Κύπρος και Ελλάδα συχνά θεωρούνται «αδύναμοι κρίκοι»

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η χθεσινοβραδινή διάλεξη του Ομότιμου Καθηγητή Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής Θεωρίας του ΕΚΠΑ, Ιωάννη Μάζη, στο Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο «Αμμόχωστος» της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών στη Λάρνακα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των διαλέξεων του Ζηνώνειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου. Επικεντρώθηκε στη γεωστρατηγική δυναμική του τριγώνου Ελλάδας - Κύπρου - Τουρκίας, αναδεικνύοντας τις πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις των τριών κρατών, τις προκλήσεις ασφαλείας και τις επιπτώσεις των διεθνών εξελίξεων στον ενεργειακό και αμυντικό σχεδιασμό της περιοχής.

Ο κ. Μάζης ανέλυσε τις ιστορικές και σύγχρονες γεωπολιτικές εξελίξεις που διαμορφώνουν το στρατηγικό περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου, αναδεικνύοντας τον ρόλο της Κύπρου ως κομβικού παράγοντα στα περιφερειακά και διεθνή δρώμενα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις στρατηγικές επιδιώξεις των εμπλεκόμενων κρατών, καθώς και στις θαλάσσιες δυνάμεις που επηρεάζουν τις εμπορικές και γεωπολιτικές ισορροπίες της περιοχής. Ο ομιλητής παρουσίασε αναλυτικούς χάρτες που αποτυπώνουν τη γεωπολιτική θέση της Ανατολικής Μεσογείου, εστιάζοντας στον αποκλεισμό χερσαίων δυνάμεων από θαλάσσιες δυνάμεις, ένα φαινόμενο που, σύμφωνα με τον ίδιο, παρουσιάζει ομοιότητες με την περίπτωση της Ουκρανίας.

Αναφερόμενος στις πρόσφατες εξελίξεις στις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ουκρανίας, ο κ. Μάζης υποστήριξε ότι η διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία συνδέεται με την απουσία ρητρών ασφαλείας κατά τη συμφωνία για τις Σπάνιες Γαίες. Επιπλέον, τόνισε τη σημασία των δορυφορικών επικοινωνιών μέσω του «Starlink» και την πιθανή επίδρασή τους στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη στρατηγική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση στη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας» και τις αξιώσεις της στον θαλάσσιο χώρο έως τον 25ο μεσημβρινό. Σύμφωνα με τον κ. Μάζη, η Ελλάδα διατηρεί σαφή γεωστρατηγική υπεροχή, καθώς η επέκταση των χωρικών της υδάτων από 6 σε 12 ναυτικά μίλια αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα που μπορεί να ασκήσει μονομερώς. Παράλληλα, υποστήριξε ότι η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας υπερβαίνει αυτήν της Τουρκίας, δεδομένων των στρατηγικών θαλάσσιων διαύλων που ελέγχει. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στην Κύπρο και την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι συχνά θεωρούνται «αδύναμοι κρίκοι» που δεν μπορούν να υψώσουν ανάστημα απέναντι στις γεωπολιτικές πιέσεις. Ωστόσο, τόνισε ότι οποιοσδήποτε κρίκος αυτής της αλυσίδας κι αν σπάσει – είτε αφορά την Ελλάδα, είτε την Κύπρο, είτε την Τουρκία – θα προκαλέσει σημαντικές γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Επεσήμανε ότι η γεωπολιτική αξία της Ελλάδας είναι εξίσου σημαντική με αυτήν της Τουρκίας, ενώ υπογράμμισε ότι ο Ελληνισμός έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, λόγω της ιστορικής και γεωπολιτικής του θέσης. «Η Ελλάδα και ο Ελληνισμός έχουν μεγαλύτερη αξία από την Τουρκία, κι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ενώ η Τουρκία έχει ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ονομάζοντάς την Γαλάζια Πατρίδα, την απέστειλε στο Γραφείο Ωκεανών και Θαλασσών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, την πρωτοκόλλησε μάλιστα, αναμένοντας την άλλη πλευρά να καταθέσει μια αντιπρόταση, κάτι που δεν έγινε ποτέ μέχρι σήμερα. Η Τουρκία θέλει το Αιγαίο μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, επειδή επιθυμεί να ελέγξει όλη την γαλάζια περιοχή. Αν δεν ελέγξει τον δίαυλο Δαρδανελίων - Αιγαίου, ούτως ώστε να ελέγχει τα τρία σημεία των Δαρδανελίων, του Γιβραλτάρ και του Σουέζ, δεν αξίζει. Αξίζει μόνο τόσο όσο έχει κοινά σύνορα με τη Ρωσία».

Ο δρ Γιάννος Χαραλαμπίδης, Επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων - Στρατηγικής του Κολεγίου Λήδρα και της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Sunderland στην Κύπρο, συντόνισε τη συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό στο οποίο συμμετείχαν μεταξύ άλλων, ο βουλευτής Σωτήρης Ιωάννου, εκ μέρους του Δημάρχου Λάρνακας και του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Αντιδήμαρχος της πόλης, Ιάσωνας Ιασωνίδης και η Εκπρόσωπος Τύπου του Πανεπιστημίου Δόξα Κωμοδρόμου αντίστοιχα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού, Άθως Καζαντζής, ο Πολιτιστικός Λειτουργός του Δήμου Λάρνακας, Άκης Ιωάννου και πλήθος Λαρνακέων.

Η διάλεξη https://bit.ly/3eaAvf2 έδωσε την ευκαιρία για πολιτικό διάλογο και γνώση στην ευρύτερη πολιτική και γεωπολιτική κατάσταση που επικρατεί γύρω από την Κύπρο, ένεκα και των τελευταίων αλλαγών που συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ενόψει της νέας πενταμερούς διάσκεψης, αλλά και των φοβερών ανακατατάξεων στην Γηραιά Ήπειρο και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.