«Δύο κράτη, ένα σχέδιο»: O Οζ Καραχάν αποδομεί τη γραμμή Ερχιουρμάν και Τατάρ

Η τοποθέτηση του Οζ Καραχάν, προέδρου του Κινήματος Αλληλεγγύης για την Κυπριακή Δημοκρατία, στο δελτίο ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ την Πέμπτη, 6 Νοεμβρίου, έφερε ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τον ρόλο της Τουρκίας στα κατεχόμενα και τη βαθύτερη πολιτική κατεύθυνση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Με σαφή και αιχμηρή γλώσσα, ο Καραχάν υποστήριξε ότι τόσο ο Τουφάν Ερχιουρμάν όσο και ο Ερσίν Τατάρ, παρά τις εμφανείς διαφορές τους, «εκφράζουν την ίδια τουρκική στρατηγική για δύο κράτη».

Η εκλογή Ερχιουρμάν και η δημογραφική αλλοίωση

Στην παρέμβασή του, ο Καραχάν έκανε λόγο για εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν «χάρη στη δημογραφική αλλοίωση», σημειώνοντας ότι «ψηφίστηκε και από εποίκους». Κατά τον ίδιο, το γεγονός αυτό αποδεικνύει πως η Άγκυρα έχει πλέον επιτύχει πλήρη έλεγχο του εκλογικού σώματος στα κατεχόμενα, όχι μόνο μέσω πολιτικών μηχανισμών, αλλά και μέσα από τον μακροχρόνιο εποικισμό.

Η αναφορά αυτή επαναφέρει στο επίκεντρο ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα του Κυπριακού: τον εποικισμό από την Τουρκία μετά το 1974. Ο Καραχάν προειδοποίησε ότι η αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης στα κατεχόμενα δεν είναι απλώς κοινωνικό ή ανθρωπιστικό ζήτημα, αλλά υπαρξιακή απειλή για την Κυπριακή Δημοκρατία. «Η δημογραφική αλλοίωση είναι ένα επικίνδυνο φαινόμενο για την κρατική μας υπόσταση», υπογράμμισε.

«Δύο κράτη με άλλα λόγια»

Η φράση που ξεχώρισε από τη συνέντευξη ήταν ίσως η πιο χαρακτηριστική του ύφους του Καραχάν:

«Ο Ερχιουρμάν και ο Τατάρ προωθούν τα δύο κράτη με άλλα λόγια».

Ο Καραχάν εξήγησε ότι ο μεν Ερσίν Τατάρ προωθεί ανοιχτά το δόγμα της Άγκυρας για δύο κυρίαρχα κράτη, λέγοντας:

«Ας μοιράσουμε την Κύπρο - η μισή δική σας και η μισή δική μας».

Ενώ ο Τουφάν Ερχιουρμάν, κατά τον ίδιο, προωθεί την ίδια ουσία με διαφορετικό λεξιλόγιο:

«Ας μοιράσουμε την Κύπρο - η μισή δική σας και η άλλη μισή επίσης δική μας».

Με αυτόν τον παραλληλισμό, ο Καραχάν υποστήριξε ότι η ρητορική περί «διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας» έχει πλέον μετατραπεί σε όχημα διαχωρισμού, εξυπηρετώντας τον ίδιο στρατηγικό στόχο που διακηρύσσει η Άγκυρα και ο Τατάρ, αλλά μέσα από «πιο ήπια, αποδεκτή διεθνώς φρασεολογία».

Η τουρκική στρατηγική στα ενεργειακά

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Καραχάν στην τουρκική επιδίωξη συμμετοχής στα ενεργειακά δρώμενα της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως είπε, «η Τουρκία επέλεξε να αλλάξει πρόσωπο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να έχει ρόλο στα ενεργειακά ζητήματα της Κύπρου». Κατά τον ίδιο, η ανάδειξη του Ερχιουρμάν και η μετατόπιση του πολιτικού λόγου στα κατεχόμενα δεν είναι τυχαία, αλλά μέρος μιας μεθοδικής στρατηγικής για να εμφανιστεί μια «πιο μετριοπαθής» ηγεσία, ικανή να διεκδικήσει ρόλο σε μελλοντικές συνομιλίες.

Οι δηλώσεις αυτές ερμηνεύονται στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εντάσεων στην περιοχή, με την Τουρκία να επιδιώκει να νομιμοποιήσει την παρουσία της όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και οικονομικά, μέσω των ενεργειακών εξελίξεων και της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Η φωνή μιας μειοψηφίας στα κατεχόμενα

Ο Οζ Καραχάν δεν εκπροσωπεί την επίσημη τουρκοκυπριακή γραμμή· αποτελεί όμως μια ιδιαίτερη φωνή αντίστασης μέσα στην τουρκοκυπριακή κοινωνία. Ως πολιτικός ακτιβιστής, υποστηρίζει την επανένωση υπό το πλαίσιο της Κυπριακής Δημοκρατίας και καταγγέλλει την πολιτική εξάρτηση από την Άγκυρα. Οι απόψεις του βρίσκουν απήχηση σε μια μικρή, αλλά αυξανόμενη μερίδα Τουρκοκυπρίων, που ανησυχούν για τον «εξανατολισμό» της κοινότητάς τους.

Η στάση του, αν και προκαλεί αντιδράσεις στα κατεχόμενα, αντανακλά την ύπαρξη ενός υπόγειου ρεύματος ανησυχίας μεταξύ των Τουρκοκυπρίων, που θεωρούν πως η ταυτότητά τους υπονομεύεται από την πλήρη τουρκική πολιτική και πληθυσμιακή κυριαρχία.

Ένα μήνυμα προειδοποίησης

Το βασικό μήνυμα του Οζ Καραχάν μπορεί να συνοψιστεί σε μια φράση: «Να μη μας ξεγελά η φρασεολογία - ο στόχος παραμένει ο ίδιος». Για τον ίδιο, η Τουρκία αλλάζει πρόσωπα και ύφος, όχι όμως στόχευση. Είτε με τον σκληρό λόγο του Τατάρ είτε με τον «διπλωματικό» του Ερχιουρμάν, η επιδίωξη είναι πάντα η ίδια: η παγίωση της διχοτόμησης και η εγκαθίδρυση μιας «νέας πραγματικότητας» στην Κύπρο.

Ο Καραχάν καλεί σε ενότητα όλων των Κυπρίων κάτω από τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε αντίσταση σε κάθε μορφή αποδοχής της κατοχής ή «νομιμοποίησης» του ψευδοκράτους. Με τη ρητορική του επιδιώκει να υπενθυμίσει πως, πίσω από τα πολιτικά παιχνίδια και τις λέξεις, το Κυπριακό παραμένει πρωτίστως ζήτημα εισβολής και κατοχής.