Τι 30... Τι 40... Τι 50... Τι 100…

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αποτελεί ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία γενικότερα. Η ανάγκη για διασφάλιση της ποιότητας της εκπαίδευσης και η συνεχής βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου καθιστούν την αξιολόγηση απαραίτητη. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι πώς πρέπει να γίνεται αυτή η αξιολόγηση και ποιοι είναι οι στόχοι της.

Η σημασία της αξιολόγησης

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών είναι μια διαδικασία που αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Μέσω αυτής, οι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, να εντοπίσουν τις αδυναμίες τους και να βελτιώσουν την παιδαγωγική τους πρακτική. Επιπλέον, η αξιολόγηση συμβάλλει στη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης και διαφάνειας στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης

Στην Κύπρο, το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών βασίζεται στους «Περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Επιθεώρησις και Αξιολόγησις) Κανονισμούς». Σύμφωνα με αυτούς τους κανονισμούς, η αξιολόγηση έχει ως στόχο την καθοδήγηση και την παροχή εκπαιδευτικής βοήθειας στους εκπαιδευτικούς, τον συντονισμό του διδακτικού έργου, τη συμβολή στην αξιολόγηση της παιδείας και την εκτίμηση της προσφοράς και της αποδοτικότητας των εκπαιδευτικών.

Ωστόσο, το υφιστάμενο σύστημα έχει επικριθεί για την έλλειψη ουσιαστικής καθοδήγησης και εμψύχωσης των εκπαιδευτικών. Ο διπλός ρόλος του επιθεωρητή, ως αξιολογητή και συμβούλου, έχει οδηγήσει στην κυριαρχία του πρώτου ρόλου και στην υποβάθμιση του δεύτερου. Επιπλέον, η αύξηση του αριθμού των εκπαιδευτικών και η σταθερότητα του αριθμού των επιθεωρητών έχουν δημιουργήσει δυσκολίες στην εφαρμογή της αξιολόγησης.

Το νέο σχέδιο αξιολόγησης

Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) έχει προτείνει ένα νέο σχέδιο αξιολόγησης, το οποίο περιλαμβάνει και τα δύο είδη αξιολόγησης: τη διαμορφωτική και την τελική (αριθμητική). Η διαμορφωτική αξιολόγηση αποσκοπεί στη συνεχή βελτίωση και ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και όχι στη σύγκριση και την αριθμητική αποτίμηση του έργου τους. Διενεργείται σε όλα τα στάδια της επαγγελματικής πορείας των εκπαιδευτικών και περιλαμβάνει συνεχή καθοδήγηση, επισκέψεις στην τάξη και γραπτή ανατροφοδότηση. Η τελική (αριθμητική) αξιολόγηση αποσκοπεί στην επιλογή εκπαιδευτικών για προαγωγή. Διενεργείται μετά τη μονιμοποίηση των εκπαιδευτικών, ανά τριετία, και αφορά όσους έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον οκταετή εκπαιδευτική υπηρεσία.

Οι προκλήσεις και οι προτάσεις

Η εφαρμογή του νέου σχεδίου αξιολόγησης αντιμετωπίζει προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά την τελική (αριθμητική) αξιολόγηση. Η αξιολόγηση αυτή προκαλεί ανησυχίες και άγχος στους εκπαιδευτικούς, καθώς συνδέεται με την προαγωγή και την κατάταξή τους στους αντίστοιχους καταλόγους. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, προτείνεται η ενίσχυση της διαμορφωτικής αξιολόγησης και η αποσύνδεσή της από την τελική (αριθμητική) αξιολόγηση, η οποία να είναι μόνο για σκοπούς προαγωγής, εάν και εφόσον ο εκπαιδευτικός το επιθυμεί. Η δε διαμορφωτική αξιολόγηση πρέπει να επικεντρώνεται στη βελτίωση, την καθοδήγηση και τη στήριξη των εκπαιδευτικών, μέσω συζητήσεων, συνδιδασκαλιών και συμμετοχής στην επαγγελματική μάθηση (και όχι μόνο μέσω παρακολουθήσεων διδασκαλιών).

Επιπλέον, πρέπει να καθοριστούν σαφώς οι απαιτήσεις για κάθε εκπαιδευτικό που συμμετέχει στη διαμορφωτική αξιολόγηση και να συνδεθεί αυτή με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επαγγελματικής ανάπτυξης. Για τους αντικαταστάτες εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτικούς με σύμβαση μερικής απασχόλησης, η αξιολόγηση πρέπει να είναι αποκλειστικά διαμορφωτική, με στόχο τη στήριξη και τη βελτίωσή τους.

Συμπέρασμα

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, αλλά μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Η έμφαση πρέπει να δοθεί στη διαμορφωτική αξιολόγηση, η οποία ενισχύει την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και συμβάλλει στη δημιουργία ενός θετικού και υποστηρικτικού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.

*Εκπαιδευτικός Δημοτικής