Αύξηση μισθών και εφάπαξ αντί πολλαπλών συντάξεων

Αδιέξοδο παρατηρείται στο αμφιλεγόμενο ζήτημα των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των κρατικών αξιωματούχων, καθώς παραμένει ασαφές πότε θα προχωρήσουν σε συγκεκριμένες προτάσεις για ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής.

Η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία είχαν δεσμευτεί ότι, μετά τις εκλογές του 2024, θα προωθούσαν νομοθετική ρύθμιση για τον οριστικό τερματισμό του φαινομένου αυτού.

Η κοινή γνώμη εκφράζει έντονα την άποψη ότι ήρθε η ώρα, όσοι λαμβάνουν αποφάσεις, να δώσουν τέλος στις πολλαπλές συντάξεις.

Παρά ταύτα, η πλειοψηφία των κομμάτων συνεχίζουν να απορρίπτουν το κυβερνητικό νομοσχέδιο, το οποίο προβλέπει την κατάργηση των συντάξεων των κρατικών αξιωματούχων και την αντικατάστασή τους με εφάπαξ φιλοδώρημα.

Οι βουλευτές επιμένουν να καταθέσουν προς συζήτηση και τις έξι προτάσεις νόμου που έχουν ετοιμάσει, παρά τις αντιρρήσεις της Νομικής Υπηρεσίας ότι κάποιες από αυτές παραβιάζουν το Σύνταγμα.

Χωρίς σύνταξη αλλά με αύξηση μισθού

Σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, αντί για σύνταξη, οι αξιωματούχοι θα λαμβάνουν φιλοδώρημα με το πέρας της θητείας τους, χωρίς η νέα νομοθεσία να έχει αναδρομική ισχύ.

Όπως πληροφορείται η «Σ», το νέο κυβερνητικό νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι αξιωματούχοι που θ’ αναλάβουν καθήκοντα στο μέλλον θα λάβουν αυξήσεις στους μισθούς τους κατά 6,8%, καθώς θα μειωθούν οι εισφορές που καταβάλλουν. Οι τρέχουσες περικοπές από τις απολαβές των αξιωματούχων ανέρχονται στο 9,8%, ενώ με το νέο πλαίσιο θα μειωθούν στο 3%.

Με βάση στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, οι σημερινές περικοπές περιλαμβάνουν περιοδικές εισφορές 3% επί των ετήσιων συντάξιμων απολαβών και πρόσθετες περικοπές 6,8% για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Αν εφαρμοστεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο, οι αξιωματούχοι θα καταβάλλουν μόνο 3% επί των μηνιαίων απολαβών τους. Η Κυβέρνηση υποστηρίζει πως η αλλαγή αυτή θα μειώσει τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα των μελλοντικών αξιωματούχων κατά 65% έως 70%.

Σημειώνεται πως, 98 κρατικοί αξιωματούχοι λαμβάνουν σήμερα πολλαπλές συντάξεις ή σύνταξη και μισθό. Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, 28 εν ενεργεία αξιωματούχοι λαμβάνουν μισθό και τουλάχιστον μία σύνταξη, ενώ 70 άλλοι λαμβάνουν περισσότερες από μία συντάξεις. Ωστόσο, δεν θα επηρεαστούν από το κυβερνητικό νομοσχέδιο Ορισμένοι, μάλιστα, θα εξασφαλίσουν πρόσθετα συνταξιοδοτικά ωφελήματα σε περίπτωση επανεκλογής τους.

Σε ό,τι αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αν επανεκλεγεί, θα λάβει το φιλοδώρημα μόνο στο τέλος της δεύτερης θητείας του, το 2033, ενώ τα συνταξιοδοτικά του δικαιώματα ως δημόσιου υπαλλήλου δεν θα επηρεαστούν.

Το φιλοδώρημα σε αριθμούς

Υπενθυμίζεται ότι, αν ψηφιστεί το εν λόγω νομοσχέδιο, o Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με τη συμπλήρωση της πενταετούς του θητείας, θα λάβει ως εφάπαξ, ποσό που φτάνει τα 431.610 ευρώ, συν τη σύνταξη που ορίζεται από τον νόμο για όσους έχουν υπηρετήσει το ανώτατο αξίωμα της χώρας.

H Πρόεδρος της Βουλής, με την ολοκλήρωση της πενταετούς της θητείας, θα λάβει ως εφάπαξ, ποσό ύψους 343.320 ευρώ.

Όσον αφορά τους Υπουργούς, τους Υφυπουργούς και τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, όσοι υπηρετούν σήμερα θα λάβουν ένα ποσό της τάξης των 280.020 ευρώ.

Για τους βουλευτές που αποχωρούν από το αξίωμα, το φιλοδώρημα υπολογίζεται με βάση το ένα τέταρτο των τελευταίων μηνιαίων αποδοχών τους, πολλαπλασιαζόμενο με τους μήνες υπηρεσίας. Οι νυν βουλευτές που θα συμπληρώσουν μία μόνο θητεία, σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς, θα λάβουν ως φιλοδώρημα περίπου 116.775 ευρώ.

Οι προτάσεις των βουλευτών

Η πλειοψηφία των κομμάτων εξακολουθούν να απορρίπτουν τα κυβερνητικά νομοσχέδια και προτείνουν να καταργηθούν οι πολλαπλές συντάξεις.

Κατά τους βουλευτές, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών παρουσιάζει προβλήματα, αφού, όπως αναφέρουν, εάν ψηφιστεί ως έχει, δεν επηρεάζει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους υπουργούς και τους βουλευτές. Επίσης, όσοι επανεκλεγούν ή διοριστούν σε άλλη θέση, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τόσο τον μισθό όσο και τη σύνταξή τους.

Σημειώνουν ότι δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα των πολλαπλών συντάξεων, καθώς οι κρατικοί αξιωματούχοι θα εξακολουθούν να λαμβάνουν μισθό και τις συντάξεις τους ταυτόχρονα.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Σ», οι προτάσεις των βουλευτών προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης από τα 60 στα 65 έτη.

Προνοούν επίσης ότι, άσχετο σε πόσα αξιώματα έχει υπηρετήσει κάποιος, να δικαιούται μόνο μία σύνταξη. Δηλαδή η σύνταξη που προβλέπεται από το υφιστάμενο καθεστώς να μπαίνει σε ένα κεντρικό ασφαλιστικό σύστημα και να δικαιούται τα δύο τρίτα της ανώτατης σύνταξης που θα έπρεπε να πάρει.

Για τις περιπτώσεις που κάποιοι αξιωματούχοι αναλαμβάνουν άλλες θέσεις στο μέλλον, προκειμένου να μη συντρέχουν οι μισθοί με τις συντάξεις, προτείνουν την καταβολή της σύνταξης όταν αφυπηρετήσουν στα 65 τους χρόνια και όχι όταν αποχωρήσουν από μία κυβερνητική θέση.

Όπως πληροφορείται η «Σ», συζητήθηκαν τρόποι για την υπέρβαση των συνταγματικών προβλημάτων που εντοπίζονται στις προτάσεις νόμου. Παρά την τοποθέτηση της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία επισημαίνει πως η αποστέρηση της σύνταξης αντίκειται στο Σύνταγμα, ορισμένοι νομικοί κύκλοι θεωρούν ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν παραβιάζουν τη συνταγματική τάξη.

Πρόθεση είναι να προωθηθούν οι εν λόγω προτάσεις νόμου στην Ολομέλεια, πριν από το Πάσχα.

Τι ισχύει στην ΕΕ

Ο αριθμός των προτάσεων νόμου και η κατάσταση σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδεικνύουν την πολυπλοκότητα του ζητήματος των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των κρατικών αξιωματούχων. Μια πρόσφατη έρευνα της Υπηρεσίας Ερευνών και Μελετών της Βουλής, η οποία διενεργήθηκε ύστερα από αίτημα του βουλευτή Σταύρου Παπαδούρη, αποκαλύπτει τι ισχύει σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Στο πλαίσιο της έρευνας στάλθηκε ερωτηματολόγιο στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Κοινοβουλευτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ECPRD) με δύο βασικά ερωτήματα:

Πώς ρυθμίζεται νομοθετικά το θέμα των πολλαπλών συντάξεων για πρώην και νυν αξιωματούχους και αν επιτρέπεται σε εν ενεργεία πολιτικούς αξιωματούχους να λαμβάνουν πολλαπλές συντάξεις παράλληλα με τον μισθό τους και, αν ναι, από ποια αξιώματα προέρχονται αυτές και ποια είναι τα ηλικιακά όρια.

Σύμφωνα με την έρευνα, 18 χώρες της ΕΕ απάντησαν στα ερωτήματα, επιτρέποντας στη Βουλή να καταλήξει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα.

Η συγκριτική ανάλυση δείχνει ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες κινούνται προς την κατάργηση ειδικών συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων για πολιτικούς αξιωματούχους, εντάσσοντάς τους στο γενικό ασφαλιστικό σύστημα. Ωστόσο, κάποιες χώρες, όπως η Γαλλία και η Σουηδία, διατηρούν ξεχωριστά συνταξιοδοτικά καθεστώτα για πολιτικούς.

Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η δυνατότητα ταυτόχρονης λήψης μισθού και σύνταξης από εν ενεργεία αξιωματούχους. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ απαγορεύουν ρητά αυτήν την πρακτική, στοχεύοντας στη διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας και στη δίκαιη χρήση των δημόσιων πόρων. Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, όπου οι πολιτικοί μπορούν να λαμβάνουν σύνταξη ενώ ασκούν τα καθήκοντά τους.

Η πολιτική για τις πολλαπλές κρατικές συντάξεις ακολουθεί μια ενιαία προσέγγιση σε πολλά κράτη-μέλη, με την πλειονότητα να απαγορεύει την καταβολή τους σε εν ενεργεία αξιωματούχους. Για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Σλοβενία, η Ολλανδία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Κροατία και η Τσεχία, η ταυτόχρονη λήψη πολλαπλών συντάξεων απαγορεύεται. Αντίθετα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Σουηδία επιτρέπουν αυτήν την πρακτική. Στη Γερμανία, ενώ επιτρέπεται η λήψη συντάξεων από διαφορετικές πηγές, ισχύει ανώτατο όριο αποζημίωσης. Στην Ελλάδα, εφαρμόζονται μειώσεις, με περικοπή 20% για δύο συντάξεις και 30% για τρεις συντάξεις.