μεγάλο αριθμό οικογενειών στην Κύπρο .

Η ΕΕ οφείλει να σταθεί δίπλα στον κυπριακό λαό, ώστε αυτές οι οικογένειες να μάθουν την αλήθεια, ανέφερε την Πέμπτη ο Εισηγητής για το ζήτημα προσφύγων - εγκλωβισμένων - αγνοουμένων και παθόντων της Κύπρου και μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Francois – Xavier Bellamy, μετά από συνάντηση και συζήτηση με τον Πρόεδρο και μέλη της Επιτροπής Προσφύγων της Βουλής.

«Θα πρέπει να σταθούμε στο πλευρό τους, ώστε η αλήθεια επιτέλους να φανεί γι’ αυτές τις οικογένειες που περιμένουν εδώ και 51 χρόνια, ώστε αυτή η γενιά να βρει τους αγνοουμένους της και να τους θρηνήσει. Αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα για τις οικογένειες που επηρεάζονται, για τον κυπριακό λαό, αλλά ζήτημα για ολόκληρη την Ευρώπη», είπε. Ανέφερε ακόμη ότι η ΕΕ πρέπει να ρίξει όλο το βάρος της για την υποστήριξη αυτών των οικογενειών. Το ζήτημα, συνέχισε, πρέπει να γίνει προτεραιότητα για την Ευρώπη, καθώς «είναι ένα ζήτημα ανθρώπινης άμεσης αναγκαιότητας».