Πόσο κοστίζει τελικά η ανισότητα;

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων έχει υπολογίσει ότι η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή στην εργασία και τις αποδοχές τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του κατά κεφαλήν ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της ΕΕ κατά 1,5 – 2% έως το 2030 και 6 – 10% έως το 2050. Το δε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εκτίμησε ότι το ΑΕΠ στις προηγμένες οικονομίες θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 10% ή περισσότερο εάν εξαλειφόταν η ανισότητα των φύλων στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. Είναι σαφές ότι οι «άνισοι» όροι ανταγωνισμού μεταξύ γυναικών και ανδρών έχουν σημαντικό οικονομικό κόστος το οποίο μπορεί να βλάψει την οικονομική υγεία των εθνών.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν αρκετά μέτρα τα οποία μπορούν να πάρουν οι κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν και να μειώσουν τις συστημικές ανισότητες. Ένα τέτοιο μέτρο είναι και ο έμφυλος προϋπολογισμός (που να ανταποκρίνεται στο φύλο), ένας όρος πιο ευρέως διαδεδομένος στα αγγλικά ως Gender Responsive Budgeting (GRB).

Στόχος ενός τέτοιου προϋπολογισμού είναι να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες και οι άνδρες επωφελούνται εξίσου και ότι δεν διαιωνίζονται οι παρούσες ανισότητες. Με απλά λόγια ενσωματώνεται η διάσταση του φύλου σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας καταρτισμού του κρατικού προϋπολογισμού, στη βάση των διαφορετικών αναγκών των γυναικών των ανδρών , των αγοριών και των κοριτσιών.

Ο ACCA, το παγκόσμιο σώμα επαγγελματιών λογιστών, με πέραν τα 250.000 μέλη και τους 500.000 φοιτητές σε180 χώρες, σε πρόσφατη έκθεση του, που δημοσιεύθηκε ανήμερα της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας τονίζει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι κυβερνήσεις πρέπει να θεωρούν τον προϋπολογισμός που ανταποκρίνεται στο φύλο (GRB) βασικό εργαλείο για την προώθηση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και της συστημικής αλλαγής.

Η έκθεση καταδεικνύει μεταξύ άλλων τον τρόπο με τον οποίο οι επαγγελματίες λογιστές έχουν την ευκαιρία να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στη συμβολή για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Η έκθεση παραθέτει πληροφορίες για τις στρατηγικές και τα εργαλεία που στόχο έχουν να διευκολύνουν τους κυβερνητικούς φορείς και τους κρατικούς οργανισμούς να υιοθετήσουν αποτελεσματικά ένα προϋπολογισμό που να ανταποκρίνεται στο φύλο. Μπορείτε να διαβάσετε την έρευνα δωρεάν εδώ: https://stories.accaglobal.com/GRB-unlocking-the-potential/index.html

Στην Κύπρο διεξάγονται συζητήσεις για τη δημιουργία έμφυλου προϋπολογισμού εδώ και αρκετά χρόνια και η πρόοδος αν και επιτυγχάνεται με αργούς ρυθμούς είναι σταθερή. Σε πρόσκληση τού ACCA προς την Επίτροπο Ισότητας Τζόζη Χριστοδούλου, για συμμετοχή στις συνεντεύξεις που διεξήγαγε ο οργανισμός για τους σκοπούς της έκθεση, η ανταπόκριση ήταν θετική.

Η έρευνα του ACCA συστήνει μεταξύ άλλων την ολοκληρωμένη κατάρτιση κυβερνητικών αξιωματούχους και του προσωπικού κρατικών φορέων ως προς την ανάλυση, την κατανόηση και την ανάπτυξη πολιτικής για το φύλο. Ο ACCA προτείνει ακόμη τη δημιουργία ειδικών μονάδων εντός των υπουργείων και των κρατικών φορέων για την επίβλεψη της εφαρμογής ενός προϋπολογισμού που να ανταποκρίνεται στο φύλο, και την παροχή τεχνικής υποστήριξης.

Οι επαγγελματίες λογιστές μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην καταγραφή και ανάλυση δεδομένων για τη διαμόρφωση και εφαρμογή ενός έμφυλου προϋπολογισμού αλλά και στην ενημέρωση και επιμόρφωση των κρατικών φορέων και των άλλων εμπλεκόμενων μερών.

Καμία χώρα δεν έχει όλους τους απαραίτητους νόμους για να απαγορεύσει τις διακρίσεις, να αποτρέψει τη βία λόγω φύλου, να προασπίσει τα ίσα δικαιώματα στον γάμο και το διαζύγιο, να εγγυηθεί την ίση αμοιβή και να παρέχει πλήρη πρόσβαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία. Παρόλα αυτά, εν έτη 2025, όλες οι χώρες έχουν πρόσβαση σε εργαλεία και γνώσεις που να τους επιτρέπουν να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.

* Member Engagement Manager στο ACCA, διετέλεσε επιστημονική Συνεργάτις στη Βουλή των Αντιπροσώπων για σειρά ετών και είναι κάτοχος, μεταξύ άλλων, μεταπτυχιακού τίτλου στις σπουδές Φύλου και ΜΜΕ και μεταπτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση. Οι απόψεις της είναι προσωπικές.