Αναλύσεις

Η ανάγκη για ενίσχυση της μεσαίας τάξης μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης

Ο φόρος εισοδήματος, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα αντισταθμιστικά – Τι προτείνουν οι οικονομολόγοι

Την ανάγκη όπως η φορολογική μεταρρύθμιση ενισχύει περαιτέρω τη μεσαία τάξη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εκφράζουν οι οικονομολόγοι.

Ειδικότερα, ο οικονομολόγος Μάριος Χρίστου υπογραμμίζει ότι χρειάζονται αντισταθμιστικά μέτρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά της οικονομίας, καθώς ο εταιρικός φόρος, σύμφωνα με την προτεινόμενη πρόταση της μεταρρύθμισης, αυξάνεται. Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα και τον φόρο εισοδήματος, αναφέρει, επίσης, ότι οι προτεινόμενοι φορολογικοί συντελεστές δεν βοηθούν τη μεσαία τάξη, εκφράζοντας τη θέση ότι το αφορολόγητο θα μπορούσε να ήταν πιο πάνω από τις 20,5 χιλιάδες ευρώ που προτείνεται.

Ο οικονομολόγος και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Μάριος Μαυρίδης, αναφέρει ότι η πρόταση βελτιώνει το συγκεκριμένο σύστημα, ωστόσο χρειάζεται να επικεντρωθεί στη μεσαία τάξη.

Μάριος Χρίστου: Απαιτούνται αντισταθμιστικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Μιλώντας στην εφημερίδα «Σημερινή» ο οικονομολόγος Μάριος Χρίστου εξήγησε ότι η φορολογική μεταρρύθμιση ουσιαστικά αποτελείται από δύο σκέλη, την προσωπική και την εταιρική.

Όσον αφορά το κομμάτι της φορολόγησης των εταιρειών, σύμφωνα με τον κ. Χρίστου, αυτό που επιδιώκεται είναι η εναρμόνιση με τα διεθνή δεδομένα και απαιτήσεις.

«Υπάρχουν κάποιες ρυθμίσεις, οι οποίες αφορούν στην εναρμόνιση. Δηλαδή η αύξηση του φόρου στο 15% είναι αυτό που απαιτείται για όλες τις χώρες. Συνεπώς υπάρχει μία αύξηση του φορολογικού συντελεστή», εξήγησε περαιτέρω.

Καθώς ο εταιρικός φόρος αυξάνεται, άρα και το κόστος, κατά τον οικονομολόγο Μάριο Χρίστου, απαιτούνται και κάποια επιπρόσθετα αντισταθμιστικά μέτρα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

«Χρειάζονται κάποια επιπρόσθετα αντισταθμιστικά μέτρα περισσότερο για την ανακούφιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αλλά και για να συνεχίσουμε να έχουμε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, το οποίο, με την αύξηση του εταιρικού φόρου, ουσιαστικά το χάνουμε. Η μείωση του φόρου παρακράτησης σε πραγματική διανομή μερισμάτων, από το 17% στο 5%, είναι ένα αντισταθμιστικό μέτρο. Ωστόσο, θα μπορούσαν να δοθούν και άλλα κίνητρα, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα ασφυκτιούν», υπέδειξε, ο κ. Χρίστου.

«Χάνεται» η μεσαία τάξη

Αναφορικά με τη φορολογία των προσώπων, ο κ. Χρίστου τόνισε ότι η αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος από τις 19,5 χιλιάδες ευρώ στις 20,5 χιλιάδες ευρώ δεν αντανακλά την προσαρμογή στην αξία του χρήματος, όπως αυτή ήταν πριν από δύο δεκαετίες, όταν ορίστηκε το αφορολόγητο όριο στις 19,5 χιλιάδες ευρώ. Όπως εξήγησε, αν ληφθεί υπόψη η αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή και η μεταβολή της αγοραστικής δύναμης, η αναπροσαρμογή θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη, ώστε ν’ ανταποκρίνεται στις σύγχρονες οικονομικές συνθήκες.

«Για να διατηρηθεί το αφορολόγητο εισόδημα στα ίδια επίπεδα με το 2003, λαμβάνοντας υπόψη τη χρονική αξία του χρήματος, θα έπρεπε να ανεβεί πιο υψηλά», διευκρίνισε.

Συν τοις άλλοις, ο κ. Χρίστου, επεσήμανε ότι η μεσαία τάξη, τα τελευταία 20 χρόνια στην Κύπρο, έχει συρρικνωθεί σημαντικά.

«Η πλειονότητα των πολιτών έχουν προχωρήσει προς τα κάτω και ελάχιστοι προς τα πάνω. Οι περισσότεροι έχουν φτωχοποιηθεί», σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι προτεινόμενοι φορολογικοί συντελεστές δεν βοηθούν τη μεσαία τάξη, η οποία, σήμερα αποτελείται από τους φορολογούμενους με εισοδήματα από 30 χιλιάδες ευρώ έως 50 χιλιάδες ευρώ.

«Επομένως, η μεσαία τάξη ουσιαστικά πληρώνει φόρο και ίσως κάπως δυσανάλογο σε σύγκριση με αυτούς που δεν πληρώνουν καθόλου», είπε.

Κατά τον κ. Μάριο Χρίστου, οι φορολογικές κλίμακες θα έπρεπε να ευνοούν περισσότερο τη μεσαία τάξη. Για παράδειγμα, στα εισοδήματα από 30.001 έως 40.000 ευρώ, η μεταρρύθμιση προτείνει συντελεστή 25%, ενώ ο κ. Χρίστου θεωρεί ότι ο συντελεστής θα μπορούσε να ήταν στο 20%.

«Όσον αφορά τα κίνητρα για τα παιδιά, δεν θεωρώ ότι μπορούν να λύσουν το πρόβλημα, το οποίο έχει να κάνει με την υπογεννητικότητα. Επίσης, είναι και η απόκτηση κατοικίας που εκεί απαιτείται να επικεντρωθεί μία κοινωνική πολιτική, η οποία θα συμπληρώνει τη φορολογική μεταρρύθμιση, καθώς εκείνοι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην απόκτηση κατοικίας, είναι εκείνοι που δεν πληρώνουν φόρο. Ένα νεαρό ζευγάρι, για παράδειγμα, που αμείβονται με 2 χιλιάδες ευρώ έκαστος, δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν διαμέρισμα το οποίο κοστίζει 200 χιλιάδες ευρώ. Το στεγαστικό απαιτεί μία πιο επικεντρωμένη κοινωνική πολιτική», ανέφερε ο οικονομολόγος Μάριος Χρίστου.

Σχολιάζοντας τις έμμεσες φορολογίες, ο κ. Χρίστου υπογράμμισε την ανάγκη εξορθολογισμού τους. Συγκεκριμένα, πρότεινε τη μείωση του ΦΠΑ σε είδη βασικής ανάγκης, όπως βασικά είδη διατροφής, καύσιμα και ρεύμα.

Απαιτείται προσοχή και υπευθυνότητα

Ο κ. Χρίστου επεσήμανε την ανάγκη για μια προσεκτική φορολογική μεταρρύθμιση, τονίζοντας ότι είναι απαραίτητη για την οικονομία, καθώς έχουν περάσει δύο δεκαετίες από την τελευταία. Υπογράμμισε, δε, ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθώς η συχνή αλλαγή του φορολογικού συστήματος προκαλεί αβεβαιότητα στους επενδυτές και τους αποθαρρύνει.

«Δεν θα πάει κάποιος επενδυτής σε μία οικονομία που γνωρίζει ότι δεν είναι σταθερό το φορολογικό της σύστημα», ανέφερε, για να προσθέσει ότι, γι’ αυτόν τον λόγο η μεταρρύθμιση πρέπει να γίνει με προσοχή και υπευθυνότητα, για να μη χάσει η Κύπρος την αξιοπιστία της.

Τέλος, ο κ. Χρίστου τόνισε πως η φορολογική μεταρρύθμιση δεν πρέπει να αξιολογείται μόνο με βάση τα λογιστικά νούμερα, αλλά και με την επίδρασή της στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών.

Μάριος Μαυρίδης: Η μεταρρύθμιση πόρρω απέχει από ένα δίκαιο σύστημα

Την πεποίθηση ότι η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μεσαία τάξη εξέφρασε και ο οικονομολόγος και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Μάριος Μαυρίδης, στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» (26/03).

«Αυτή η φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη, βελτιώνει το υφιστάμενο φορολογικό σύστημα. Αλλά, έχουν περάσει 23 χρόνια για να ενημερωθούν τα ποσά. Για παράδειγμα, το αφορολόγητο ποσό από 19,5 χιλιάδες ευρώ ανεβαίνει στις 20,5 χιλιάδες ευρώ. Πέρασαν 23 χρόνια και είχαμε και μία τεράστια αύξηση στο κόστος ζωής. Είναι καλύτερο το σύστημα που προτείνεται από αυτό που έχουμε, αλλά πόρρω απέχει από ένα δίκαιο σύστημα», ανέφερε ο Μάριος Μαυρίδης.

Ερωτηθείς για την ακρίβεια και το κόστος ζωής, ο κ. Μαυρίδης υπέδειξε ότι ένα κράτος οφείλει να προσφέρει τις βασικές υπηρεσίες στους πολίτες, σε χαμηλές τιμές.

«Ένα κράτος οφείλει να προσφέρει δημόσιες συγκοινωνίες και να μπορεί ο κόσμος να τις χρησιμοποιεί με αποτελεσματικότητα. Οφείλει να προσφέρει υπηρεσίες υγείας, παιδείας. Οφείλει επίσης να προσφέρει ενέργεια. Δεν μπορεί, και δεν επιτρέπεται, σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, το κόστος της ενέργειας να παραμένει υψηλό, ανεξαρτήτως από τα λάθη που έχουν γίνει», είπε, ο κ. Μαυρίδης.

Σχολιάζοντας περαιτέρω το κόστος της ενέργειας, ο Μάριος Μαυρίδης επεσήμανε ότι η τιμή του πετρελαίου έχει υποχωρήσει σημαντικά τους τελευταίους δύο με τρεις μήνες, κάτω από 70 δολάρια το βαρέλι το μπρεντ, ωστόσο οι τιμές στην Κύπρο παραμένουν υψηλές.

Ο κ. Μαυρίδης πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση, και ιδιαίτερα ο Υπουργός Ενέργειας, οφείλουν να εξηγήσουν γιατί η μείωση των τιμών της καύσιμης ύλης δεν αντανακλάται στις τιμές της ενέργειας για τους καταναλωτές, καταλήγοντας στο ότι το κράτος πρέπει να εξετάσει όχι μόνο τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, αλλά και τη μεσαία τάξη.

Τι προτείνει ο ΣΕΛΚ

Ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΚΛ), στο πλαίσιο της διαβούλευσης, έστειλε τις δικές του παρατηρήσεις και εισηγήσεις στον Υπουργό Οικονομικών, για τη φορολογική μεταρρύθμιση.

Συγκεκριμένα, ο ΣΕΛΚ αναφέρει ότι, επί της ουσίας, οι προτάσεις δεν αποτελούν ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση, εντούτοις υποστηρίζει το πακέτο, χαρακτηρίζοντάς το ως ένα καλό σημείο εκκίνησης.

«Αναμέναμε να δούμε περισσότερη απλοποίηση του συστήματος, με την ενοποίηση ή κατάργηση φορολογιών ή συγκεκριμένων προνοιών που επιφέρουν περιπλοκότητα, περισσότερη ευελιξία στις διαδικασίες, περιορισμό της γραφειοκρατίας και ασφαλώς εδραίωση της σταθερότητας και της προβλεψιμότητας όλου του φορολογικού πλαισίου. Αναμέναμε επίσης να δούμε προτάσεις οι οποίες θα μειώσουν το ολοένα αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια διοικητικό κόστος συμμόρφωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), που αδιαμφισβήτητα αποτελούν την ραχοκοκκαλιά της κυπριακής Οικονομίας», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του Συνδέσμου προς τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό.

Ο ΣΕΛΚ προσθέτει ότι μια ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση θα ανέμενε να περιλαμβάνει:

  • Τη θέσπιση Φορολογικού Συμβουλίου.
  • Τη Φορολογική Δικαιοσύνη.
  • Τη ρύθμιση των Φορολογικών Συμβούλων.
  • Την ψηφιοποίηση - αυτοματοποίηση των λειτουργιών του Τμήματος Φορολογίας.
  • Τον επιμέρους μετασχηματισμό των φορολογικών νομοθεσιών.

Ανάμεσα στα σχόλια και τις εισηγήσεις του, ο ΣΕΛΚ σημειώνει ότι συμφωνεί με την αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος στα φυσικά πρόσωπα, από τις 19,5 χιλιάδες ευρώ στις 20,5 χιλιάδες ευρώ, και την εισαγωγή νέων κλιμάκων με ανώτατο συντελεστή 35%, αλλά την ίδια ώρα εισηγείται αναθεώρηση, ώστε το αφορολόγητο να αυξηθεί στις 22 χιλιάδες ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, Ο ΣΕΛΚ συμφωνεί με την πλήρη κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων και την επιβολή 5% παρακράτησης.

Για την αύξηση του εταιρικού φόρου από 12,5% στο 15%, ο ΣΕΛΚ αναφέρει: «Αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για πολιτική απόφαση με σκοπό την ενδυνάμωση της εικόνας και της αξιοπιστίας της χώρας. Ως εκ τούτου, η εισήγηση γίνεται αποδεκτή». Ο ΣΕΛΚ συμπληρώνει ότι διατηρεί προβληματισμό κατά

πόσον η προτεινόμενη αύξηση στον εταιρικό φορολογικό συντελεστή θα εκληφθεί αρνητικά από τον επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου (ντόπιο και ξένο), ως αύξηση στο κόστος του επιχειρείν, κάτι που ενδεχομένως να επηρεάσει την αντίληψη για την ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Η αύξηση του εταιρικού φόρου, σύμφωνα με τον ΣΕΛΚ, θα μπορούσε να αντισταθμιστεί με περιορισμό του κόστους απασχόλησης για τον εργοδότη, μειώνοντας είτε το ποσοστό εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής είτε / και στο Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού.

Τι προβλέπει η φορολογική μεταρρύθμιση

Η φορολογική μεταρρύθμιση, όπως ετοιμάστηκε από το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΚΟΕ), προβλέπει αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος κατά €1.000 και συγκεκριμένα από τις €19.500 στις €20.500, καθώς και άνοιγμα των φορολογικών κλιμακίων.

Τα εισοδήματα από €20.501 - €30.000 θα φορολογούνται με 20%, από €30.001-€40,00 με 25% και από €40.001-80.000 με 30%. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 35% μεταφέρεται από τις €60.000+ στις €80.000+.

Για παράδειγμα, πολίτης με μεικτό ετήσιο εισόδημα €30.000, η φορολογία που ισχύει τώρα είναι στις €2.200 τον χρόνο και με τη μεταρρύθμιση ο φόρος εισοδήματος θα είναι στις €2.000, συνεπώς θα επωφελείται με €200.

Άτομα με ετήσιο εισόδημα €40.000 τώρα φορολογούνται με €4.885 και με τη μεταρρύθμιση θα φορολογούνται με €4.500 (όφελος €385 ετησίως).

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, ο εταιρικός φόρος αυξάνεται από το 12,5% στο 15%. Η μεταρρύθμιση προβλέπει την κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων και τη μείωση του φόρου παρακράτησης σε πραγματική διανομή μερισμάτων, από το 17% στο 5%.