Δίδακτρα νηπιαγωγείων που «καίνε» την τσέπη
Πληγή στο δημογραφικό, «γεννά» λιγότερα παιδιά η οικονομική αβεβαιότητα
Το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί μιαν από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, με τις οικονομικές συνθήκες να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωσή του. Το αυξημένο κόστος διαβίωσης και η εργασιακή κατάσταση δυσχεραίνουν την απόφαση πολλών ζευγαριών να αποκτήσουν παιδιά. Ένας από τους βασικούς οικονομικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις γεννήσεις είναι το κόστος των βρεφονηπιακών σταθμών, που συχνά επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Οικογένειες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το κόστος των βρεφοκομικών σταθμών, που κάποτε αποτελούσαν μια σχετικά προσιτή λύση για την εργασία των γονέων. Επιπλέον, η περιορισμένη διαθεσιμότητα θέσεων επιτείνει το πρόβλημα.
Οι οικονομικές επιβαρύνσεις συνδέονται άμεσα με τη μείωση των γεννήσεων. Πολλά ζευγάρια αναβάλλουν την απόκτηση παιδιών λόγω των υψηλών εξόδων ανατροφής. Αυτή η τάση επιδεινώνει το ήδη επιβαρυμένο δημογραφικό πρόβλημα, καθώς η Κύπρος αντιμετωπίζει γήρανση του πληθυσμού και μείωση των γεννήσεων.
Μιλώντας στη «Σημερινή» η Πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτικών Νηπιαγωγείων, Θεοδοσία Μασούρα, ανέφερε ότι οι αυξήσεις στα δίδακτρα ακολουθούν μια ετήσια προβλεπόμενη αύξηση της τάξης του 5%, που αντιστοιχεί περίπου σε 10-15 ευρώ. Παρά την άνοδο του κόστους διαβίωσης και των λειτουργικών εξόδων των δομών, οι αυξήσεις αυτές θεωρούνται σχετικά ήπιες, διευκρίνισε.
Πόσο κοστίζει η προσχολική εκπαίδευση στην Κύπρο
Το κόστος φοίτησης στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία της Κύπρου παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά επαρχία, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας.
Η Λεμεσός καταγράφει τον υψηλότερο μέσο όρο διδάκτρων, φτάνοντας τα €448 μηνιαίως, ενώ η Αμμόχωστος διαθέτει τα χαμηλότερα δίδακτρα, με €222. Στη Λευκωσία, ο μέσος όρος ανέρχεται στα €322, ενώ στη Λάρνακα και την Πάφο διαμορφώνεται στα €261 και €299 αντίστοιχα.
Η διακύμανση των τιμών οφείλεται σε παράγοντες όπως το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι επιπλέον χρεώσεις για δραστηριότητες και το κύρος του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Ορισμένα νηπιαγωγεία απαιτούν ετήσια δίδακτρα που ξεπερνούν τις €6.000.
Επιδοτούμενα δίδακτρα έως €350 μηνιαίως
Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των οικογενειών και διευκόλυνσης της πρόσβασης στη βρεφική και νηπιακή εκπαίδευση, η Κυβέρνηση εφαρμόζει το Σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης και για την ακαδημαϊκή χρονιά 2024-2025. Το πρόγραμμα έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των εξόδων των γονέων, επιδοτώντας τις μηνιαίες δαπάνες φοίτησης παιδιών έως τεσσάρων ετών σε εγκεκριμένους βρεφονηπιακούς σταθμούς και νηπιαγωγεία.
Το επίδομα ανέρχεται έως και στο 80% των διδάκτρων, με ανώτατο ποσό τα €350 μηνιαίως ανά παιδί. Το ύψος της επιδότησης καθορίζεται βάσει οικογενειακού εισοδήματος, ηλικίας του παιδιού, σύνθεσης της οικογένειας και του ωραρίου φοίτησης. Συνολικά, πάνω από 21.000 παιδιά αναμένεται να ωφεληθούν από το πρόγραμμα, με προϋπολογισμό €17 εκατομμυρίων, συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και εθνικούς πόρους.
Δικαίωμα συμμετοχής στο Σχέδιο έχουν οικογένειες που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η έγκριση για Επίδομα Τέκνου και η εγγραφή του παιδιού σε αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με τον κατάλογο των εγκεκριμένων παρόχων να ανανεώνεται διαρκώς.
Το μέτρο αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την οικονομική ανακούφιση των νοικοκυριών και την ενίσχυση της προσβασιμότητας σε ποιοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες για τα μικρά παιδιά.
Ενστάσεις για επέκταση ωραρίου
Η ανάγκη των εργαζόμενων γονέων για διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των βρεφονηπιακών και παιδοκομικών σταθμών μέχρι τις 19:00 αποτελεί ένα ζήτημα που επανέρχεται συχνά στη δημόσια συζήτηση.
Σε πρόσφατη συνάντηση της Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας με εκπροσώπους του Συνδέσμου Ιδιωτικής Προσχολικής Εκπαίδευσης Κύπρου (ΣΙΠΕΚ), συζητήθηκε μεταξύ άλλων η πιλοτική επέκταση του ωραρίου της λειτουργίας των Βρεφονηπιακών και Παιδοκομικών Σταθμών μέχρι τις 19:00.
Στόχος, όπως αναφέρθηκε στη συνάντηση, είναι η καλύτερη ανταπόκριση στις ανάγκες των εργαζόμενων γονέων, που θα λειτουργεί στη βάση οικονομικών κινήτρων και πάντοτε σε εθελοντική βάση, όπως ακριβώς συμβαίνει με τη λειτουργία Βρεφονηπιακών Σταθμών στο πλαίσιο του Σχεδίου Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών και πάλι μέσα από οικονομικά κίνητρα.
Διευκρινίστηκε ότι το μέτρο αυτό θα εξυπηρετήσει πρωτίστως τις ανάγκες των οικογενειών που διαμένουν σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, αλλά εργάζονται σε αστικές περιοχές, ενώ χαρτογραφείται ήδη η ανάγκη και στις υπόλοιπες περιοχές. Όπως συμβαίνει σε κάθε πιλοτική εφαρμογή θα υπάρξει αξιολόγηση μετά την πάροδο ενός εύλογου χρονικού διαστήματος, ώστε, σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, να ληφθούν διορθωτικά μέτρα ή περαιτέρω μέτρα ενίσχυσής του.
Η Πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτικών Νηπιαγωγείων, Θεοδοσία Μασούρα, μιλώντας στη «Σημερινή», επισημαίνει ότι αν και η ανάγκη αυτή είναι υπαρκτή, φαίνεται να είναι εντονότερη στις απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές παρά στα αστικά κέντρα. Αυτό αποδίδεται στην έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού δομών φροντίδας και εκπαίδευσης στις περιοχές αυτές.
Ωστόσο, όπως αναφέρει, από παιδαγωγική και αναπτυξιακή σκοπιά, η παρατεταμένη απουσία των παιδιών από το οικογενειακό περιβάλλον μέχρι αργά το απόγευμα δεν θεωρείται ιδανική. «Η αλληλεπίδραση των παιδιών με την οικογένειά τους είναι απαραίτητη για την ισορροπημένη ανάπτυξή τους. Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι γονείς έχουν ανάγκη για πιο διευρυμένο ωράριο, το μέτρο παραμένει εθελοντικό και, αν εφαρμοστεί, θα είναι πιλοτικά από τις διευθύνσεις των σταθμών που έχουν τη δυνατότητα να το αξιολογήσουν και να το υιοθετήσουν», ανέφερε.
Από την πλευρά των εκπαιδευτικών και των ιδιοκτητών των ιδιωτικών παιδοκομικών σταθμών, η στάση απέναντι στη διεύρυνση του ωραρίου είναι σε γενικές γραμμές αρνητική. Ενδεχομένως, μόνο στις ορεινές περιοχές να υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και αποδοχή του μέτρου, σημειώνει η κα Μασούρα.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που αναδεικνύεται, είναι η αυξανόμενη ζήτηση για θέσεις στους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Όπως επισημαίνει η κ. Μασούρα, η αυξημένη ανάγκη πιθανότατα προέκυψε από τις κρατικές επιδοτήσεις που παρέχονται για τη φροντίδα παιδιών ηλικίας 0-4 ετών. Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό των θέσεων φαίνεται να καταλαμβάνεται από παιδιά μεταναστευτικής βιογραφίας, γεγονός που αυξάνει την πίεση στο υπάρχον σύστημα.
